KIỂM ĐIỂM ĐỊNH KỲ PHỔ QUÁT - TÓM LƯỢC THÔNG CÁO BÁO CHÍ

Xin gửi đến bạn đọc trong thôn bản lược dịch Tóm tắt thông cáo báo chí  từ nhóm Troika gồm 3 nước Costa Rica, Kazakhstan, Kenya về buổi UPN Việt Nam.  Bản tóm lược thông cáo báo chí bao gồm những điểm chính yếu được ghi nhận từ phần trình bày của phái đoàn Việt Nam, những thành tựu của Việt Nam được ghi nhận, những vấn đề và các câu hỏi đặt ra với Việt Nam, và sau cùng là một loạt khuyến nghị của các nước dành cho Việt Nam. Bản lược dịch được thực hiện bởi Như Ngọc 

Chiều Thứ Tư ngày 5 tháng 2 năm 2014

(Chú thích: Phần tóm tắt sau đây không phải là một hồ sơ chính thức, nó cung cấp một bản tóm tắt ngắn gọn về cuộc họp giữa Quốc gia được xem xét và Nhóm công tác Kiểm điểm Định kỳ Phổ Quát, và không bao gồm tất cả các điểm được đề cập đến).

Quốc gia được xem xét: Việt Nam. Đại diện phái đoàn gồm 23 thành viên do ông Hà Kim Ngọc, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao dẫn đầu.

Quốc gia Troika chủ tọa: Costa Rica, Kazakhstan, Kenya.

Vài điểm đã được nêu lên trong diễn văn khai mạc của phái đoàn Việt Nam:

Dựa theo báo cáo Kiểm điểm Định Kỳ Phổ Quát lần trước đối với Việt Nam, Thủ tướng Chính phủ phê duyệt quy hoạch tổng thể cho việc thực hiện các khuyến nghị từ bản Kiểm điểm Định Kỳ Phổ Quát đó. Mười bảy Bộ, cơ quan có thẩm quyền được giao nhiệm vụ xây dựng kế hoạch riêng để thực hiện trong các lĩnh vực cụ thể;

Cho đến nay, tất cả các khuyến nghị đã được nghiêm chỉnh chấp hành và thực hiện một cách tích cực trong tất cả các lĩnh vực, đặc biệt là sự phát triển của luật pháp và chính sách về nhân quyền, xóa đói giảm nghèo, phát triển kinh tế bền vững, an sinh xã hội, việc làm, giáo dục, y tế, tự do cơ bản của công dân và quyền của các thành phần yếu thế trong xã hội;

Việt Nam đã phát triển và thực hiện một chiến lược cải cách tư pháp đến năm 2020 để xây dựng và từng bước hiện đại hóa một hệ thống tư pháp trong sạch, vững mạnh, dân chủ, nghiêm minh và công bằng cho sự phát triển đất nước và bảo vệ công dân;

Việc thông qua hiến pháp năm 2013 của quốc hội là sự kiện quan trọng nhất trong đời sống chính trị của đất nước; toàn bộ một chương đã được dành cho nhân quyền, phù hợp với tiêu chuẩn quốc tế và các công ước về quyền con người;

Trước khi nộp cho quốc hội, dự thảo hiến pháp đã được phổ biến trên các phương tiện thông tin đại chúng trong mười tháng. Hơn mười triệu ý kiến ​​của các tổ chức chính trị, xã hội và người dân đã được gửi trực tiếp đến ủy ban soạn thảo;

Hai mươi lăm điều luật trọng yếu đã được ban hành hoặc sửa đổi kể từ năm 2009 để tôn trọng và thực hiện tốt hơn quyền con người. Chính phủ đã phê duyệt và triển khai thực hiện bốn mươi mốt chiến lược và các chương trình phát triển kinh tế - xã hội quốc gia, trong đó các ưu tiên được dành cho các thành phần yếu thế trong xã hội;

Chiến lược toàn diện về tăng trưởng và xóa đói giảm nghèo đã giúp Việt Nam giảm tỷ lệ nghèo, theo chuẩn nghèo cấp quốc gia, từ 58,1% năm 1993 xuống còn 7,8% trong năm 2013, tạo điều kiện cho Việt Nam nằm trong số các quốc gia đầu tiên đạt được Mục tiêu Phát triển Thiên niên kỷ về giảm nghèo;

Mức tăng trưởng kinh tế khá tốt ở mức 5 chấm rưởi đến 6% trong năm 2009 và 2012 cho phép Việt Nam đạt được nhiều mục tiêu, chẳng hạn như việc tạo ra 1 triệu 500 ngàn việc làm mới mỗi năm, duy trì tỷ lệ thất nghiệp ở mức dưới 2% và hoàn thành phổ cập giáo dục cho bậc tiểu học và trung học;

Ở Việt Nam các quyền tự do thông tin, ngôn luận đã được ghi nhận trong Hiến pháp và một số điều luật thích đáng được đảm bảo trong thực hành bởi cơ quan nhà nước và được khuyến khích bởi sự xuất hiện đa dạng của báo chí và phương tiện truyền thông đại chúng, kể cả Internet;

Chính sách nhất quán của Việt Nam là tôn trọng, bảo đảm và tạo điều kiện cho tất cả người dân thực hiện quyền tự do tôn giáo và tín ngưỡng, nghiêm cấm phân biệt đối xử vì lý do tôn giáo, tín ngưỡng, và đảm bảo các hoạt động của các tổ chức tôn giáo theo pháp luật;

Đại diện chính trị của các dân tộc thiểu số đã được gia tăng; số lượng đại biểu Quốc hội gốc dân tộc thiểu số đã luôn luôn cao hơn so với tỷ lệ dân số của họ;

Việt Nam ký Công ước chống tra tấn trong năm 2013 và sẽ phê chuẩn công ước đó, cũng như Công ước về quyền của người khuyết tật vào năm 2014.

Các phái đoàn tham gia: Trong tổng số 106 nước tham gia đối thoại, 34 nước là thành viên và 72 là quan sát viên (báo cáo có sẵn nơi trang Việt Nam trên UPR Extranet)

Những thành tựu tích cực: Những thành tựu tích cực được các phái đoàn ghi nhận:

- Tiến bộ đạt được trong việc phát triển các quyền về xã hội và kinh tế;

- Các bước thực hiện để giảm tỷ lệ nghèo;

- Tỷ lệ nhập học trung học cấp 3 từ tiểu học và trung học cấp 2;

- Các kế hoạch hành động quốc gia cho trẻ em (2012-2020) và bảo vệ trẻ em (2011-2015);

- Tham gia Công ước chống tra tấn;

- Tiến bộ về việc bảo vệ quyền của người đồng tính.

Các vấn đề và câu hỏi -  Các vấn đề và câu hỏi của Nhóm công tác và các phái đoàn khác:

- Các biện pháp cần thực hiện để bảo đảm việc tôn trọng quyền tự do phát biểu ý kiến​, diễn đạt tư tưởng và hội họp;

- Các bước thực hiện nhằm đảm bảo tự do ngôn luận được bảo vệ ngoài mạng (offline) và trên mạng (online);

- Những nỗ lực để đảm bảo các tổ chức xã hội dân sự và phi chính phủ có thể thực hiện công việc của họ một cách tự do;

- Biện pháp thực hiện để trả tự do cho những người bị giam giữ vì quan điểm chính trị hoặc tôn giáo;

- Các bước để bãi bỏ án tử hình và giảm số lượng các tội phạm mang án tử hình;

- Nỗ lực chống phân biệt đối xử đối với phụ nữ và trẻ em gái và đảm bảo bình đẳng giới tính.

Những khuyến nghị: Các Quốc gia tham gia cuộc đối thoại đã đặt ra một loạt các khuyến nghị cho Việt Nam, bên cạnh một số các khuyến nghị khác, như sau:

- Tạo điều kiện thuận lợi cho việc tôn trọng quyền tự do ngôn luận, diễn đạt tư tưởng và hội họp;

- Đảm bảo rằng tự do ngôn luận được bảo vệ trên mạng và ngoài mạng và cho phép truy cập không hạn chế và sử dụng mạng; cho phép các blogger, các nhà báo và người dùng mạng và các tổ chức phi chính phủ thúc đẩy và bảo vệ quyền con người;

- Đảm bảo các tổ chức xã hội dân sự và phi chính phủ có thể thực hiện công việc của họ một cách tự do; Thực hiện các biện pháp để chấm dứt truy tố chống lại người biểu tình ôn hòa;

- Thiết lập một lệnh cấm về án tử hình và giảm số lượng các tội phạm mang án tử hình;

- Ngay lập tức thả tất cả các tù nhân chính trị và những người bị giam cầm vì sự phát biểu ôn hòa hay niềm tin tôn giáo; Đảm bảo quyền thăm viếng từ gia đình cho những người bị giam giữ và đảm bảo quyền có luật sư bào chữa cho tất cả các bị cáo trong mọi giai đoạn của quá trình tố tụng;

- Sửa đổi luật an ninh quốc gia dùng để ngăn chặn các quyền phổ quát và đảm bảo rằng Bộ luật Hình sự và Tố tụng Hình sự phù hợp với các tiêu chuẩn nhân quyền quốc tế;

- Chống phân biệt đối xử một cách hiệu quả đối với phụ nữ và trẻ em gái bao gồm việc ban hành pháp luật phù hợp và báo cáo việc thực hiện đến Ủy Ban Chống Kỳ Thị Sắc Tộc;

- Tăng cường nỗ lực để nâng cao nhận thức người dân về bình đẳng giới tính và không phân biệt đối xử với phụ nữ và trẻ em gái; Đảm bảo sự bình đẳng giới tính trong công tác xã hội và tăng cường sự tham gia của phụ nữ trong các cơ quan có thẩm quyền;

- Tăng cường cuộc chiến chống mại dâm trẻ em, buôn bán và bóc lột tình dục phù hợp với Kế Hoạch Hành Động;

- Mở rộng việc đón tiếp tất cả các Thủ tục Đặc biệt và tăng cường hợp tác với các cơ chế nhân quyền;

- Xem xét việc thành lập một cơ quan nhân quyền quốc gia phù hợp với các Nguyên tắc Paris;

- Phê chuẩn văn kiện nhân quyền: CAT, OPCAT, Công ước chống bắt cóc, Quy chế Rome của ICC, các OP thứ 3 đến CRC, 1 và Ops 2 đến ICCPR, Công ước về quyền của lao động di cư, công ước về quyền của người khuyết tật, OP cho ICESCR, và các công ước ILO 189 (công nhân trong nước), 29 (công việc bắt buộc), và 138 (lao động trẻ em).

Thông qua báo cáo của Nhóm công tác: Việc thông qua các báo cáo của Nhóm công tác về Kiểm điểm Định kỳ Phổ Quát cho Việt Nam dự kiến ​​sẽ diễn ra vào ngày Thứ Sáu 7 tháng 2, 2014.

Nguồn: United Nations Human Right - Universal Periodic Review – MEDIA BRIEF