 |
| Tướng Nguyễn Khoa Nam |
Tướng Nguyễn Khoa Nam
Thiếu Tướng Nguyễn Khoa Nam của quân lực VNCH là hậu duệ dòng họ
Nguyễn Khoa danh tiếng ở đất Thần Kinh Huế mà các cụ tổ từ đời này sang đời
khác đều có công trạng giúp Chúa Nguyễn. Ông có người cháu gọi chú là Nguyễn
Khoa Điềm từng là ủy viên BCT của đảng CSVN. Tướng Nam được coi là vị tướng “tuẫn
tiết” khi thua trận vào 30 tháng 4.1975. Dưới đây là hồi ký của cựu Trung úy,
Tùy viên Tư lệnh Nguyễn Khoa Nam về những ngày cuối cùng của ông.
LÊ NGỌC DANH
(Cựu Trung Úy, Tùy Viên Tư Lệnh QĐIV-QK4 NKN).
Về Cần Thơ – Tùy Viên Tư Lệnh Quân Đoàn
Vào một buổi sáng cuối tháng 11 năm 1974, Tướng Nguyễn Vĩnh
Nghi, Tư Lệnh Quân Đoàn IV-Quân Khu 4 đến thăm Bộ Tư Lệnh Sư Đoàn 7 và mọi người
được biết Thiếu Tướng sẽ về Quân Đoàn thay Tướng Nghi. Lúc nghe tin, tôi rất hồi
hộp không biết mình sẽ ra sao? Đi hay ở lại, ở lại Sư Đoàn hay về Trung Đoàn
10. Thiếu Tá Phước luôn luôn nói:
- Tao và Ngoan theo Thiếu Tướng về Quân Đoàn còn mày ở lại. Anh
Phước cứ nói liên tục, tôi bực mình:
- Thiếu Tá và Ngoan đi với Thiếu Tướng còn tôi bất quá về lại
Trung Đoàn 10, vẫn ở văn phòng hết đi lội rồi.
Tôi đã bị thương nhiều lần, miễn to còn ở đùi phải, ngực, mắt, mặc
còn đầy miểng bêta, tôi đã mệt mỏi việc đánh nhau ngoài chiến trường.
Thời gian nặng nề chầm chậm trôi qua, chuyện đi ở
luôn luôn vây quanh trong tôi. Tôi thầm an ủi nếu được theo Thiếu Tướng, tôi sẽ
hết lòng phục vụ người. Tôi quan niệm tôi xuất thân từ đơn vị tác chiến, không
thân thế được Thiếu Tướng cho về làm tùy viên là điều vinh hạnh, vài bạn bè hỏi
tôi:
- Mày làm Tùy Viên tốn hết bao nhiêu?
Tôi bực mình nói:
- Tao về Thiếu Tướng là ông chọn, chắc thấy tao dễ thương, làm
việc tốt và hiền lành, chớ có lo lót gì đâu. Tư Lệnh không dính dáng về tiền bạc
bất chính. Tiền lương của Thiếu Tướng, ông còn cho tao và Ngoan xài, không tin
gặp Trung Úy Ngoan hỏi. Đừng nói bậy! Thiếu Tướng hay ông buồn.
Mấy ngày sau đó, một buổi sáng khoảng 10 giờ, Tư Lệnh
bấm loa nói:
- Bảo Trung Úy Danh vào gặp tôi.
Thiếu Tá Phước nhận và bảo tôi vào gặp Tư Lệnh. Tôi hé cửa vào
phòng làm việc, Tư Lệnh kéo cặp mắt kính trắng lệch xuống nhìn tôi.
- Dạ, Thiếu Tướng gọi em.
- Danh chuẩn bị lên Quân đoàn IV làm việc với qua.
- Dạ.
Tôi trở ra bàn làm việc, Thiếu Tá Phước vội hỏi:
- Thiếu Tướng nói gì?
Tôi không thân anh Phước nên tôi dấu việc đi về Quân Đoàn và nói
trớ Tư Lệnh bảo lo sắp hành lý, còn Trung Úy Ngoan tôi cũng dấu luôn. Tôi suy
nghĩ mải tại sao không cho Trung Úy Ngoan đi theo ông (anh là tùy viên củ mà).
Sau này mới được anh Ngoan cho biết Thiếu Tướng bảo anh ở lại vì Ngoan ở lâu tại
sư đoàn, biết rành bản đồ và các đơn vị trực thuộc. Còn tùy viên của Tướng Hai
không biết nhiều về hành quân vì đơn vị trước của anh là Cảnh Sát.
Sáng hôm sau, chiếc trực thăng của Tư Lệnh đang đậu
ở sân bay trước Bộ Tư Lệnh, khoảng 11 giờ sẽ bốc Tư Lệnh về Cần Thơ nhậm chức
Tư Lệnh Quân Đoàn IV-Quân Khu 4. Tư Lệnh từ phòng làm việc bước ra với cặp mắt
kính đen, khẩu Colt-45 mang bên hông, đưa tay chào giả biệt thuộc cấp từ từ tiến
đến chiếc trực thăng. Tôi xách cặp táp theo sau còn trung sĩ Hộ dùng xe theo Quốc
Lộ 4 về Cần Thơ sau. Chiếc trực thăng UH-1B do Đại Úy Thanh, Không Quân
lái, đưa Thiếu Tướng từ Bộ Tư Lệnh Sư Đoàn 7 Bộ Binh về nhậm chức Tư Lệnh Quân Đoàn
IV-Quân Khu 4. Hơn 20 phút bay, chiếc trực thăng đáp xuống sân vận động thành
phố Cần Thơ. Xe Jeep và xe hộ tống đã đậu sẵn đưa Tư Lệnh về Bộ Tư Lệnh Quân Đoàn.
Đến Bộ Tư Lệnh nhìn tổng quát, tôi thấy: Tướng Nghi, Tướng Chương Dzềnh Quay, Đại
Tá Thiệt, Đại Tá Sáu và các trưởng phòng khác.
Lên bậc thềm tam cấp vào phòng họp cũng là nơi làm
việc của Tư Lệnh, các ông vào phòng Tư Lệnh nói những gì tôi không được biết. Tôi
được Thiếu Tá Thụy, chánh văn phòng của Tướng Nghi hướng dẫn vào phòng làm việc
của Tùy Viên (Khỏi bậc tam cấp, đi thẳng vào phòng làm việc của Tư Lệnh rẻ phải
là phòng làm việc của Chánh Văn Phòng và Tùy Viên). Nơi đây, Thiếu Tá Thụy giới
thiệu các hạ sĩ quan và binh sĩ thuộc cấp. Sau khi họp bàn giao xong, Tư Lệnh
xuống Trung Tâm Hành Quân rồi về tư dinh ở cầu Cái Khế. Tư dinh mặt trước đối
diện đại lộ Hòa Bình, từ lộ Hòa Bình nhìn vào dinh bên trái là cầu Cái Khế, sông
ôm sát hông trái dinh vòng về phía sau rồi chạy thẳng lên bến Ninh Kiều, bên phải
là hãng bia và nước ngọt của Pháp. Trước khi vào thẳng dinh, trước cửa là cột cờ,
dưới chân cột cờ có đặt một khẩu súng đồng thời Pháp thuộc để trang trí. Bên
trái, cặp theo bờ sông là dãy nhà dành cho quân nhân bảo vệ và hộ tống. Dãy nhà
này có khoảng 15 phòng. Trung Úy Việt, sĩ quan liên lạc, ở đầu dãy kể từ lộ
vào, còn Trung Úy Hỉ, hộ tống, ở cuối dãy. Phòng ăn Tư Lệnh ở bên phải nối liền
với mặt tiền dinh. Phòng ngủ của tùy viên nối tiếp với phòng ăn, phòng này lúc
về Thiếu Tướng mới ra lệnh xây cho tôi. Kế tiếp phòng tôi là nhà xe, tiếp theo
là nhà bếp cùng với phòng trung sĩ Hộ quản gia. Sau cùng cửa ra nhìn thấy hãng
bia có đường hẻm đi ra tới lộ Hòa Bình.
Phía sau phòng ăn, một Trailer dài độ 15 mét nằm
chênh góc 30 độ hướng về phòng ăn, có hai cửa ra vào. Chỉ một cửa lớn vào dinh,
dinh chia làm hai tầng, tầng trên có 4, 5 phòng dành cho khách đến ngủ đêm, có
sân thượng nhỏ trước cửa. Lúc mới về Quân Đoàn, tôi ngủ ở đây. Tầng dưới khi bước
vào cửa: Bên trái là phòng thuyết trình cũng là nơi làm việc của tùy viên, phía
trên ách tường có bản đồ của Vùng 4 Chiến Thuật, bàn làm việc của tùy viên và 1
bộ sofa. Bên phải là phòng thờ Phật với bàn thờ Phật đặt giữa bức tường phía
sau. Trên bàn thờ có tượng Phật Thích Ca, phía phải bàn thờ có một cái chuông
nhỏ, giữa là lư hương điện cắm nhang được, bên trái là dĩa trái cây và hai cây đèn
cầy bằng điện ở hai bên bàn thờ. Trước bàn thờ độ 2 thước có một bộ sofa (sofa
này là nơi Tư Lệnh ngồi trước khi tự sát). Bên phải phòng thờ Phật là phòng ăn
của Tư Lệnh, phòng rất dài trên 10 mét, đặt một bàn ăn dài trải vải trắng (tấm
vải trắng này đã đắp Tư Lệnh khi chết). Trong phòng ăn có hồ cá kiểng, tivi và
ít tranh ảnh trên tường.
Dưới chân tư dinh có hầm ngầm rất lớn và rộng,
nhìn vào toàn là nước, có thể đây là hầm chứa nước mưa (sau khi Thiếu Tướng tự
sát, tôi trở về Sài Gòn đến nhà Thiếu Tướng ở số 403, cư xá Lê Đại Hành, quận
11, tôi đã vứt bỏ khẩu súng nhỏ của Thiếu Tướng cho ở hầm này. Khẩu súng, nhỏ
hơn lòng bàn tay một chút, tôi không biết là loại súng gì, đạn nhỏ như hột sen.
Thiếu Tướng cho vào tối 30 tháng 4 và nói tôi giữ súng này để hộ thân).
Về Quân Đoàn IV, chỉ có tôi và anh Hộ là người Sư Đoàn
7 đi theo. Sau đó Tư Lệnh chọn thêm Thiếu Tá Đức làm chánh văn phòng, Trung Úy
Việt làm sĩ quan liên lạc. Trung Úy Việt là người Sài Gòn, Đại Tá Hai, Tỉnh Trưởng
kiêm Tiểu Khu Trưởng Định Tường giới thiệu. Anh Việt có gia đình, vợ và hai
con, còn tôi độc thân. Các bộ phận trong văn phòng vẫn giữ nhân viên củ. Phần
trung đội hộ tống do Trung Úy Hỉ chỉ huy, các lính hộ tống và lính gác trong tư
dinh vẫn giữ như củ, không thay đổi tài xế và thợ hớt tóc.
Trong thời gian đầu, Trung Úy Việt ở Sài Gòn nhiều
hơn còn tôi luôn đi theo công tác với Tư Lệnh. Về sau, Tư Lệnh cho hai đứa tôi
thay phiên nhau mỗi ngày một người. Công việc của tôi và anh Việt, mỗi ngày một
trong hai người theo Thiếu Tướng đi bay, thăm các đơn vị, tiểu khu, hay đi họp ở
Tổng Tham Mưu, phủ Tổng Thống, phó Tổng Thống, phủ Thủ Tướng v.v… Người ở nhà
theo dõi tình hình bạn địch, dán lên bản đồ ở tư dinh chiều Tư Lệnh về thuyết
trình lại. Người đi theo nhận những chỉ thị của Tư Lệnh chuyển về Quân Đoàn hay
ghi lại về thông báo các phòng để thi hành. Trong lúc làm việc, ai muốn gặp Tư
Lệnh phải vào phòng làm việc của Tư Lệnh trình báo, nếu ông chấp thuận thì sẽ mời
vào. Khi Tư Lệnh cần gặp hay nói chuyện với ai thì mời vào hay chờ sẵn trên
phone. Ngoài ra trên đường bay, trước khi đi phải lấy tình hình bạn địch, nơi
chạm súng để tránh tai nạn, tóm lại phải giữ an ninh tối đa trong lúc di chuyển.
Như muốn về họp ở Tổng Tham Mưu từ Cần Thơ bay theo sông Hậu đến tiểu khu Vĩnh
Bình, qua tiểu khu Kiến Hòa đến tiểu khu Định Tường, theo quốc lộ 4 lên Tổng
Tham Mưu tránh vùng Trị Pháp ở chi khu Cái Bè có phòng không và SA-7.
Có lần xuống thăm chi khu Cầu Ngang thuộc tiểu khu
Vĩnh Bình, chi khu này bị Việt Cộng tấn công thiệt hại đến 70% nhưng không mất,
pháo binh bắn trực xạ địch bị thiệt hại nặng. Tư Lệnh cho tất cả quân nhân ở
chi khu lên một cấp.
Ngoài nhiệm vụ tháp tùng Tư Lệnh, sĩ quan tùy viên
còn phải lo chu toàn những phần vụ quy định. Đại loại, những việc hàng ngày
chúng tôi thường làm như:
1.Tư Lệnh thường giao cho Thiếu Tá Đức, Chánh Văn Phòng, những lệnh
viết tay hoặc khẩu lệnh để Thiếu Tá Đức chuyển đến các phòng thi hành. Các lệnh
xuống tiểu khu, đơn vị cũng do Thiếu Tá Đức chuyển. Gần ngày 30 tháng 4 năm 75,
nhật lệnh và hình của Tư Lệnh đọc trên đài truyền thanh, truyền hình Cần Thơ cũng
do Thiếu Tá Đức chuyển cho phòng Chiến Tranh Chính Trị.
2.Những lần Tư Lệnh muốn gặp các đơn vị trưởng như Tư Lệnh Sư Đoàn,
Tiểu Khu Trưởng, các Trưởng Phòng thường bảo tôi hay anh Việt gọi trước, có sẵn
đầu máy rồi tổng đài chuyển qua, trong lúc nói chuyện nội dung tôi không rỏ.
Ngoài ra Tư Lệnh có đường dây Hotline gọi thẳng lên Tổng Tham Mưu, phủ Tổng Thống,
phủ Phó Tổng Thống hay các đơn vị trực thuộc không cần chúng tôi gọi trước.
3.Lo an ninh cho Tư Lệnh trong lúc di chuyển bằng xe Jeep hay xe
Falcon, lúc đầu có trung đội hộ tống do Trung Úy Hỉ chỉ huy, mỗi khi Tư Lệnh đi
đều có trung đội này chạy xe sau hộ tống. Về sau, Tư Lệnh thấy rườm rà nên bỏ, đi
đâu chỉ có tài xế và tôi hay Trung Úy Việt. Với xe jeep, Tư Lệnh ngồi trước, tôi
ngồi quay mặt về phía sau, bên hông một khẩu Colt-45 với một khẩu AR-15 đã lên đạn
sẵn, còn đi xe Falcon, tôi ngồi trước, Tư Lệnh ngồi phía sau. Lúc đi họp ở Tổng
Tham Mưu hay các Phủ, Tư Lệnh dùng xe jeep, đôi khi xe Falcon, lúc di chuyển
bao bảng “sao”, nhiều lúc bị cảnh sát hay quân cảnh chận lại, nhìn vào xe thấy
Thiếu Tướng chào và mở đường cho xe đi nhanh. Có lần ở Cần Thơ, Tư Lệnh muốn dạo
một vòng quanh thị xã, bảo tôi lấy xe Falcon để đi, lúc chầm chậm chạy,
Tư Lệnh nói:
- Quay kiếng lên coi chừng bọn VC ném lựu đạn.
4.Nhiệm vụ tùy viên ngoài ra còn kiểm soát quà biếu nếu có, xem
xét cẩn thận trước khi trình Tư Lệnh. Tôi nhớ gần dịp Tết, Đại Tá Của, Tỉnh Trưởng
kiêm Tiểu Khu Trưởng Châu Đốc gởi tặng Tư Lệnh một bức tranh bằng gỗ, tôi mở ra
thấy khắc chữ ở dưới: Kính tặng Đại Tá Tiểu Khu Trưởng Tiểu Khu Châu Đốc. Phía
dưới một hàng chữ: Tòa Hành Chánh tỉnh Châu Đốc. Tôi vội gọi điện thoại gặp
ngay Đại Tá và nói:
– Đại Tá tặng tranh cho Tư Lệnh phải không?
Ông vồn vã hỏi:
- Sao Tư Lệnh thấy chưa? Có nói gì không?
- Đại Tá gởi tranh lộn rồi, để em đọc cho Đại Tá nghe: Kính tặng
Đại Tá Tiểu Khu Trưởng ….. Tòa Hành Chánh tỉnh Châu Đốc.
- Chết rồi, Tư Lệnh thấy chưa?
- Dạ chưa.
- Mày bảo mấy nhỏ đem tiệm tháo bỏ phần chữ này giùm tao và in lại:
Kính tặng Thiếu Tướng Tư Lệnh Quân Đoàn IV-Quân Khu 4. Ở dưới ghi: Tiểu Khu Trưởng
Tiểu Khu Châu Đốc kính tặng. Giúp giùm tao, tao sẽ gặp mày sau.
- Dạ.
Rồi đại tá sai lính đến tặng riêng cho tôi 1
túi lớn thuốc hút hiệu Adam trên 50 gói, mặc dầu tôi không biết hút thuốc, chỉ
phì phà vài điếu cho vui thôi.
Trong thời gian từ Sư Đoàn 7 Bộ Binh đến Bộ
Tư Lệnh Quân Đoàn IV, tôi thấy Tư Lệnh sống rất cô đơn, không thấy hay rất ít
ai đến thăm, thỉnh thoảng lên họp ở Sài Gòn về nhà ở số 403 Lê Đại Hành, trước
trường đua Phú Thọ. Tư Lệnh suốt ngày làm việc, ngoài những lúc đi thăm các đơn
vị rảnh tôi thấy ông ở Trung Tâm Hành Quân. Tư Lệnh làm việc mỗi ngày đến sau 6
giờ chiều mới về tư dinh, trưa ăn cơm ở câu lạc bộ Cửu Long, tối về, trung sĩ Hộ
nấu ít món ăn đơn giản để Thiếu Tướng dùng, không bao giờ ông than phiền ngon dỡ.
Tư Lệnh không uống rượu, có lần party ở Tiểu Đoàn 7 Quân Y ở Đồng Tâm, Tư Lệnh
uống champagne một chút. Một mình buồn, thỉnh thoảng Tư Lệnh nói chuyện với
tôi. Có lần thấy Tư Lệnh vui vẻ nói chuyện, tôi nói:
- Cơm ở câu lạc bộ chắc không ngon miệng, vậy em nói trung sĩ Hộ
lo cơm trưa, Thiếu Tướng về ăn thay vì xuống câu lạc bộ.
Tư Lệnh ôn tồn nói:
- Thôi lính tráng ăn sao, qua ăn vậy.
Đối với thuộc cấp, Tư Lệnh ăn nói rất nhẹ
nhàng, thường gọi thuộc cấp là em hay cấp bậc kèm theo tên, còn Tư Lệnh xưng “tôi”
hay “qua”. Tư Lệnh rất tôn trọng và tiếp xúc ngay, gặp mặt hay bằng điện thoại
với các đơn vị trưởng, nói chung là các quân nhân, còn các bà quả phụ qua điện
thoại xin gặp Tư Lệnh, ông từ chối và bảo cần việc gì Thiếu Tá Đức, Chánh Văn
Phòng, tôi hay Trung Úy Việt giải quyết. Có lần bà quả phụ của một cố đại tá gọi
đến và xin gặp Tư Lệnh. Ông nói:
- Hỏi Bà cần gì nói Thiếu Tá Đức giải quyết.
Tôi chuyển lời Tư Lệnh và nói:
- Tư Lệnh bận, bà cần gì nói cho tôi biết.
Bà nói:
- Trung Úy trình với Tư Lệnh cho tôi xin 200 lít xăng.
- Tôi sẽ chuyển lời xuống Tổng Hành Dinh cho Bà xăng.
Còn các ông xì thẩu (ông chủ người Hoa Kiều) ở Cần
Thơ nhiều lần xin gặp Tư Lệnh, ông đều từ chối lý do bận không tiếp.
Lúc đi kinh lý, thăm các tiểu khu có lúc ăn cơm
trưa tại đây với các Tỉnh Trưởng. Tư Lệnh bảo tôi ăn cơm chung một bàn với Tư Lệnh
và Tỉnh Trưởng. Trong bàn ăn, Tỉnh Trưởng ngồi đối diện với Tư Lệnh còn tôi ngồi
bên phải của Tư Lệnh. Có lần đến Tiểu Khu Kiến Phong (Cao Lãnh), Đại Tá Tỉnh
Trưởng đãi món bún riêu, 3 tô bún bốc khói dọn ra, rau muống chẻ nhỏ, bắp chuối
sắt mỏng và mỗi tô để kế bên một chai nho nhỏ, giống như chai dầu Nhị Thiên Đường.
Tư Lệnh đang nói chuyện chưa dùng, quay qua bảo tôi:
- Danh ăn đi kẻo nguội.
- Dạ, để Tư Lệnh và Đại Tá ăn trước, tôi sẽ ăn sau.
Tôi đang thắc mắc về ba chai nhỏ gần tô bún để làm gì? Tôi tần
ngần việc quá quê mùa, viện cớ đứng dậy gọi điện thoại về Trung Tâm Hành Quân-Quân
Đoàn để hỏi tình hình tổng quát, lúc gọi điện thoại tôi liếc nhìn về bàn ăn. Tôi
thấy Tư Lệnh và Đại Tá từ từ mở nắp chai đó ra, dùng cây tăm nhỏ nhúng vào
trong chai rồi đưa nhúng vào tô bún. Tôi trở lại bàn ăn và làm như vậy, một mùi
thơm thoảng bay qua thì ra đó là dầu con cà cuống. Sau này, mấy anh quân nhân
nói cho biết, tinh dầu này có một chút trong cà cuống, phải lấy thật nhiều con
mới có một chai nho nhỏ này.
Có lần xuống họp ở tiểu khu Định Tường (Mỹ Tho),
sau khi họp xong, Đại Tá Hai mời Tư Lệnh dùng cơm trưa, trong đó có món “hầm vỉ
chí dục tản” (một khoanh cá mặn, thịt heo ba rọi bầm nhuyễn, hột vịt đánh tan đổ
vào thêm ít lát gừng, xắt thành cọng nhỏ như bún, ít bột ngọt, tiêu, tỏi, đường
để vào một tô nhỏ đem chưng cách thủy). Tư Lệnh ăn thấy ngon quay qua hỏi tôi:
- Ở Cần Thơ có món này không Danh?
- Dạ ở tiệm Tàu có.
Thời gian sau, lúc rảnh rỗi, tôi đi mua vật liệu, gia vị làm món
này và mang lên Tư Lệnh dùng cơm tối. Tư Lệnh hỏi tôi:
- Danh mua món này ở tiệm nào ngon vậy.
Tôi mỉm cười nói:
- Dạ em nấu. Thiếu Tướng ăn ngon miệng không?
Tư Lệnh hỏi:
- Sao Danh biết nấu ăn?
- Dạ hồi còn học sinh em nấu rất giỏi, hơn nữa ba nuôi của em là
người Tàu, đã chỉ cho em lâu rồi quen em nấu rất nghề. Tư Lệnh mỉm cười.
Ở tư dinh, Tư Lệnh thường trầm ngâm ít nói chuyện.
Vài lúc về sớm, Tư Lệnh đi vòng ra phía sau và thường đứng ở sân nhỏ trước cửa
trailer nhìn những con gà chọi nhau, gà giò mới lớn, chỉ nhảy cỡn chưa đá được.
Tư Lệnh liệng từng nắm thức ăn mỉm cười một mình. Nơi bàn thờ Phật, tôi đã
trang trí dây điện xanh có, đỏ có, vàng có trên hệ thống đèn. Tư Lệnh gọi tôi đến
và bảo:
- Danh thay các bóng đèn điện màu này, thế bằng dây diện màu đen.
Qua không thích màu mè.
- Dạ.
Rồi tôi thay tất cả hệ thống dây điện bằng màu đen.
Mỗi buổi sáng, trước 7 giờ, trước khi Tư lệnh đi
làm việc, mặc quân phục xong đến bàn thờ Phật đốt hương xá Phật, cắm hương vào
lư nhang và gõ vài tiếng chuông. Chiều về sau khi đến phòng thuyết trình xem
tình hình tổng quát, tắm rửa ăn tối, xem truyền hình ở phòng ăn, sau đó đến bàn
Phật đốt nhang như buổi sáng trước khi vào trailer ngủ. Tư Lệnh có thói quen, mỗi
buổi sáng trước khi đi làm việc, tôi đứng nghiêm chào, Tư Lệnh chỉ đưa tay lên
cỡ tầm ngực đáp lại và mỉm cười, ngày này qua ngày khác không nói gì thêm. Một
buổi sáng nọ, tôi đứng chờ Tư Lệnh đi làm việc ở trước cửa dinh, Tư Lệnh đứng
sát bên tôi chờ xe ra tiện tay sờ vào cằm tôi và nói:
- Râu Danh ra dài, thôi vào cạo đi rồi đi làm việc.
- Dạ.
Tôi sờ râu, mới lùn phùn chớ đâu có dài.
Có lần ở dinh, Tư Lệnh nói với tôi:
- Đối với qua, ở đây không có bà con ruột thịt gì hết. Đừng thấy
ai nhận bà con mà sợ.
Tối đến, Tư Lệnh đứng trước cửa trailer hay đi
bách bộ trên đường tráng xi măng quanh sân sau. Tư Lệnh không uống rượu còn tôi
trẻ tuổi, lu bù loại rượu nào cũng được nhưng tửu lượng cũng ít chớ không nhiều.
Có lần, tôi và anh bạn Trung Úy Thành của Không Quân đến bar bà Năm Cần Thơ ở lộ
20 đường lên Trà Nóc làm đứt một chai Martel, say lúy túy ráng lái xe jeep về
dinh. Vào cổng, tôi sợ Tư Lệnh đứng hóng mát bắt gặp, tôi tắc đèn chạy vào mặc
dù ở cổng có hai ngọn đèn chiếu sáng nơi Quân Cảnh đứng gác, bất cẩn, xe đụng
vào góc cổng bị móp đầu và bể đèn trước. Sáng hôm sau, tài xế đem qua Tổng Hành
Dinh nhờ ban Quân Xa sửa gấp, chiều về thấy đẹp như xưa. Không biết Tư Lệnh có
biết chuyện này hay không, nhưng không thấy ông la rầy gì cả.
Có một lần Tư Lệnh đi thăm một tiểu đoàn của Trung
Đoàn 12 đang đánh nhau với VC ở Long Khốt sát biên giới Tiểu Khu Kiến Tường với
Kampuchea. Tư Lệnh đáp trực thăng xuống thăm đơn vị trong lúc VC đang pháo kích
bằng hỏa tiễn 122 ly cách đơn vị không xa. Vị tiểu đoàn trưởng thấy vậy đến gần
tôi nói:
- Danh cho trực thăng về phi trường Mộc Hóa đậu, chừng nào xong
gọi đến rước Tư Lệnh. Ở đây nguy hiểm quá, rủi 122 ly nổ trúng thì chết tao.
- Vâng để tôi trình Tư Lệnh.
Tôi đến gần Tư Lệnh và nói:
- Trình Thiếu Tướng, em cho trực thăng về phi trường Mộc Hóa, chừng
nào xong em gọi lên rước.
Thiếu Tướng trầm ngâm không trả lời. Một lúc sau, vị tiểu đoàn
trưởng lại thúc tiếp:
- Pháo nổ gần quá, nguy hiểm, Danh cho trực thăng về Mộc Hóa đi.
Một lần nữa, tôi đến gần bên Thiếu Tướng nhỏ giọng nói:
- Trình Thiếu Tướng, em cho trực thăng về …..
Nói chưa hết câu, Tư Lệnh xoay qua hướng tôi và nghiêm nét mặt
nói:
- Lẩm cẩm hoài! Lẩm cẩm hoài!
Tôi cụt hứng tiu nghỉu không dám nói gì thêm. Ở lại thăm đơn vị
trực thuộc trong khi pháo địch nổ bên cạnh hơn 30 phút, Tư Lệnh mới cho trực thăng
cất cánh về Cần Thơ.
Vào một buổi tối ở tư dinh, Tư Lệnh đến bên hồ cá đặt
trong phòng ăn. Nhìn những con cá tung tăng bơi lội, trồi lên lặn xuống. Trong
hồ có những tháp nhỏ, những bông hoa đá, đá hoa, đá trứng, những con cá kiểng
tha hồ bơi lội. Bất chợt Tư Lệnh quay qua hỏi tôi:
- Danh, những con cá thích cái tháp đó sao nó chun vô hoài vậy?
Tôi vừa cười vừa nói:
- Dạ, em không rỏ, chắc nó thích mới chui vào đó.
Rồi tôi qua phòng thuyết trình gọi Trung Tâm Hành Quân-Quân Đoàn,
hỏi tình hình tổng quát. Lúc sau, Tư Lệnh cũng đến kề bên và hỏi tôi:
- Tình hình có gì lạ không?
- Dạ không có.
Tư Lệnh ngước nhìn bản đồ Vùng 4 treo trên tường, đi tới đi lui,
rồi đến gần bàn làm việc của tôi hỏi:
- Danh trung úy bao lâu rồi?
Thấy Tư Lệnh vui, tôi trả lời và nói:
- Em được trên hai năm. Thiếu Tướng cho em lên Đại Úy?
Tư Lệnh vui vẻ, mỉm cười và nói:
- Được rồi.
Xong Tư Lệnh hỏi tiếp:
- Danh có quen Thu em của Thông?
Bất chợt Tư Lệnh hỏi, tôi ngẩn người một chút và nhớ lại đã 3 năm
qua:
- Dạ em có biết Thu nhưng không thân lắm vì năm 1971 em và anh
Thông, anh của Thu đã học chung khóa 37/71 Tình Báo Căn Bản Cây Mai ở Chợ Lớn.
Em có đến nhà Bác (mẹ anh Thông) vài lần, ở gần rạp hát Phạm Ngũ Lão.
Có lần ở tư dinh, Tư Lệnh ở trong trailer bấm
speaker gọi tôi. Tôi không có mặt ở đây, nghe trung sĩ Hộ nói lại:
- Thiếu Tướng gọi phone gặp ông thầy, nhưng em trả lời ông không
có ở đây.
Nghe vậy, tôi đến bấm ngược phone gọi lại Tư Lệnh, bấm hoài sao
không thấy trả lời, một chốc Tư Lệnh nói:
- Có gì đó?
- Dạ lúc nãy Thiếu Tướng gọi em.
Tư Lệnh ôn tồn trả lời:
- Lúc nãy có gọi nhưng bây giờ không cần, phone khi nào tôi gọi
ra chứ đừng gọi vào.
- Dạ.
Có lần ở phòng làm việc Tùy Viên, vào khoảng 6 giờ
chiều Tư Lệnh chưa về tư dinh, Thiếu Tá Đức đề nghị dạy tôi nhảy đầm. Trước Thiếu
Tá Đức dạy tôi điệu slow, điệu này hơi khó chuyển qua điệu Cha Cha Cha. Điệu
này dễ hơn nên tôi đang nhún nhảy dượt lại, còn Thiếu Tá Đức cũng nhảy tới nhảy
lui và đếm 1-2-3-4 giữ nhịp cho tôi. Bất chợt, Tư Lệnh hé cửa nhìn vào vui vẻ gọi:
- Thôi về chứ nhảy hoài.
Chắc Tư Lệnh đứng ngoài cửa hơi lâu thấy tôi không ra mới gọi.
- Dạ.
Tôi vội xách cặp táp ra xe về. Ra xe Tư Lệnh hỏi:
- Thiếu Tá Đức dạy nhảy đầm?
- Dạ.
- Danh không biết hả? Nhảy được chưa?
Tôi nói:
- Dạ em đi lội đâu biết nhảy đầm. Lúc còn học ở quân trường Thủ Đức
đâu có dạy nhảy đầm. Nghe nói ở trường Vỏ Bị Đà Lạt có dạy nhảy đầm phải
không Thiếu Tướng?
- Có dạy.
Tóm lại trong suốt thời gian sống và làm việc với
Thiếu Tướng, ông xem tôi như người nhà, người con trong gia đình, không bao giờ
la rầy hay nặng tiếng.
Tháng 4 năm 1975
Tình hình chung vào tháng 3 năm 1975 rất căng thẳng.
Vùng 1, vùng 2 đang đánh lớn còn Vùng 3 và 4 vẫn còn nguyên vẹn. Tư Lệnh đi họp
liên tục ở Tổng Tham Mưu, ở dinh Độc Lập gặp Tổng Thống, lúc ở dinh phó Tổng Thống.
Thời gian còn lại, Tư Lệnh thường đến các Tiểu Khu và Sư Đoàn nhưng đến nhiều
nhất là tiểu khu Long An, Định Tường, Kiến Tường và Châu Đốc. Vào đầu tháng 4,
VC tấn công mạnh, nhằm vào quốc lộ 4 thuộc hai tiểu khu Định Tường và Long An.
Sư Đoàn 7 Bộ Binh chịu trách nhiệm khu vực tiểu khu Định Tường còn Sư Đoàn 22 Bộ
Binh rút từ Vùng 2 về chịu trách nhiệm khu vực tiểu khu Long An. Vào buổi trưa
Tư Lệnh đến tiểu khu Long An để biết tình hình địch, VC đã pháo rớt một quả hỏa
tiễn 122 ly trên giữa cầu Long An nhưng không gây thiệt hại gì. Địch càng ngày
càng tấn công mạnh vào quốc lộ 4, Tư Lệnh ngày đêm đến các đơn vị hay gọi điện
thoại khích lệ tinh thần chiến đấu, không để mất vị trí hay bỏ chạy nên VC không
chiếm được một vị trí nào cả.
Có một đêm, địch pháo kích trên 10 hỏa tiễn 122 ly
vào thành phố Cần Thơ, mục tiêu chính là Bộ Tư Lệnh Quân Đoàn IV và tư dinh Tư
Lệnh. Vị trí pháo hướng Đông chi khu Bình Minh thuộc tiểu khu Vĩnh Long, bay
qua dinh Tư Lệnh rớt bên xóm nhà đèn cách dinh độ 300 thước, kết quả tổn thất
nhẹ về phía dân chúng.
Tình hình càng ngày càng căng thẳng, dân chúng di
tản bằng tàu thủy hay máy bay có nhiều chuyến chở về Quân Đoàn IV đổ dân xuống
vùng Tri Tôn, Sa Đéc. Trong lúc này, công việc của Tư Lệnh rối bời, lớp lo
phòng thủ, lớp lo thăm viếng an ủi dân đã di tản từ vùng ngoại ô. Thiếu Tướng
ra lệnh các tiểu khu ra sức cứu trợ nạn nhân chiến cuộc. Tư Lệnh chỉ thị các đơn
vị sẵn sàng chiến đấu bảo vệ Quân Đoàn IV và nhất là giữ Quốc Lộ 4 đừng để VC cắt
đứt. Tư Lệnh đặc biệt đến thăm tiểu khu Châu Đốc, đi bộ thăm vòng đai phòng thủ
quy mô của tiểu khu. Những ngày kế tiếp họp liên tục với các Tiểu Khu và Sư Đoàn.
Trong lúc tình hình hỗn loạn, nhiều máy bay trực thăng từ hướng Sài Gòn lũ lược
bay về phi trường Trà Nóc và một số bay ra hướng Phú Quốc.
Sáng ngày 24 tháng 4, Tư Lệnh đi họp ở bộ Tổng
Tham Mưu, nội dung tôi không rõ. Sáng 25 tháng 4, họp ở tiểu khu Định Tường, có
Tướng Trưởng tham dự. Ngày 27 tháng 4, Tư Lệnh ra lệnh giới nghiêm, các đơn vị ở
thế sẵn sàng chiến đấu, không được rời vị trí. Sáng 28 tháng 4, cố vấn Mỹ có đến
văn phòng Tư Lệnh để nói chuyện, nội dung tôi không rõ. Ngày 29, Tư Lệnh vẫn đi
bay, buổi chiều 29 về họp với Tướng Mạch Văn Trường ở Bộ Tư Lệnh Sư Đoàn 21 Bộ
Binh ở gần phi trường Trà Nóc. Trên đường về, tôi thấy dân chúng lao xao, nhớn
nhác chạy lung tung đi lượm đồ của tòa Tổng Lãnh Sự Mỹ rút đi bỏ lại, giấy liệng
đầy mặt đại lộ Hòa Bình, quần áo, lon, ly, đồ hộp lon bia vất tứ tung.
Áp lực địch vẫn nặng ở Quốc Lộ 4, Tiểu Khu Trưởng
Tiểu Khu Long An xin gặp Tư Lệnh báo cáo tình hình nguy ngập và xin giật sập cầu
Long An. Tư Lệnh không cho và ra lệnh các đơn vị tiếp tục phòng thủ. Tư Lệnh
viết Nhật Lệnh đưa Thiếu Tá Đức, Chánh Văn Phòng chuyển đến phòng Chiến Tranh
Chính Trị để đọc trên đài phát thanh và truyền hình để trấn an dân chúng và anh
em binh sĩ. Vào buổi chiều, tôi thấy được hình Tư Lệnh và kèm theo là Nhật Lệnh,
nội dung ngắn gọn trấn an dân chúng không được bạo động còn việc tử thủ không được
đọc trên đài truyền hình. Sau khi thấy đọc, Tư Lệnh buồn buồn chấp tay về phía
sau đi tới đi lui trong phòng làm việc ở Bộ Tư Lệnh. Sau đó, Tướng Hưng, Tư Lệnh
Phó vào gặp Tư Lệnh (Nội dung cuộc nói chuyện tôi không rỏ). Về sau, tôi được
biết nội dung bản Thông Cáo đã bị sửa lại, không chính xác như lời Tư Lệnh đã
viết.
Đêm 29, VC tấn công mạnh ở phi trường thuộc tiểu
khu Vĩnh Bình. Địch đã nhiều lần đánh rát vào phi trường nhưng bị đẩy lui và
thiệt hại nặng. Tư Lệnh bảo tôi gọi Trung Tá Sơn, Tiểu Khu Trưởng Tiểu Khu Vĩnh
Bình để ông nói chuyện. Trong lúc VC tấn công mạnh vào phi trường, tiểu khu xin
máy bay yểm trợ nhưng không có máy bay.
Sáng sớm 30 tháng 4, Tư Lệnh bay xuống họp ở tiểu
khu Định Tường. Cuộc họp chấm dứt nhanh chóng xong ông bay về Cần Thơ. Thành phố
Cần Thơ sáng 30 tháng 4 rất vắng vẻ, dân chúng và xe cộ thưa thớt đi lại.
Mặc dầu địch tăng cường những cuộc tấn công mạnh và tình hình chung đang bất lợi
cho Chính Phủ Việt Nam Cọng Hòa, tinh thần chiến đấu của binh sĩ thuộc Quân Đoàn
4 vẫn hăng say, các đơn vị không nơi nào bỏ vị trí, không nơi nào bị địch chiếm
đóng.
Bất chợt, tiếng của Tổng Thống Dương Văn Minh vang
lên trên đài phát thanh. Ông tuyên bố đầu hàng vô điều kiện với VC và nói:
- Tất cả các đơn vị trưởng và anh em binh sĩ ở yên tại chỗ, bàn
giao vị trí cho Chính Phủ Mặt Trận Giải Phóng Miền Nam.
Tôi vội xô cửa vào phòng làm việc của Tư Lệnh và nói:
- Tổng Thống Dương Văn Minh đã ……..
Tôi nói chưa hết câu, Tư Lệnh nhỏ nhẹ cắt ngang lời tôi:
- Qua đã nghe rồi.
Tôi lặng người chầm chậm bước ra. Trong lúc này, nhiều lần Tư Lệnh
Phó liên tục đi vào cửa chánh gặp Tư Lệnh. Qua điện thoại, Đại Tá Tiểu Khu Trưởng
Tiểu Khu Long An xin gặp gấp Tư Lệnh, lần thứ hai, đại tá xin giật sập cầu Long
An để cắt đường VC chuyển về Vùng 4. Tư Lệnh bảo tôi chuyển lời, cầu để yên không
được phá sập.
Khoảng gần trưa, tôi được báo cáo là Thiếu Tá
Chánh Văn Phòng rời văn phòng bỏ đi với Đại Tá Tỉnh Trưởng kiêm Tiểu Khu Trưởng
Tiểu Khu Phong Dinh cùng một số sĩ quan, lộ trình sông Hậu ra biển. Tôi vội xuống
hầm, nơi làm việc mới của Tư Lệnh để báo cáo cho ông rỏ. Căn hầm này là phòng
làm việc thứ hai của Tư Lệnh ngay dưới chân phòng làm việc chính thức, được xây
lúc Vùng 1 và 2 đang xảy ra việc đánh lớn. Hầm này, rộng và cao, thiết trí giống
như phòng làm việc ở tầng trên, có lối đi xuống từ văn phòng Tư Lệnh. Tư Lệnh
thấy tôi theo thường lệ kéo lệch cặp mắt kiếng xuống và hỏi:
- Có gì không?
- Trình Thiếu Tướng, Thiếu Tá Chánh Văn Phòng và Đại Tá Tỉnh Trưởng
Phong Dinh đã bỏ đi cùng với một số sĩ quan bằng tàu theo sông Hậu.
Tư Lệnh điềm nhiên không giận và nói:
- Đi hả! Đi làm chi vậy.
Nói xong, Tư Lệnh tiếp tục xem giấy tờ, thái độ trầm tĩnh như không
có gì xảy ra. Tôi bước lên cầu thang về phòng làm việc của mình, lúc này tôi mở
radio 24/24 để theo dõi tình hình ở Sài Gòn. Tư Lệnh bấm chuông gọi tôi vào và
bảo:
- Gọi Đại Tá Thiên gặp tôi.
- Dạ.
Rồi Tư Lệnh chỉ định Đại Tá Thiên nhận chức vụ Tiểu Khu Trưởng
Tiểu Khu Phong Dinh kể từ sáng hôm đó.
Trưa 30 tháng 4, sau khi đi ăn cơm trưa ở câu lạc
bộ Cửu Long về, Tư Lệnh đi thẳng vào phòng làm việc. Qua lỗ kiếng nhỏ thông
qua phòng làm việc, tôi thấy Tư Lệnh đang soạn một số giấy tờ để trên bàn. Tư Lệnh
nhìn từ trang một, rồi từ từ xé bỏ vào sọt rác. Khoảng 2 giờ chiều, Tư Lệnh xuống
phòng làm việc dưới hầm. Tôi không biết Tư Lệnh làm gì bởi vì phòng làm việc này
không có nơi nhìn thấy Tư Lệnh được. Tư Lệnh bấm loa gọi tôi:
- Danh xuống đây tôi bảo.
Tôi vào phòng trên đi theo cầu thang xuống gặp Tư Lệnh. Ông đang
ngồi ở sofa nhìn về hướng bản đồ Vùng 4, thấy tôi đến Tư lệnh nói:
- Danh tháo bỏ những ranh giới, những mũi tên trên bản đồ (Những
đường ranh và những mũi tên làm bằng những băng keo màu xanh đỏ).
Tôi từ từ tháo bỏ, nhìn tổng quát, tôi thấy bản đồ chia ra từng ô
nhỏ, những mũi tên xanh đỏ châu đầu vào nhau, những răng bừa màu xanh với những
mũi tên đỏ chĩa vào (có thể đây là bản đồ về Hành Quân Mật theo như tin đồn). Tôi
tháo gỡ tất cả những băng keo bỏ vào sọt rát, tháo xong tôi nói:
- Trình Thiếu Tướng, em đã tháo xong.
- Được rồi.
Tư Lệnh buồn buồn theo cầu thang lên phòng làm việc tầng trên, tôi
chầm chậm bước theo Tư Lệnh và ra phòng làm việc của tôi. Độ 10 phút sau, Tư Lệnh
bấm loa gọi tiếp:
- Danh vào tôi bảo.
- Dạ.
Tôi xô cửa đi nhanh vào, Tư Lệnh nhìn tôi nói:
- Tháo bỏ những vị trí trên bản đồ này nữa.
- Dạ.
Tôi đang lúi húi tháo và liếc nhìn, tôi thấy Tư Lệnh chấp tay về
phía sau chầm chậm đi tới, đi lui. Tôi tháo xong:
- Trình Thiếu Tướng, em đã tháo xong.
Nói về phòng làm việc của Tư Lệnh, trước khi vào
phải qua ba vọng gác: Từ ngoài vào, vọng gác 1 ngoài đầu đường trước khi vào
phòng chờ đợi. Vọng gác 2 ngay phòng chờ đợi sát cổng Bộ Tư Lệnh. Vọng gác 3
lên tam cấp trước cửa vào phòng làm việc của Tư Lệnh. Vào khoảng 4 giờ chiều,
Quân Cảnh ở phòng chờ đợi (vọng gác 2) lên gặp tôi nói:
- Có hai ông VC mặc đồ thường phục, trên dưới 50 tuổi xin vào gặp
Tư Lệnh.
Tôi nói:
- Anh bảo họ chờ một chút để tôi trình Tư Lệnh.
Tôi gõ cửa vào gặp Tư Lệnh và nói:
- Trình Thiếu Tướng, có hai VC mặc thường phục xin vào gặp Thiếu
Tướng.
- Được, mời họ vào.
Tôi xuống phòng khách gặp hai VC, tôi thấy hai người đang chờ ở đây,
một người cao ốm nước da trắng, tóc hoa râm độ trên 50 tuổi, ăn mặc thường phục
giống như thầy giáo, một người hơi thấp, nước da ngâm đen cũng mặc thường phục,
họ đi tay không, không mang giấy tờ và vũ khí. Tôi hướng dẫn hai người này lên
bậc tam cấp vào phòng làm việc của Tư Lệnh. Tư Lệnh chào hỏi và mời ngồi sofa,
tôi bước nhanh ra phòng làm việc gọi người hạ sĩ quan mang trà vào. Tôi mang vội
khẩu súng colt và lấy khẩu AR-15 lên đạn và bước nhanh vào phòng làm việc Tư Lệnh.
Tôi đứng sau hai ông VC này cách khoảng 4 thước với tư thế sẵn sàng, tôi sợ hai
ông này ám sát Tư Lệnh, tay súng sẵn sàng nếu hai ông này có hành vi lạ là tôi
nổ súng bắn liền. Tư Lệnh ngồi đối diện với họ, đang nói chuyện rất nhỏ tôi không
nghe được. Bất chợt Tư Lệnh ngước lên, nhìn tôi và bảo:
- Danh đi ra ngoài để tôi nói chuyện.
Tôi ấp úng trả lời:
- Dạ … em ở đây với Thiếu Tướng.
- Được rồi không sao đâu! Em ra ngoài đi.
- Dạ.
Tôi ra lại phòng làm việc, súng vẫn thế thủ, mắt
nhìn về hướng theo kẽ hở của cánh cửa đang hé mở. Tôi thấy Tư Lệnh với họ vừa uống
trà vừa nói chuyện. Cuộc nói chuyện kéo dài trên 10 phút. Tư Lệnh và hai người
chỉ nói chuyện không đưa ra sổ sách hay giấy tờ gì cả. Hai người đứng dậy giã từ,
Tư Lệnh bắt tay, rồi hai người theo cửa trước xuống bậc tam cấp ra về. Tư Lệnh
ngồi buồn, kế đứng dậy đi tới đi lui như lúc trước, thời gian này rất căng thẳng
và ngộp thở. Tôi suy nghĩ lung tung, nếu VC chiếm được Vùng 4 thì Tư Lệnh sẽ ra
sao? tại sao Tư Lệnh vẫn bình thản như không có chuyện gì xảy ra, bây giờ còn đi
ngoại quốc được không? Còn máy bay không? Hay là Thiếu Tướng có người thân phía
bên kia? Những câu tự hỏi đã vây chặt trong tôi. Bất chợt tiếng la ó vang dậy ở
ngoài đường. Đoàn người rất đông chạy ngang qua cửa Bộ Tư Lệnh, chạy dài xuống
cầu Cái Khế. Họ vừa chạy vừa la hét vui mừng, thì ra đó là những người tù vừa được
thoát trại giam, tôi thò đầu ra cửa sổ nhìn ra ngoài đường, tôi thấy bọn tù
trên dưới 50 người, quần áo xốc xếch, có người mặc quần cụt, có người cởi trần
vừa chạy vừa nhảy lên vừa reo hò vui vẻ nhưng họ không phá phách.
Khoảng 6 giờ chiều, điện thoại có tiếng lạ. Thông
thường khi có chuông reo, tôi thường nói:
- Tôi Trung Úy Danh, Tùy Viên Tư Lệnh, xin lỗi ai đầu dây.
Ở đầu dây xưng cấp bậc tên họ chức vụ rồi nói nhu cầu. Đàng này
sau khi tôi nói, bên kia đầu dây đáp:
- A lô ai đó!A lô ai đó!
Nghe tiếng lạ không quen thuộc, tôi gác máy không trả lời. Còn đường
dây Hotline trực tiếp của Tư Lệnh tôi không rỏ. Như vậy VC đã vào đường dây điện
thoại. Trong lúc rối rắm, tôi qua phòng Tư Lệnh Phó gặp Trung Úy Nghĩa, tùy
viên Tư Lệnh Phó. Lúc gặp anh Nghĩa, tôi nói tình trạng điện thoại đã bị VC chiếm
và tôi đã nghe có tiếng lạ. Tôi đề nghị, nếu Tư Lệnh và Tư Lệnh Phó muốn nói
chuyện với nhau mình phải dùng máy PRC-25, đồng thời tôi viết một loạt tần số để
sử dụng máy PRC-25 và đánh số thứ tự A, B, C, D … để Tư Lệnh nói chuyện kín
hơn.
Khoảng 6 giờ rưởi, Tư Lệnh sửa soạn về tư dinh,
Thiếu Tướng nói với tôi:
- Danh chuẩn bị xe để đi thăm bệnh viện Phan Thanh Giản.
- Dạ.
Xe chở Tư Lệnh từ văn phòng đi thẳng vào bệnh viện. Tư Lệnh đến
từng giường hỏi thăm thương binh, kẻ nằm người ngồi, băng tay băng đầu, có người
mất một chân, chân còn lại quấn dây băng treo lên trên giá. Tư Lệnh đến bên
thương binh này hỏi:
- Em tên gì?
- Dạ em tên …
- Em ở đơn vị nào? Có khỏe không?
- Dạ khỏe, em là Địa Phương Quân ở tiểu khu Vĩnh Bình.
Tư Lệnh nói tiếp:
- Em nằm nghỉ dưỡng bệnh.
Tư Lệnh đi từ đầu phòng đến cuối phòng hỏi thăm từng bệnh nhân,
rồi Tư Lệnh đi qua dãy kế bên và tiếp tục. Hơn một giờ buồn tẻ và nặng nề chầm
chậm trôi qua. Gần giường một thương binh, anh cụt hai chân, vải băng trắng
xóa, máu còn rịn ra lóm đóm đỏ cuối phần chân đã mất. Tư Lệnh đứng sát bên và hỏi:
- Vết thương của em đã lành chưa?
- Thưa Thiếu Tướng, vết thương mới mấy ngày còn ra máu chưa
lành.
Với nét mặt buồn buồn, Tư Lệnh nhíu mày lại làm cặp mắt kiếng đen
lay động. Tư Lệnh chưa kịp nói, anh thương binh này bất chợt chụp tay Tư Lệnh mếu
máo:
- Thiếu Tướng đừng bỏ tụi em nhe Thiếu Tướng.
- Qua không bỏ các em đâu! Qua ở lại với các em.
Qua ánh đèn của bệnh viện, tôi thấy Tư Lệnh đưa tay nâng sửa cặp
mắt kính đen và hai giọt nước mắt từ từ chảy lăn dài trên khuôn mặt đau thương
của ông. Tư Lệnh cố nén xúc động nhưng người đã khóc, khóc không thành tiếng và
những giọt nước mắt tự nhiên tuôn trào. Tư Lệnh vịn vai người thương binh nói
trong nghẹn ngào:
- Em cố gắng điều trị … có qua ở đây.
Tư Lệnh bước hơi nhanh ra cửa bệnh viện, ra sân Tư Lệnh dừng lại
quay mắt nhìn lại bệnh viện. Tư Lệnh đứng yên bất động khoảng một phút rồi bước
vội ra xe không nói gì cả. Trên suốt trên đường về tư dinh, Tư Lệnh không nói một
lời nào khiến tôi cảm thấy sự im lặng quá nặng nề.
Về đến tư dinh, tôi thấy Quân Cảnh vẫn còn gác ở cổng,
tôi đi một vòng xung quanh, những vọng gác vẫn còn người gác, tuy nhiên tôi thấy
ít lính đi tới đi lui như mọi hôm, có lẻ họ đã bỏ đi bớt. Sau khi cất khẩu Colt
đeo trên người, tôi xuống nhà bếp gặp trung sĩ Hộ quản gia xem hôm nay anh nấu
món gì vì hôm nay thăm bệnh viện về trễ. Gặp anh Hộ, tôi nói:
- Anh Hộ bắt một con gà luộc để Thiếu Tướng dùng.
- Dạ con gà nào Trung Úy?
- Đàn gà nòi Thiếu Tướng nuôi đó! Anh chọn một con.
Lúc này trên 8 giờ tối, phía Cồn Cát cách một con sông phía sau
dinh, thỉnh thoảng VC bắn bổng những loạt AK đạn lửa bay đỏ xé màn đêm đen nghịt,
càng lúc VC bắn càng nhiều. Con gà, anh Hộ làm và nấu xong, đích thân tôi ra
sau trailer mời Thiếu Tướng vào ăn cơm. Tư Lệnh ngồi vào bàn ăn và nói:
- Danh ngồi ăn cơm cho vui.
Đi các đơn vị hay tiểu khu, tôi ăn cơm chung với Tư Lệnh, còn ở
dinh Tư Lệnh thường ăn cơm một mình, vừa ăn cơm vừa xem truyền hình rất lâu. Hôm
nay, lần đầu tiên Tư Lệnh gọi tôi ăn cơm chung ở dinh, tôi thấy có điều gì khác
thường, hơn nữa sự việc xảy ra tùm lum bụng dạ đâu mà ăn với uống. Tư Lệnh thấy
thịt gà xé nhỏ, còn nước luộc gà làm canh, Tư Lệnh hỏi:
- Thịt gà đâu vậy?
Tôi gượng cười nói:
- Dạ mấy con gà Thiếu Tướng nuôi ở sau, em bảo anh Hộ làm một
con để Thiếu Tướng dùng.
- Làm thịt chi vậy, ăn như vậy được rồi. Thôi ăn đi kẻo nguội.
Tư Lệnh không ăn cơm, chỉ dùng vài muỗng canh, vài miếng thịt
gà. Còn tôi thì no hơi, ăn hết vô, qua loa vài miếng vội buông đũa và nói:
- Dạ em ăn xong, Thiếu Tướng dùng tiếp.
Thiếu Tướng nói:
- Ăn tiếp, sao Danh ăn ít vậy, thịt còn nhiều.
Vừa nói, Tư Lệnh gắp bỏ cho tôi một miếng thịt xé phay dài. Trời!
ăn gì nổi, bình thường ăn thấy ngon bây giờ ăn thịt gà cũng như nhai gỗ mục, miệng
đắng nghét, tôi cố gắng nuốt trôi hết miếng thịt này, xong xin phép Thiếu Tướng
ra phòng làm việc.
Nhìn qua cửa sổ, tôi thấy vắng lạnh, một sự vắng vẻ
đáng sợ, một số anh em quân nhân đã bỏ đi, số còn lại một vài người đã mặc
thường phục, một số vẫn còn mặc đồ lính. Còn hướng phòng Trung Úy Hỉ, sĩ quan bảo
vệ cũng vắng ngắt, chắc có lẻ anh đã bỏ đi (nhà Trung Úy Hỉ ở gần phường An Thới).
Còn Trung Úy Việt cùng vợ 2 con vẫn còn ở lại nhà cạnh bờ sông. Việt và tôi gặp
nhau chỉ biết lắc đầu, rồi Tư Lệnh đến bàn làm việc của tôi nói:
- Có liên lạc với Tướng Hưng không hè?
- Dạ điện thoại bị mất liên lạc, có tiếng lạ em không dám gọi.
Tôi nói tiếp:
- Dạ, Thiếu Tướng muốn nói chuyện với Tư Lệnh Phó?
- Qua muốn nói chuyện.
Tôi nói với Tư Lệnh:
- Vào lúc 5 giờ chiều, hệ thống điện thoại có tiếng lạ, em có
cho anh Nghĩa, tùy viên Tư Lệnh Phó một số tần số PRC-25 để lúc cần Thiếu Tướng
nói chuyện, nhưng bây giờ em không liên lạc được.
Tôi nói tiếp:
- Để em đi lại dinh Tư Lệnh Phó nói mở máy PRC-25 để Thiếu Tướng
nói chuyện.
Tư Lệnh làm thinh, tôi bảo anh Thông tài xế lấy xe jeep chở đi từ
tư dinh Tư Lệnh đến dinh Tư Lệnh Phó đối diện dinh Tỉnh Trưởng Phong Dinh. Sắp
sửa rẻ phải vào dinh Tư Lệnh Phó thì thấy phía bên trái trước dinh Tỉnh Trưởng
có một VC với khẩu AK ở tư thế sẵn sàng, để súng cạnh sườn, mũi súng chĩa lên
trời. Anh Thông tài xế kêu tôi và chỉ:
- VC đã vô tới rồi.
Tôi bảo tài xế:
- Quay trở lại đi không ổn rồi.
Tài xế lái nhanh về dinh Tư Lệnh và đóng cửa dinh lại. Tôi xuống
xe bảo các anh em còn lại kéo khoảng 4-5 vòng kẽm gai rào chặn từ cổng vào hướng
cột cờ, rào xong tôi vào trailer báo Tư Lệnh:
- Trình Tư Lệnh, VC đã vào đến dinh Tỉnh Trưởng. Em thấy có một
VC cầm súng AK ở trước dinh Tỉnh Trưởng.
Tư Lệnh làm thinh không nói gì cả, khoảng hai phút sau, tôi nói
với Thiếu Tướng:
- Em đi lần nữa, để Thiếu Tướng nói chuyện với Tư Lệnh Phó.
Tư Lệnh nhỏ nhẹ nói:
- Thôi đừng đi coi chừng nó bắt.
- Dạ không sao!
Nói xong, tôi cởi bỏ áo lính, vẫn mặc quần lính mang giày với áo
thun vội ra sân gọi anh tài xế:
- Anh Thông đâu đến tôi nhờ một chút.
Tôi la lên, không một tiếng trả lời. Anh Hộ quản gia nói:
- Em vừa thấy anh Thông ra cổng.
Anh đã bỏ đi rồi, bất chợt có một anh mà tôi quên cấp bậc và tên
hỏi tôi:
- Trung Úy cần gì em giúp.
- Anh muốn đến dinh Tư Lệnh Phó.
- Được rồi để em đưa ông thầy đi.
Anh lính lấy chiếc Honda màu đỏ chạy đến và nói:
- Đi Honda tiện hơn Trung Úy.
Rồi anh chở tôi về hướng dinh Tư Lệnh Phó, rẻ vào dinh anh đậu
cách đây khoảng 10 mét bên lề đường.
Dinh Tư Lệnh Phó, trước và sau có cổng ra vào bằng
cửa sắt, xung quanh xây tường cao độ 2 mét. Cửa trước đối diện với dinh Tỉnh
Trưởng, cửa sau quay ra mặt đường. Cửa trước và sau đều đóng và khóa chặt, từ cửa
trước nhìn vào tôi đi sát hông tường bên phải, có một cây ổi mọc từ phía trong
xòe nhánh phủ ra bên ngoài. Trong dinh im lặng không một tiếng động, tôi gọi lớn:
- Nghĩa ơi Nghĩa, Phúc ơi Phúc, tao là Danh.
Tôi gọi 4-5 lần nhưng vẫn thấy im lặng không có tiếng trả lời. Tôi
linh cảm không ổn, tôi gọi tiếp và quay lại định trở về, tôi thầm nói không lẻ
mình bỏ cuộc. Tôi nói qua với anh lính đậu bên kia đường:
- Anh ráng chờ tôi một chút.
Bất chợt có tiếng nổ đùng, có tiếng xôn xao, tiếp theo là những
tiếng khóc. Tôi chạy lại vách tường có nhánh cây ổi xòe ra, tôi quyết định đu
nhánh ổi này nhảy vào, tay phải níu nhánh ổi, tay trái vịn vào vách tường miệng
liên tục la lớn:
- Tôi Trung Úy Danh đừng bắn, tôi Trung Úy Danh đừng bắn.
Miệng la tay níu kéo leo vào, tôi lên được đỉnh tường theo đà cây
ổi tuộc xuống đất. Vừa gặp tôi, anh Nghĩa vừa khóc vừa nói:
- Chuẩn Tướng tự sát chết rồi Danh.
- Lúc nào?
- Mới đây, chắc có lẽ hồi nãy Danh nghe tiếng súng nổ.
Anh nói tiếp:
- Chuẩn Tướng vừa tập họp anh em binh sĩ lại, dặn dò lần cuối
cùng, rồi vào phòng đóng cửa lại và bắn vào ngực tự sát. Bà Tướng chạy theo ngăn
không kịp.
Tôi đến cửa, thấy cửa phòng hé mở, tôi xô nhẹ cánh cửa bước vào,
tôi thấy tướng Hưng nằm bất động trên giường, bà Hưng đang ôm trầm Tư Lệnh Phó
khóc, còn hai đứa con nhỏ đứng kế bên vô tư lự như không có gì xảy ra, kế bên
những anh lính đang sụt sùi khóc. Tôi quay ra nói với anh Nghĩa:
- Thôi Danh đi về.
Tôi không nói anh Nghĩa mở tần số máy PRC-25 gì nữa, chuẩn tướng
đã chết rồi. Tôi tình hình rối ren, bận rộn, tôi không nhờ mở cửa, tôi trèo cây
ổi lên đầu tường rồi nhảy ra ngoài. Xuống đến mặt đất, tôi suy nghĩ lung tung về
cái chết của Tư Lệnh Phó. Nếu Tư Lệnh hay được thì ra sao? Tôi vừa suy nghĩ vừa
cúi đầu bước đi đến anh lính đậu xe Honda lúc nãy. Trời! xe và người biến đâu mất,
tôi đảo mắt nhìn quanh vẫn không thấy, chắc anh bỏ đi rồi, tôi không trách anh,
anh đã giúp tôi như vậy cũng đủ lắm rồi. Tôi lội bộ từ đây cặp theo lộ Hòa Bình
đi thẳng về dinh, trên đường phố vắng hoe không một bóng người lai vãng, chỉ có
những mảnh giấy vụn vất bừa bãi đầy đường, thỉnh thoảng bay tứ tung theo cơn
gió.
Tôi đi bộ mất trên 15 phút về đến dinh, anh lính vẹt
từng vòng kẽm gai tôi đi vào rồi kéo lại vị trí củ. Tôi đi nhanh về phía sau
vào trailer để trình Tư Lệnh sự việc đã xảy ra, vừa thấy Tư Lệnh tôi vội vã
nói:
- Trình Thiếu Tướng em đến dinh Tư Lệnh Phó, đến nơi ông vừa tự
sát chết, Tư Lệnh Phó đã bắn vào ngực.
- Tướng Hưng chết hả? Chết làm chi?
Tư Lệnh chỉ nói vậy. Tôi trở ra về nơi làm việc, ngồi trên sofa
suy nghĩ liên miên. Tư Lệnh Phó đã tự sát chắc Tư Lệnh sẽ tự sát theo. Tôi xuống
nhà gặp Trung Úy Việt và nói Tư Lệnh Phó đã tự sát còn Thiếu Tướng không biết
thế nào? Làm sao bây giờ? Hai đứa tôi không tìm ra câu trả lời.
Lúc này khoảng 11 giờ đêm, vì lo lắng cho Tư Lệnh
nên cứ khoảng 15 hay 20 phút tôi vào trailer một lần. Mỗi lần vào liếc nhìn, tôi
thấy Tư Lệnh nằm nghỉ nhưng giày vẫn còn mang, tôi lại đỡ lo phần nào. Lần khác
vào, Tư Lệnh ngồi dậy đi về hướng tôi và hỏi:
- Có gì không?
- Em vào xem Thiếu Tướng có sai bảo gì không?
Tư Lệnh nói:
- Sao em không đi ngủ đi! khuya rồi.
Tôi thỏ thẻ nói:
- Trình Thiếu Tướng, nếu VC vào dinh tụi em đánh không Thiếu Tướng?
- Thôi đừng đánh nhau, họ vào để tôi ra nói chuyện.
Tôi rời trailer đi ra ngoài. Khoảng 10 phút sau,
Tư Lệnh ra phòng làm việc tôi đưa một gói hình chữ nhật dài độ 2 tấc, rộng 1 tấc,
dầy 5 phân và nói:
- Danh cất tiền này dành để xài (có thể đây là tiền lương của
Thiếu Tướng không dùng để dành).
Đưa gói giấy xong, Tư Lệnh đi vào trailer, tôi tò mò hé mở gói
này, bên trong toàn bạc 500, tôi đoán chừng trên 400 ngàn đồng và tôi để vào ngăn
kéo nơi bàn làm việc. Tôi tiếp tục rón rén vào trailer để quan sát, sợ Tư Lệnh
tự sát.
Khoảng 12 giờ 30 khuya, Tư Lệnh ra gặp tôi nói:
- Sao Danh không đi ngủ? Thức cả đêm à.
- Dạ em ngủ không được.
Tư Lệnh móc từ trong túi ra một khẩu súng nhỏ, ngắn hơn gan tay
và nói:
- Danh cất khẩu súng này dành để hộ thân.
Tôi nhận khẩu súng bỏ vào ngăn kéo chung với gói tiền lúc nãy. Tôi
xuống nói chuyện với anh Việt và anh Hộ: “Thiếu Tướng đã cho tôi súng, không hiểu
Tư Lệnh có ý định gì?” Chúng tôi bàn luận với nhau và có linh cảm là Thiếu Tướng
đang sắp xếp một việc gì đó.
Khoảng sau 1 giờ sáng, anh lính gác hơ hải chạy
vào gặp tôi:
- VC tự động mở cửa vào dinh.
- Anh bảo họ chờ tôi một chút.
Tôi vội vã vào trailer để gặp Tư Lệnh, tôi thấy Tư Lệnh nằm nghĩ.
Tôi trình:
- Trình Thiếu Tướng, bọn VC đang vào dinh.
- Bảo họ chờ tôi ra nói chuyện.
Tôi đi nhanh ra trước cổng dinh, lúc bấy giờ tôi vẫn mặc áo
thun, quần lính, mang giày. Gần đến cổng dinh, tôi thấy lố nhố 6-7 người đang vẹt
kẽm gai đi vào hướng cửa dinh. Đến gần, tôi thấy 4 nam, 1 nữ có vấn đầu tóc lủng
lẳng phía sau ót và một em bé độ 10 tuổi. Nam trang bị 1 khẩu AK, một người
mang khẩu Carbin, một người mang súng lục (súng loại cảnh sát sử dụng) số còn lại
tay không, không mang giấy tờ hay máy móc gì cả. Nhóm người này tuổi dưới 40, đến
vòng kẽm gai thứ ba từ ngoài vào, còn hai vòng nửa từ cửa dinh ra, tôi vẹt kẽm
gai và gặp họ tại đây. Một người trong nhóm quay qua hỏi tôi:
- Anh làm gì ở đây?
Tôi nói:
- Tôi làm quản gia.
Tôi nói trớ, không dám nói là tùy viên sợ bọn chúng bắn. Người
mang khẩu AK hỏi tiếp:
- Anh cấp bậc gì?
- Tôi Trung Sĩ.
Bất chợt người mang AK lên đạn đưa mũi súng vào phía sườn tôi và
nói:
- Đi.
Tôi lúc bấy giờ hồn phi phách tán, chết là cái chắc. Trong nhóm
có người nói:
- Ở đây nó làm lớn không hà, tính nó đi.
Bọn chúng từ từ hướng vào cửa dinh, đến gần cột cờ, đứa trẻ con ôm
chầm lấy khẩu súng đồng thời Pháp, súng đặt dưới chân cột cờ để làm kiểng, đứa
trẻ reo lên:
- Súng ngộ và đẹp quá.
Chị bới tóc tiếp theo:
- Nhờ có dịp này mới được vào dinh Tướng.
Tôi nghe và thấy những việc trên cõi lòng se lại. Bất chợt, nhóm
người này dừng lại, người mang khẩu AK hất mặt ra dấu tôi đi qua hướng nhà bếp,
ngang qua phòng ngủ của tôi. Chết rồi, chắc bọn chúng bắn mình ở đây, tôi chầm
chậm bước đi, đầu ngoái lại cửa vô dinh. Tôi thấy Tư Lệnh bước ra, đẩy nhẹ cánh
cửa (cửa lưới chắn ruồi trước khi vào phòng làm việc). Bọn người này bảo tôi dừng
lại, ba người bước vào phòng (một người tay không, một người mang khẩu B-38, một
người mang khẩu Carbin). Số còn lại lảng vảng phía ngoài, người mang AK vẫn hướng
súng về phía tôi. Khoảnh khắc, Trung Sĩ Hộ từ phòng Thiếu Tướng đang nói chuyện
với VC chạy đến tôi nói:
- Thiếu Tướng bảo Trung Úy lấy thuốc lá hút.
Có cớ vào gặp Tư Lệnh, người mang AK bỏ thõng súng xuống, tôi lặng
lẽ bước đi, nhưng sợ hãi nó đàng sau bắn tới. Vô sự, thế là thoát nạn, vào
phòng tôi mở ngăn tủ lấy gói thuốc capstan đầu lọc mời Thiếu Tướng một điếu, 3
người mỗi người một điếu (Tư Lệnh hút thuốc 3 số 555 nhưng thỉnh thoảng hút thuốc
capstan đầu lọc). Tôi thấy Tư Lệnh ngồi trên sofa băng dài, người tay không ngồi
trên ghế nhỏ đối diện Tư Lệnh, người mang khẩu B-38 ngồi dưới sàn nhà,
tay cầm khẩu súng để trên đầu gối mũi súng hướng về phía Tư Lệnh, còn người
mang khẩu carbin đứng ngay cửa phòng tư thế tác chiến.
Xong nhiệm vụ tôi bước ra ngoài, người mang AK vẫn
ở thế tác chiến nhưng không để ý đến tôi nữa. Trên dưới mười phút nói chuyện,
nhóm người này rời dinh ra về, tôi vào phòng thấy Tư Lệnh vừa đứng dậy bước ra
ngoài với khuôn mặt buồn buồn, nhìn trên sofa tôi thấy điếu thuốc của Thiếu Tướng
còn cháy dở dang, mới 1/3 điếu nằm trên sofa bốc khói làm lủng một lỗ nhỏ, tôi
lấy vất đi. Cuộc nói chuyện này chỉ đơn phương, không có viết giấy tờ hay ký
tên gì cả cũng không có máy móc khi hai bên gặp nhau. Tư Lệnh vào trailer nằm
nghĩ, tôi vào lần nữa thấy Tư Lệnh nằm yên, chắc Tư Lệnh đã mệt. Trong suốt đêm
30 tháng 4, Tư Lệnh và tôi hầu như không ngủ, khoảng 3 giờ sáng, tôi rón rén
vào phòng Tư Lệnh lần nữa, thấy Tư Lệnh đang nằm yên không biết ngủ hay thức vì
trong lúc nằm nghĩ vẫn mang cặp kính đen. Tôi cũng quá mệt ra phòng làm việc ngả
lưng trên sofa một chút, vang vang bên tai những loạt AK nổ liên hồi, chắc đối
phương nổ súng mừng chiến thắng.
Trong lúc nửa tỉnh nửa mê bổng nghe tiếng chuông
“boong, boong, boong”, tôi bật mình ngồi dậy, nhìn đồng hồ thấy hơn 6 giờ, qua đến
bàn Phật, tôi thấy 3 cây nhang Tư Lệnh đã đốt và cắm sẵn trên lư hương khói bay
nghi ngút. Tư Lệnh mặc quân phục hẳn hoi đang nghiêng mình xá Phật. Tôi vội đi
nhanh làm vệ sinh cá nhân, xong mặc quân phục vào và đến đứng nghiêm chào Thiếu
Tướng. Thiếu Tướng đưa tay lên cỡ tầm ngực đáp lại và hỏi:
- Đêm qua, Danh ngủ được không?
- Mệt quá em nằm nghĩ một chút.
Tư Lệnh vẫn ngồi trên sofa nơi phòng thờ Phật, tôi đi sang qua
phòng làm việc. Một lúc sau, Tư Lệnh đến bên tôi hỏi:
- Gặp Tướng Trường được không hè?
Lúc này khoảng 6 giờ 30 sáng.
- Dạ … dạ …
Tôi ấp úng trả lời:
- Hồi chiều tối hôm qua ở trên lầu em thấy Tướng Trường chạy xe
jeep ngang qua dinh.
Tư Lệnh nói tiếp:
- Có phải Tướng Trường không?
- Em ở trên lầu hơi xa, em thấy giống Tướng Trường.
- Thôi đừng đi tìm, kẻo bị chúng bắt.
- Dạ.
Rồi Tư Lệnh đi ra sau vào trailer, một lát sau Tư
Lệnh đi ra hai tay xách hai vali gặp tôi và anh Việt ngay ở cửa ra vào phòng thờ
Phật. Tư Lệnh đưa cho tôi một cái màu cam, còn Trung Úy Việt một cái màu đen
hay nâu tôi không nhớ rỏ. Tư Lệnh buồn buồn nói:
- Danh giữ cái này, Việt giữ cái này.
Tư Lệnh chỉ nói ngắn gọn không nói thêm gì, hình như cổ ông nghẹn
lại. Tư Lệnh vội bước đi, cách vài bước Tư Lệnh quay lại nói tiếp:
- À quên chìa khóa.
Rồi Tư Lệnh đi thẳng về sau vào trailer, một lúc sau trở ra trao
cho tôi hai chìa khóa và nói:
- Cái này của Danh, cái này của Việt.
Tôi linh tính sắp có điều gì sẽ xảy ra. Tư Lệnh chầm chậm bước
theo nấc thang lên tầng trên, tôi và anh Việt nối bước theo sau. Tư Lệnh ra sân
thượng, đứng sát bên lan can, mắt nhìn ra lộ Hòa Bình trước cửa dinh, tôi đứng
bên tay phải Tư Lệnh, anh Việt đứng bên trái. Trước lộ vài xe qua lại, người
thưa thớt vắng vẻ như chiều 30 Tết. Bất chợt, Thiếu Tướng bật khóc. Dù cố nén
tiếng khóc không bật thành tiếng, nhưng những giọt nước mắt cuộn tròn chảy dài
trên khuôn mặt đau buồn vì nước mất nhà tan. Tôi cũng khóc theo, anh Việt cũng
vậy, ba người đứng ở đây mặc cho nước mắt tự do tuôn chảy. Tôi nghĩ Tư Lệnh đi
ngoại quốc hết kịp rồi, tới đây VC có bắt Tư Lệnh không? Có làm hỗn bắn Tư Lệnh
không? Nếu sự việc xảy ra thì phải giải quyết làm sao? Tôi đang mênh mang suy
nghĩ, Tư Lệnh xoay lưng chầm chậm theo bậc thang xuống tầng dưới.
Tư Lệnh sắp tự sát
Từ ngoài nhìn vô bàn Phật, Tư Lệnh ngồi trên ghế
sofa phía bên phải, đôi mắt đăm chiêu nhìn lên bàn thờ. Anh Việt bước ra cửa về
thăm vợ con còn Trung sĩ Hộ đang thập thò trước cửa. Tư Lệnh đứng dậy đến bàn
thờ lấy ba cây nhang đốt, xá ba xá cắm vào lư hương, gõ ba tiếng chuông “boong,
boong, boong” xong xá 3 xá tiếp xong Tư Lệnh về ngồi nơi cũ, hai tay để trên
thành gỗ sofa nhịp nhịp như không có chuyện gì sắp xảy ra. Bất chợt , Tư Lệnh
xoay qua bảo tôi:
- Danh ra ngoài bảo Việt dẫn vợ con đi đi.
- Dạ.
Tôi tôi thầm nghĩ Tư Lệnh và tôi độc thân chắc Tư Lệnh nghĩ cách
khác. Tôi đẩy nhẹ cánh cửa bước ra sân hướng về phòng Trung Úy Việt. Tôi vừa đi
khỏi cột cờ một chút nghe tiếng nổ “đùng” phát ra từ hướng bàn thờ Phật, tôi
xoay người trở lại chưa kịp bước thì Trung Sĩ Hộ thất thanh chạy la lên:
- Đại Úy ơi! Đại Úy ơi! Thiếu Tướng tự sát chết rồi.
Trong lúc sợ hãi, anh Hộ gọi tôi là Đại Úy. Tôi chạy nhanh vào
thấy cảnh tượng hãi hùng chưa bao giờ gặp. Tư Lệnh ngã ngửa hơi lệch về phía
sau sofa, đầu nghiêng về bên trái, khẩu Colt-45 vẫn còn trong tay buông thõng
xuống lòng Tư Lệnh nhưng những ngón tay cầm súng đã nới lỏng, đầu đạn xuyên qua
màng tang phải qua trái, ngước mắt nhìn lên trần nhà. Tư Lệnh chưa chết, nhưng
nói không được, giật run rẩy người, miệng há hốc, từ trong cổ họng nấc lên tiếng
“khọc, khọc, khọc” từng chập và từ từ nhỏ dần. Anh Hộ thấy vậy vội nói:
- Mình chở Thiếu Tướng đi bệnh viện.
Tôi cũng ôm chầm lấy xác ông vừa khóc vừa nói:
- Chắc trễ rồi, vết thương ở đầu vô phương cứu chữa, hơn nữa Thiếu
Tướng đã quyết định tự sát. Hèn chi hôm qua Thiếu Tướng đi thăm anh em thương
binh ở bệnh viện Phan Thanh Giản rất lâu và nói với anh em thương binh là: “Qua
ở lại với các em.”
Anh Hộ nói tiếp:
- Em đâu dám đến gần Thiếu Tướng. Đứng ở ngoài cửa em chỉ thấy
lưng Thiếu Tướng. Em thấy Thiếu Tướng móc từ trong túi ra, em tưởng Thiếu Tướng
lấy thuốc hút, nào ngờ Thiếu Tướng móc khẩu súng và tự sát liền, em chạy lại đâu
kịp.”
Vừa nói anh Hộ khóc nức nở, chúng tôi vẫn ôm choàng lấy Tư lệnh
khóc. Trong lúc bối rối và hết hồn, tôi đâu có tâm trí để xem đồng hồ, khoảng 7
giờ 30 ngày 1 tháng 5 năm 1975.
Khoảng 15 phút sau, Tư Lệnh yên nghỉ, tôi vội chạy
về phòng chọn một bộ đồ dân sự, loại củ nhất mặc vào xong đến bên Thiếu Tướng
tiếp tục khóc, vài vết máu của Tư Lệnh đã dính vào áo tôi (lúc đi cải tạo, tôi
còn giữ áo này về sau cũ tôi đốt bỏ). Tôi nghĩ với chức vụ Tùy Viên, tầm hiểu
biết nhỏ hẹp, nếu VC vào tra hỏi tôi ú ớ chúng sẽ bắn ngay, hơn nửa đêm qua bọn
chúng lên đạn suýt chút nữa là thịt tôi rồi. Tôi thầm nghĩ, tôi đã theo Thiếu
Tướng đến lúc cuối, lúc Thiếu Tướng chết không bỏ đi nửa chừng, như vậy cũng tạm
gọi là chung thủy không thẹn với lương tâm, còn việc chôn cất xin Thiếu Tướng
tha lỗi vì em không làm tròn bổn phận.
Tôi đến bàn làm việc mở ngăn kéo lấy khẩu súng Thiếu
Tướng cho đêm qua, đi xuống hầm chứa nước ở dưới chân nhà và liệng bỏ xuống dưới
đó. Xong tôi lấy chiếc valy và gói tiền đến phòng bàn thờ Phật. Tôi lấy tấm
drap trắng bên phòng ăn choàng đắp lên mình Tư Lệnh. Tư Lệnh vẫn còn nằm ở sofa
tôi không di chuyển đi nơi khác.
Tôi quay qua anh Hộ nói:
- Lúc sáng, Thiếu Tướng có cho tôi và anh Việt mỗi người một cái
va ly, tôi không biết có gì trong đó, tôi không vợ không con, hơn nữa tình huống
như vầy tôi không xài, tôi cho lại anh. Anh mở ra có tiền hay vàng anh xài, còn
có giấy tờ hay di chúc gì của Thiếu Tướng anh vui lòng gởi đến gia đình Thiếu
Tướng giùm.
Về sau, trong khoảng tháng 5 năm 1975, tôi có xuống
tìm gia đình anh Hộ để xem trong chiếc va li của Thiếu Tướng có để lại di chúc
gì không? Tôi tìm đến nhà anh ở gần hồ nước Mỹ Tho, thuộc tiểu khu Định
Tường (hồ nước, chỗ trực thăng tản thương lên xuống cho thương binh lúc chiến
tranh). Anh Hộ đã đi làm ăn xa không có nhà, có chị Hộ cùng các con, tôi nói
gia đình của Thiếu Tướng muốn xem trong va li có giấy tờ gì quan trọng không?
Nhất là có di chúc gì của Thiếu Tướng để lại không còn tiền bạc vòng vàng gì nếu
có anh chị giữ lại nuôi con, gia đình Thiếu Tướng không để ý chuyện đó. Chị Hộ
nói:
- Trong va li không có gì quan trọng, không có giấy tờ hay di
chúc gì của Thiếu Tướng để lại cả. Sau đó tôi ở lại ăn một bữa cơm và nghĩ đêm ở
đó, sáng hôm sau tôi từ giã chị Hộ về Sài Gòn. Trước khi đi, chị trao cho tôi một
cái đồng hồ loại đeo ở cổ, chị nói đã tìm thấy trong va li, bảo tôi giữ lấy để
làm kỷ niệm. Chiếc đồng hồ có dây dài như dây chuyền màu trắng bằng i nốc, mặt đồng
hồ hình con sò giống như con sò vẻ quảng cáo ở các cây xăng Shell. Tôi cầm lấy
và cất giữ trên 10 năm, sau đó hư máy hết chạy.
Sau khi đưa cho anh Hộ va li xong, tôi bước ra hướng
nhà bếp đi thẳng, cuối có cửa nhỏ thông qua hãng bia và nước ngọt của Pháp, tôi
lần theo hẻm nhỏ sát chân tường đi ra ngoài đường. Tôi đứng phía bên này đường
Hòa Bình, bên kia đường tôi thấy trên dưới 10 gia đình vợ con binh sĩ đứng nhớn
nhác nhìn về phía Dinh, chắc chồng con họ đang ở trong Dinh. Tôi gọi:
- Các chị qua đây tôi bảo.
Mọi người đứng yên, có thể tôi gọi nhỏ hay là họ ngần ngại. Một
lần nữa tôi gọi:
- Các chị qua đây tôi cho tiền các chị.
Rồi một người, hai người rồi cả nhóm bước qua lộ đứng bên lề đường.
Tôi nói nhanh sợ VC đến nhìn thấy tưởng tôi tuyên truyền sẽ gây bất lợi cho tôi.
Tôi nói tiếp:
- Đêm qua Thiếu Tướng có cho tôi ít tiền, sáng nay Tư Lệnh đã tự
sát chết rồi, hơn nữa tình thế hỗn loạn chắc chắn chồng các chị chưa lãnh lương
được, vậy các chị lấy ít tiền này để xài, nuôi con hay về quê.
Nói xong tôi đưa gói bạc cho một người trong nhóm:
- Các chị chuyền nhau lấy một ít đừng có ngại.
Nhóm người này xúm nhau chuyền gói bạc, ngắt từng xấp tiền bỏ
vào túi, tôi nhìn thấy có người lấy đến hai lần. Người cuối cùng lấy xong, với
xấp tiền đã mỏng, họ trả lại tôi, không biết số tiền là bao nhiêu tôi vội bỏ
vào túi. Bất chợt có một anh lính đến bên tôi nhỏ nhẹ nói:
- Trung Úy cho em chút đỉnh tiền để em về Long Xuyên.
Tôi đưa xấp tiền còn lại nói:
- Anh lấy đi, chừa lại cho tôi một ít để tôi về Sài Gòn.
Anh lấy xong rồi đưa phần còn lại cho tôi và đề nghị:
- Thôi Trung Úy đi về Long Xuyên với em, ở nơi đó còn yên chưa mất,
Trung Úy về đó tiện hơn.
Tôi nói:
- Còn gì nữa, đã mất hết rồi. Tôi còn về Sài Gòn đến gia đình
Thiếu Tướng để cho người nhà hay Thiếu Tướng đã chết.
Tôi đã nói chuyện và cho tiền trên 10 phút, cũng may là VC chưa đến
Dinh. Tôi đi ngang cổng Dinh, nhìn lần cuối rồi sang bên kia cầu Cái Khế, lên
xe đò ra bến xe mới qua bắc Cần Thơ. Trên phà, tôi xé bỏ tất cả những giấy tờ
cá nhân, vứt bỏ theo dòng nước gồm căn cước quân nhân, chứng chỉ tại ngũ v.v…
Những mảnh giấy trôi bồng bềnh trên mặt nước, những đợt sóng nhồi chìm nổi, những
mảnh giấy cố ngoi lên nhưng bị loạt sóng sau phà dìm hẳn xuống mất hút, cũng
như cuộc đời binh nghiệp của tôi chấm dứt và mất hút từ đây.
Về Sài Gòn
Tôi theo xe về Sài Gòn, dọc theo Quốc Lộ 4, VC đã
ra tua tủa ngoài đường, thỉnh thoảng từng nhóm chận xe lại bảo bỏ vũ khí. Ngoài
đồng dọc theo đường, nhìn trong tầm mắt thỉnh thoảng có vài người bị bắn chết nằm
tênh hênh, vắt vẻo trên bờ ruộng. Vào phạm vi Sài Gòn cũng ồn ào náo nhiệt, kẻ
lo sợ hốt hoảng, người vui chơi hớn hở, nhìn chung tôi đoán biết ai là phe ta,
ai là địch.
Với bộ đồ cũ kỹ, nhăn nheo như người dưới quê lên
thành phố, tôi xuống bến Xa Cảng gọi Honda ôm về cư xá Lữ Gia để tìm bà Nguyễn
Khoa Diệu Liên (cháu của Thiếu Tướng). Gõ cửa, tôi thấy bà Liên ra mở cửa mà tôi
nghẹn ngào không nói nên lời, chặp sau tôi vừa khóc vừa nói:
- Thiếu Tướng đã tự sát chết rồi.
Bà Liên ôm chầm lấy tôi khóc nức nở. Vào nhà, tôi kể đầu đuôi sự
việc đã xảy ra cho bà nghe. Xong bà lái xe chở tôi đến nhà hàng ăn ở về hướng Lăng
Cha Cả. Ăn xong, trước khi từ giã, với khuôn mặt hiền hòa đẫm lệ, bà an ủi tôi:
- Thôi sự việc như vậy Danh đừng buồn nữa.
Bà lấy cho tôi 50,000 đồng rồi nói tiếp:
- Mới 1 Tây, bây giờ đang hỗn loạn đi còn được. Danh ra Vũng Tàu
trà trộn đi ngoại quốc đi.
- Dạ.
Tôi nhận số tiền bà cho rồi từ giã ra đi. Giã từ bà từ ngày 1
tháng 5 năm 1975 cho đến nay không gặp và không biết tin tức về bà. Tôi không
ra Vũng Tàu như bà bảo. Vì gia đình ở quận Mỏ Cày, tỉnh Bến Tre, ba tôi giữ chức
vụ trưởng đồn Nghĩa Quân, không biết bây giờ ông ra sao? Tôi quyết định ở Sài
Gòn không tìm đường đi ngoại quốc. Những anh em quân nhân cũ lúc còn ở Sư Đoàn
7 thường tìm tôi để tâm sự, đi ăn cơm hay về nhà ngủ đêm, việc ăn uống ngủ
nghỉ các anh tiếp đãi rất nồng hậu, còn chuyện mượn địa chỉ để đăng ký thì không
được. Bây giờ chỉ có cách về quê nhà ở Mỏ Cày, Bến Tre nhưng xứ này là “Quê
Hương Đồng Khởi” không hiểu về đó tôi có bị VC thù cá nhân không?
Đột nhiên, tôi chợt nhớ đến nhà của Thiếu Tướng ở
số 403 Lê Đại Hành, quận 11 trước cửa trường đua Phú Thọ, tôi có thể đến đấy ở
và lấy địa chỉ này để đăng ký. Tại nhà riêng của Thiếu Tướng, tôi gặp anh Dực,
quản gia ở đây, chúng tôi gặp nhau, mừng mừng tủi tủi. Chúng tôi ở với nhau không
lâu. Vì tình trạng kinh tế, anh Dực phải về quê, còn lại tôi ở một mình trong căn
nhà này. Quá buồn, tôi mua vé xe ngồi trên xe đi liên tục, mặc cho xe chạy đi đâu
thì chạy, trong tay có sẵn chai rượu rẻ tiền, tôi say lúy túy, vừa uống vừa
khóc, khóc cho đã, cho vơi nỗi buồn.
Khoảng 12 giờ ngày 6 tháng 5 năm 1975, có hai chiếc
xe jeep, một chiếc trang bị súng ống đầy đủ chạy ập vào bao vây nhà của Thiếu
Tướng, họ nhảy xuống xe, một người trong nhóm đó gõ cửa hỏi tôi:
- Anh là chủ nhà này?
Tôi nói:
- Không phải, đây là nhà của Tướng Nguyễn Khoa Nam.
- Anh làm gì đây?
- Tôi là tùy viên của Tướng Nguyễn Khoa Nam. Tôi ở đây chờ ngày đi
học tập.
- Yêu cầu anh lên xe.
Tôi lên ngồi chiếc xe jeep dẫn đầu, nhìn lại tôi thấy họ xông
vào nhà lục soát tùm lum, vất đồ đạc lung tung. Chết rồi bị VC bắt! Chiếc xe chở
tôi từ từ lăn bánh về trụ sở phường thuộc Quận 11. Chiếc xe dừng lại, khẩu AK
chỉa bên hông chìa sát tôi, họ dẫn tôi vào phường. Vào trong, tôi thấy một ông
mẫu người lịch sự, mập trắng trẻo hơi thấp đang ngồi đó. VC vẫy tay ra dấu tôi
ngồi xuống ở đây. Tôi đến bên ông này làm quen hỏi:
- Thưa Chú sao ở đây?
Ông ta nói:
- Tôi là tướng Đỗ Kế Giai, bị họ giữ ở đây.
Tôi thầm nghĩ:
- Chết rồi mình bị nhốt chung với Tướng chắc không khá!
Mỗi lần tôi đi vệ sinh, tên VC cũng đi kèm sát bên theo dõi,
nòng khẩu AK vẫn dí vào hông tôi. Đến tối, khoảng 8 giờ, họ dẫn bộ đưa tôi ra
phía sau phường đi xuống một trường học bỏ trống, trước khi vào tôi thấy nơi
này rào chằng chịt kẽm gai cuộn tròn. Tôi vào cổng gác thứ nhất có người gác
hai bên trang bị AK đứng thế tác chiến, họ vừa kéo kẽm gai vừa hỏi:
- Anh bị tội gì vô đây?
Tôi trả lời:
- Tôi không biết tội gì. Tôi đang ở nhà Thiếu Tướng Nam, đột
nhiên các anh bắt tôi đến đây.
Tôi liếc nhìn họ không hỏi tiếp và họ cười cười, tôi tiếp tục
qua vọng gác thứ hai, rồi đến vọng gác thứ ba, người dẫn tôi đi kéo vòng kẽm
gai rào lại cẩn thận, tôi bước vào khu vực trường học bỏ trống, đi dọc theo
hành lang và đến một phòng, họ bảo tôi ngồi trên một băng dài đặt trước cửa
phòng, người này vào trong một lát trở ra nói:
- Anh ngồi nơi đây đợi chờ chúng tôi sắp xếp, anh không được đi
nơi khác.
- Vâng.
Khoảng 30 phút sau, một người ăn mặc thường phục áo trắng quần tây
đen, bỏ áo vào trong đàng hoàng giống như thầy giáo vui vẻ đến bắt tay tôi nói:
- Cuộc chiến tranh xảy ra, anh ở bên này, tôi ở bên kia, ai cũng
làm việc, còn sống sót là quí rồi. Anh bị bắt vào đây là do nhân dân chỉ điểm
chúng tôi, nói anh đang giữ kho tàng của tướng Nam. Chúng tôi đã đến kiểm tra
không phát hiện gì hết, nhân dân chỉ nhầm. Thôi tôi trả tự do cho anh, anh có
thể ra đi được.
Tôi mừng quá thoát nạn rồi nhưng chưa đi liền, đề nghị với ông
ta:
- Tôi cám ơn ông đã trả tự do cho tôi nhưng ông có thể cho tôi
giấy chứng nhận trả tự do và cho tôi được ở nhà Thiếu Tướng Nam chờ ngày đi học
tập.
Ông ta gật đầu, vào phòng, viết cho tôi tờ giấy nội dung như tôi
đã nói.
Tôi trở về nhà lúc nửa đêm, đồ đạc trong nhà vất tứ
tung, mấy cây “cane” của Thiếu Tướng đều bị bẻ gãy làm đôi làm ba cùng liệng tứ
tung. Nhà bếp, cầu tiêu đều bị đào xới ngổn ngang như heo ủi, vung vãi những
viên đạn nho nhỏ. Tôi ở đây được hai ngày, buồn quá tôi đi đến nhà em út lính,
sáng đi chiều về ngủ đêm. Những bọn vô gia cư, dân xì ke, quét chợ lượm những
khẩu súng của các anh em binh sĩ bỏ lại như carbin, garant, M-16 đi vào nhà của
Thiếu Tướng. Bọn chúng xưng là “cách mạng nằm vùng”, dựng súng vào tường rồi lục
tủ lạnh lấy thức ăn tôi mua về để trong tủ lạnh ra ăn hết sạch. Thái độ chúng
kênh kiệu nhìn tôi với những cặp mắt cú vọ, lườm lườm như muốn ăn tươi nuốt sống,
tệ nhất là bọn chúng lúc nào cũng say rượu. Tôi nghĩ đây là bọn “dựa hơi” nhân
lúc hỗn loạn xưng hùng xưng bá chớ không phải dân cách mạng theo như bọn chúng
đã nói. Tôi sợ bọn chúng nổi cơn điên bắn ẩu thì bỏ mạng nên tôi bỏ nhà này đi
xuống ở nhà bà Phước ở sau nhà thờ Thị Nghè một thời gian ngắn rồi sau đó đi cải
tạo gần 7 năm trời.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét