TÔ HẢI - HỒI KÝ CỦA MỘT THẰNG HÈN - KỲ 5

1      2      3     4      5     Kỳ Cuối

VĂN NGHỆ THỜI ĐỔI MỚI

Cùng với sự mở cửa toang toàng cho nền kinh tế thị trường mạnh ai nấy làm... giầu dưới sự chỉ đạo của bọn cầm quyền cơ hội mà mục tiêu cao nhất là kiếm chác, nền văn nghệ do Đảng lãnh đạo cũng được ăn một lô bánh vẽ. Lần đầu tiên, tổng bí thư Nguyễn Văn Linh công nhận: “Lâu nay văn nghệ sĩ các anh quả có bị…trói! Nghị quyết trung ương 5 đã “cởi trói” cho các anh. Hãy mạnh dạn lên mà viết! Đừng uốn cong ngòi bút!”

Nghe sướng cái lỗ tai chưa?

Thế là giữa cái lộn tùng phèo bát nháo, lẫn lộn dở, hay, tha hồ tự do kiếm tiền, làm giầu bằng văn nghệ, nếu có điều kiện...Chẳng ai phê bình được ai, nếu không, sẽ bị chụp cái mũ “bảo thủ”, “chống Đổi Mới”, “tư duy lạc hậu”! Riêng âm nhạc thì mất tăm những cái tên lừng lẫy một thời với âm nhạc “la-ghe”, âm nhạc ngợi ca, âm nhạc hô khẩu hiệu... “Cưa sừng làm nghé” để anh anh, em em..., tình ta mặn nồng, hôn hôn, hít hít thì...cũng có ông làm thử nhưng gượng gạo làm sao, thứ âm nhạc “bốc mùi” giả tạo ấy không ai chịu nổi. Chẳng có gì khó hiểu trong chuyện này. Các ông đã quá “méo mó cộng sản” trong tư duy, quá khô khan trong tâm hồn và nói cho ngay, không có khả năng nhị hoá nhân cách trong tình yêu nên phải dùng cái thế phẩm “bốc mùi” ấy như một thứ bột ngọt để rắc vào tình cảm của “anh lính biên cương về thăm nhà”, “cô công nhân vừa tan ca”, hay anh chị thanh niên xung phong đang “con kênh ta đào có anh và có em” mà thôi! Vì thế mà ca khúc của mấy anh Xuân Hồng, Phạm Tuyên...“chuyển hướng sáng tác” chẳng được ai tiếp nhận!

Thay vào đó là một lớp được gọi là “nhạc sĩ trẻ” ăn khách với những câu chắp vá từ đủ thứ bài Mỹ, Hoa, Hàn, Thái... tha hồ làm mưa làm gió trên thị trường, để rồi cũng bị quần chúng vứt vào sọt rác! Riêng nhà xuất bản Đồng Nai đều đều mỗi tháng cho ra một tập nhạc có tên 99 Bài Tình Ca Trong Tháng của những tác giả chưa ai nghe tên bao giờ!

Và điều phải xảy ra đã xảy ra: nhạc tiền chiến, nhạc hải ngoại một thời bị coi như... thuốc độc, nhạc của những tác giả “có vấn đề” Văn Cao, Đoàn Chuẩn, Lê Hựu Hà, Dương Thiệu Tước, Nguyễn Ánh 9…, của các tác giả đã bỏ nước ra đi Cung Tiến, Trần Quảng Nam, Ngô Thụy Miên...trở lại với người nghe “tự nhiên như không khí.” Tuy nhiên, những bài ca “não tình”, những dàn nhạc mang toàn tên tiếng Anh, biểu diễn thì bắt chước các king rock, pop từ cách gào thét, nhảy nhót, đến phục sức tóc, tai tởm lợm vẫn tha hồ tung hoành!

Các live show, các gala unplugged được các nhà văn hóa phường, văn hóa quận cấp phép, thi nhau nở rộ và chiếm được cảm tình của lớp tuổi teen đang quá ngán các thứ căng cứng mà “cách mạng” nhồi nhét vào đầu họ! Không thiếu những bài hát đã bị khai tử từ thập niên 1950-1960 bởi chính công chúng Sài Gòn trước 1975, những ca sĩ “sến” này, ca sĩ “quá đát” kia cũng nhân dịp “cởi trói” mà “tái xuất giang hồ” thoải mái! Miễn không hát, không viết “đả đảo cộng sản” là đều “cho qua” hết!

Việc loạn ca sĩ, nhạc sĩ lại được khuyến khích bởi những nhà xuất bản, những trung tâm băng đĩa của Nhà Nước, vì hái ra tiền nên như những làn sóng dìm chết tất cả những ai ngăn cản nó. Báo Tuổi Trẻ của Đoàn Thanh Niên Cộng Sản Sài Gòn công khai đòi đổi mới nội dung giảng dạy âm nhạc ở nhạc viện với lý do: Sài Gòn là “thủ đô của nhạc nhẹ Đông Nam Á”, không cần các thứ nhạc bác học! Nói cho ngay, khi nghệ thuật tách rời khỏi chính trị lại được “định hướng” bởi...đồng tiền và sự ngu dốt thì... cái thượng tầng kiến trúc của xã hội đã đi vào con đường cực kỳ thoái hoá. Đã thế, sách lược “mị dân” bẩn thỉu bằng cách khuyến khích những sản phẩm văn hoá rẻ tiền lại được che đậy bằng cái khẩu hiệu “quần chúng yêu cầu” luôn làm cho người nhẹ dạ tưởng các ông lãnh đạo cũng “tâm lý”, cũng “thoáng”, cũng sát với quần chúng lắm! Mấy chú trực tiếp ở hội, hè, sở, quận, phường, xã... tát nước theo mưa “bung ra” đủ thứ rác rưởi báo hiệu một cuộc xuống dốc thê thảm về đạo đức xã hội. Nhạc hội, vũ trường, karaokê ôm, “tụ điểm” đủ kiểu mọc ra như nấm... Chỉ cần chữ ký của “anh văn hoá” quận, văn hoá phường là... “xong ngay.” Chả thế mà khối anh chỉ làm “văn nghệ kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa” mấy năm đã xây được nhà lầu, sắm được xe hơi, còn hát gì, diễn gì bất cần biết! Cuộc chiến “ai thắng ai” chỉ tính giữa pop (âm nhạc phổ thông, âm nhạc bình dân) và âm nhạc đòi hỏi phải học hành, hiểu biết coi như... kết thúc đối với tôi!

Tôi xin giơ tay hàng và cầu trời sớm có phép lạ nào đưa con cháu tôi vào một thế giới văn chương nghệ thuật đích thực để trí não chúng được nâng cao, để tâm hồn chúng được rộng mở tới những tầm mức văn hóa mà loài người đã đạt tới...

Người ta công khai mỉa mai các nghệ sĩ nhân dân, nghệ sĩ ưu tú nay phải đi...bán cháo lòng, đi rửa bát ở khách sạn là đáng kiếp cái thân “vô tài nhưng có tướng”, xưa được Đảng “bơm” lên cao thì nay có ngã đau cũng là lẽ đương nhiên! Nói về đa số cũng chẳng oan, nhưng vơ cả đống thì không đúng. Bản thân tôi, cũng được vài tờ báo của Đoàn Thanh Niên Cộng Sản thành phố Sài Gòn xếp vào “lũ nhạc sĩ già nua, bảo thủ, lạc hậu”, thậm chí còn bị chất vấn về những bài viết dựa trên các tài liệu rất cập nhật vừa nhận được từ Pháp, Mỹ...gửi về (thời ấy chưa có internet) lên án sự quậy phá của các nhóm Pop, Rock, Rap Épigone, Copieur, Disciple, Iconoclaste... của chính các ông trùm loại nhạc này viết thành sách hoặc phát biểu trên báo chí phương Tây, là “đáng nghi ngờ”, là tôi “phịa”! ... Tôi chẳng buồn cãi, chẳng buồn đưa đến tòa soạn hai tờ Tuổi Trẻ, Thanh Niên những tài liệu, sách báo mà tôi còn giữ trong tay để minh chứng rằng mình “nói có sách mách có chứng”. Tôi đã quá chán các giọng lưỡi luôn đổi hướng, xoay chiều đến trắng trợn, không biết xấu hổ là gì. Lại nhớ đến câu nói của bộ trưởng văn hóa Pháp Jack Lang: “Trong lãnh vực văn hóa, không thể nhốt chung con cáo Mỹ và con gà trống Gaulois một chuồng được” mà buồn cho cái nền văn hóa “kinh thế” thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa”... Trong bối cảnh kinh tế, chính trị, văn hoá xã hội như thế, làm “lính xung kích” không xong, làm “kỹ sư tâm hồn” thì...hết thời, nhất là làm một “văn nghệ sĩ” thì...hết lửa trong tim, hết niềm tin trong tâm hồn, đảo lộn hoàn toàn trong nhận thức và ê chề, khốn khổ trong cuộc sống đời thường nên tôi thấy...rút lui là thượng sách!

Cuộc chiến giữa nền “văn nghệ vô sản hiện thực xã hội chủ nghĩa” với nền văn nghệ đích thực vì cái Chân, cái Thiện, cái Mỹ đã không xảy ra! Đây là một cuộc chiến khác, cuộc chiến giữa cái Đẹp đích thực và cái Đẹp dung tục, cái Đẹp bị tầm thường hoá. Người ta đã ném chúng tôi vào một bãi “chiến trường mới” đầy xác chết thối rữa, nhầy nhụa, tù mù, đầy những cặn bã, những bãi nôn mửa của một thời “hippy văn hóa” sau đại chiến thứ 2 ở châu Âu!

Hết cái việc chống chọi với thứ “văn nghệ vì Đảng vì Dân” rồi do nó đã qua đời không kèn không trống, chúng tôi lại phải chống chọi với cái gì đây? Xây dựng, sáng tạo cái gì đây? Nhảy vào cái chiến trường bát nháo này để chiến đấu khác nào xông vào trận địa không có người mà toàn ma quỷ? Cùng ma quỷ giành giật một chỗ đứng, một miếng xương, một mẩu bánh chăng? Để rồi cũng biến thành ma quỷ luôn chăng?

Thôi thì... 36 chước chỉ còn chước chuồn là hơn.

Và lại... wait and see!

Chờ ngày đất nước “đâu vào đó”, hết bóng những tên phù thuỷ cộng sản và bè lũ âm binh của chúng, trật tự văn hoá, đạo đức xã hội được người có đức có tài ra tái thiết, nhất là xây dựng lại tâm hồn con người, từ chỗ bị u mê lú lẫn bởi cái nền văn nghệ tuyên truyền cho Đảng đến chỗ xuống cấp, sa đoạ bởi thứ văn nghệ bắt chước, văn nghệ thuổng, văn nghệ khuyến mại kích thích con người ăn chơi, hưởng thụ, làm tình nhăng nhít...“Cởi trói” nửa vời đã biến “văn nghệ bị trói” trở thành “văn nghệ điên khùng”!

Đó là tóm lược tình hình văn nghệ nói chung và âm nhạc nói riêng những năm cuối hai thập kỷ 1980 và 1990, thời gian mà Giá Trị Đích Thực trong mọi mặt đều bị lộn tùng phèo! Tôi biết làm gì đây?

Như một kẻ thảm bại, dù còn có nhiều người cầu mong tôi ở lại để thỉnh thoảng làm “speaker ([1]) không tiền khoáng hậu” cho họ, tôi đưa đơn xin về vườn! Đơn được lãnh đạo Hội Văn Nghệ lúc ấy chấp nhận ngay lập tức...

Cuộc “phiêu lưu văn nghệ” kéo dài này, xét cho cùng chính tại tôi đã chọn con đường sai lầm. Tôi đã chọn cái “nghiệp” đáng lẽ lấy cái “tâm” làm gốc hơn ai hết thì lại phải lấy cái đầu, lấy cái...dạ dày và cái “chỗ đứng dưới mặt trời” làm mục đích và phương tiện để tồn tại.

Mọi cựa quậy để “sống”, để làm “văn nghệ bằng tim” đều là công cốc, chuốc thêm sầu muộn cho mình và gây khó chịu cho người đương thời.

Tôi quyết tâm “giã từ vũ khí”!

Tránh xa mọi cuộc bon chen trên đấu trường văn nghệ với niềm tin vững chắc tôi sẽ có những ngày êm ả trong tâm hồn khi trở thành một ông già bình thường, không ham hố bất cứ thứ gì, nằm chờ cái chết sẽ đưa mình vào quên lãng.

Y như con sói của Vigny — “gémir, crier, pleurer est également lâche” — mà tôi đã bị ám ảnh và luôn “vận” vào số phận mình ngay từ thuở thiếu thời.

Thế nhưng...

Chú thích:

([1]) Người phát ngôn. –– tiếng Anh.

hết: VĂN NGHỆ THỜI “ĐỔI MỚI”, xem tiếp: KHÔNG THỂ CHẾT

KHÔNG THỂ CHẾT TRONG IM LẶNG

Tập hồi ký này, tôi đã bắt đầu và mong sớm kết thúc trong vòng 10 năm trở lại! Ai ngờ cái hy vọng cuối cùng đó không thành hiện thực.

Tưởng rằng ở tuổi 60, về hưu, thoát mọi thứ sinh hoạt, mọi sự xăm xoi của mọi tổ chức thuộc cái đảng cộng sản đáng nguyền rủa kia, tôi sẽ thảnh thơi, đóng cửa, viết bản “thú tội” của mình với lịch sử. Nào ngờ, cái “hèn” nó cứ nhũng nhẵng, cứ đeo đuổi, kéo chân tôi lại...đến nỗi, lắm lúc tưởng như đành bỏ cuộc. Tới khi tôi tiếp tục cầm bút viết những dòng sắp tới đây, tính ra đã...13 năm.

13 năm sống sót qua bao vật đổi sao dời của cuộc sống khốn nạn do cái đảng gọi là cộng sản tạo ra, đã xóa bỏ, đè bẹp, giết chết mọi ý chí muốn sống, muốn suy nghĩ và làm việc không theo cái khuôn do nó nhào nặn bằng cả thiên la địa võng những chủ trương chính sách vô luân! Tôi làm sao có thể tự do khi bị cái chính sách “giá-lương-tiền” của nhà thơ phó thủ tướng Tố Hữu làm cho đồng lương hưu còm cõi của mình bị cướp dần cướp mòn mỗi ngày, mỗi tháng, mỗi năm, cho tới khi nó chỉ còn giá trị tượng trưng hơn là giá trị của đồng tiền nuôi sống con người.

Cây đàn piano Chợ Lớn, dàn máy Teac, chiếc PC cà tàng, rồi đến cả đĩa hát, sách nhạc... cứ từ từ theo nhau về với các nhà giầu mới nổi qua tay các “con phe”, dù tôi không đủ can đảm trực tiếp làm cái việc “bán văn hóa”.

Thiếu thốn lần này không đến nỗi như thời còn làm lính ông Hồ với tem phiếu ở Hà Nội, nhưng cay đắng nhục nhã thì gấp ngàn lần, nhất là sống trong một thành phố như Sài Gòn những ngày đầu “đổi mới”, những ngày mà người ta không từ thủ đoạn nào để làm giầu theo lời kêu gọi chính thức của ông Đỗ Mười! Mọi sự táng tận lương tâm, mọi sự hủy diệt giá trị con người, mọi sự vơ vét, cướp bóc, buôn lậu, đĩ điếm... đều phát triển theo cấp số nhân!

Tôi phải làm gì đây để có đủ hai bữa ăn, trả tiền điện, tiền nước, tiền nhà với đồng lương hưu nhỏ nhoi mà ông Nhà Nước chi ra rồi lại thu hồi?

Khác với các ông đại tá làm trật tự ở bến xe, bán nước...chè chén, bơm vá xe đạp, tôi còn được một số anh em có thời cùng “phe” tôi, nay còn sót lại (cuối những năm 1980) động viên hãy tiếp tục “cống hiến”, tiếp tục “đấu tranh”! Chao ôi, tôi như con hổ gãy nanh, gẫy vuốt, làm sao có thể cất lên một tiếng gầm? Nhất là hổ đã già, bị nhốt trong chuồng. Tuy nhiên nhìn thấy cảnh gia đình, bạn bè “đồng ngu” như tôi, nghe một bác sĩ già bạn tôi đã về hưu than thở: “Nhìn thấy bát phở mà thèm”, tôi bỗng tỉnh ngộ. Quyết không thể tiếp tục đi theo con đường của các ông bạn về hưu khốn khổ nói trên được.

Phải sống! Tôi phải sống.

Vì có sống tôi mới có thể làm nhân chứng cho cái thời đại... đểu cáng nhất trong lịch sử nước tôi, chẳng tư bản, chẳng cộng sản, chẳng ra ngô ra khoai, chẳng phải, chẳng trái, chẳng luân, chẳng lý, chẳng luật, chẳng pháp, thậm chí chẳng cha mẹ, anh em, họ hàng, làng xóm gì hết! Tất cả đều là TIỀN, TIỀN và...TIỀN, dù là cái đồng tiền in thoải mái, phát tự do, xài thả cửa, giảm giá từng ngày, nhưng một người bình thường không thể không có nó.

Vậy là, mặc dù hổ đã “quá đát”, “hổ” vẫn đành bị buộc tiếp tục chạy quanh làm vài trò “xiếc hổ”, chẳng còn mấy đắt khách: Tôi đã nhận làm...báo!

Ba năm làm báo ăn (thêm) lương hợp đồng và hàng tuần được “đứng” hẳn một trang chuyên mục Chuyện Lạ Văn Hoá Nghệ Thuật Thế Giới, tôi đã nhờ ngòi bút không cần bẻ cong mà tiếp tục lai rai viết nốt những trang hồi ký bị bỏ dở với sự ủng hộ của Vũ Tuất Việt, nguyên phó ban Tuyên Huấn, người từng có cùng quan điểm với tôi trong nhiều vấn đề, nay nắm chức tổng biên tập tờ Sài Gòn Giải Phóng kiêm đại biểu Quốc Hội. Tôi lại nuôi hy vọng sẽ đánh động được lương tâm một số người như Tuất Việt và... trên Tuất Việt, những người mà tôi tin họ có suy nghĩ đúng, thậm chí sáng suốt hơn tôi, nhưng họ chưa muốn “đúng sớm” và chết vì cái...đúng quá sớm! Họ đang tích lũy “nội lực” để có thể làm được “cái gì đó” to tát hơn là các bài báo công kích những râu ria của văn hóa thị trường như tôi. Và quả thế, từ một tướng Trần Độ, khi làm trưởng ban Tuyên Huấn Trung Ương ngày nào còn đi rao giảng cái hay cái đẹp của một tên Để chết tiệt nào đó ở Thanh Hóa nghe lời Đảng tập họp nông dân thành lập hợp tác xã cao cấp theo biên chế đại đội, tiểu đoàn, y như một đơn vị chiến đấu, cho đến một Trần Độ trở thành kẻ thù một mất một còn của cái đảng hạ lưu và tàn bạo nhất thế giới này, anh đã phải trải bao trăn trở, tự dày vò, phải đấu tranh với chất giáo điều trong chính anh cực nhọc gấp ngàn lần người khác để có quyết định cuối cùng: Đứng về phía nhân dân, lên án những kẻ bao năm cùng anh ngồi ở các cương vị lãnh đạo cao nhất của cái đảng tội lỗi này.

Chính Trần Độ, người đồng chí, đồng hương Thái Bình và “đồng...ngu” của tôi, trên cương vị trưởng ban Văn Hóa Tư Tưởng, lần cuối vào Sài Gòn gặp anh em văn nghệ tại 81 Trần Quốc Thảo đã buồn rầu báo cho tôi biết tổng bí thư Nguyễn Văn Linh “bỏ của chạy lấy người” rồi! Nghị quyết về văn hóa văn nghệ do anh thảo ra chắc không thể được thông qua, còn anh thì chắc chắn... lãnh đủ về cái trò muốn “cởi trói cho văn nghệ”!

Chao ôi! Thế là mọi âm mưu dở trò “xiếc hổ” của tôi một lần nữa lại bị chặn đứng. Tuy nhiên, được Tuất Việt góp ý, tôi sẽ khoanh vùng vào thứ công việc không ai có thể bắt lỗi bằng cách lượm lặt mọi cái tiêu cực trong sinh hoạt văn hóa văn nghệ của “địch” do chính báo chí “địch” đăng tải, kèm theo vài câu bình luận ngắn gọn.

Thế là tôi nghiễm nhiên được thả cửa “mang gương Tây cho Ta soi”! Kệ cho anh nào có tật giật mình! Tôi tránh hẳn những gì dính dáng tới nền văn hoá hiện hành trong nước với chủ tâm không động đến bất cứ cái gì, dù hay, dù dở đang diễn ra xung quanh. Tôi vùi đầu vào đống tài liệu nước ngoài mới nhất để đưa lên báo đều đặn hàng tuần...mọi chuyện mất dạy, vô văn hóa, ăn cắp, ma túy, giết người, tình, tù, tự tử...cứ y như những chuyện ấy chỉ xảy ra ở các nước “tư bản giãy chết” thôi! Còn ở ta, “dưới sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng”, có hay không thì...tôi không biết! Bài nào cũng có ảnh photocopy hoặc cắt hẳn từ các tờ Paris Match, News Week, Le Figaro... mà tôi lưu giữ để làm bằng khi cần thiết.

Dưới những bút danh Kính Viễn Vọng, Hải Anh T.H. L.A... , tôi đã có trên 500 bài báo thông tin “chuyện lạ” của đời sống văn nghệ, của những siêu sao, những nghệ sĩ triệu triệu phú mà... thực sự, theo tôi, chẳng có gì để nhiều tờ báo trong nước phải tung hô vạn tuế, phải tâng bốc tận mây xanh! Sự thật về cái chết của Jim Morrison, Kurt Cobain, Freddy Mercury...về các giải thưởng, từ Nobel đến Goncourt, từ Oscar đến Cannes với mọi mặt trái của nó đã được báo chí nước ngoài vạch trần, tôi đều cố gắng cập nhật mong cảnh tỉnh các nhà văn nghệ trong nước đang rơi vào vết xe đổ của nước ngoài mà không biết. Tôi sao chụp tất cả lời lẽ quá hay, quá đúng của những nhân vật mà cả thể giới phải kính nể như A.Malraux, Jack Lang, Jean d’Omerson, Jacques Juilliard... trên các báo để làm bằng, vì đã có người cho là tôi nhân danh họ mà buông ra những câu “lên mặt dạy đời.”

Tôi đóng vai anh cảnh sát giao thông đứng trước một giao lộ cất lên những tiếng còi khi dài, khi ngắn, nhưng không can thiệp vào bất cứ phương tiện giao thông nào dù đi sai đi đúng cũng... thây kệ!

Càng đi sai đường, chúng mày càng... chóng chết!

Cứ như thế, dựa vào báo chí nước ngoài, tôi chế biến thành các bài của riêng mình để vạch trần những gì mà các ông “báo bộ” (bố bạo) đang phóng lên tận trời là bên Tây đang lên án rần rần đấy! Đừng lòe bịp nhân dân bị bưng bít thông tin mà muốn viết gì thì viết! Những thông tin “ngược chiều” của tôi được nhiều người có ngoại ngữ bắt chước. Và từ những năm 1990, thư viện văn hóa Pháp, nơi duy nhất có tương đối đầy đủ báo chí nước ngoài được cập nhật hàng tuần, trở thành nơi...kiếm sống cho khá nhiều người đến lấy thông tin về mọi mặt rồi photocopy dịch hoặc phỏng dịch đăng báo kiếm tiền! Họ làm ăn khấm khá dễ dàng hơn tôi vì chỉ lấy toàn bộ một bài báo nào đó về chính trị, về xã hội, về khoa học, kỹ thuật và dịch nó nguyên si là xong. Còn tôi, phải đọc cả chục tờ mới có được cái mà tôi được giao nhiệm vụ viết. Cho nên, nhiều nhà “dịch báo” chẳng cần...nói láo cũng...ăn tiền, cũng có xe Dream, xe Cúp...còn tôi, trên con đường làm báo bất đất dĩ đó suốt 3 năm chỉ khỏi lo đời sống vật chất chứ không thể “giầu”, vì tôi chỉ lấy làm báo là cái cớ để cập nhật mọi thông tin mà nhà nước không muốn cho biết.

Cũng chính từ những năm làm báo này, mọi tin tức về sự sụp đổ của toàn bộ hệ thống xã hội chủ nghĩa Đông Âu, về sự thức tỉnh của giới trí thức, của một số nhân vật lãnh đạo các đảng cộng sản, và đặc biệt, niềm tin về ngày tàn của chủ nghĩa cộng sản trong tôi được củng cố hơn bao giờ hết. Có thể nói tôi thèm thông tin từ thế giới bên ngoài còn hơn người nghiền xì ke ma túy! Lĩnh được tiền nhuận bút là lập tức tôi đổi thành nguồn thông tin mua ở các tờ Le Figaro, Paris Match, Times, VSD, Le Nouvel Obs ... càng ngày càng có nhiều trên thị trường. Tôi dùng các khoản nhuận bút, tiền thưởng (một lần tôi được giải nhất về báo chí của Hội Nhạc Sĩ) vừa đủ nuôi tôi, nuôi con. Vợ thì tự túc. Còn lại là dùng “mỡ nó rán nó” nghĩa là dùng tiền viết báo để mua báo!

Té ra làm báo sướng hơn làm nhạc gấp nhiều lần, nhất là làm báo trong cơ chế thị trường. Chẳng biết “định hướng xã hội chủ nghĩa” ở chỗ nào chứ rõ ràng lớp trẻ ngày nay rất bố... bạo! Trong những cuộc giao ban hàng tuần mà tôi được dự, từ thư ký toà soạn đến các phóng viên mới tốt nghiệp đại học báo chí đều tìm mọi cơ hội mỉa mai, nói kháy, nhạo báng chẳng từ một ai, từ chính sách xây “nhà tình thương” đến chuyến đi của tổng bí thư sang Tầu! Có chú tuyên bố hẳn: “Chẳng bài báo nào đăng được lại là sự thật 50%!” Thậm chí có chú đi lấy tài liệu về bô bô tuyên bố: “Chẳng dại gì mà viết lên sự thật mà tôi đã có trong tay!” Quốc Khải ([1]), một tay viết khá, có tài, bạo mồm bạo miệng nhất đã nói thẳng: “Chỉ khi nào Đảng không dính vào sự thật nữa thì sự thật mới được là sự thật”. Đúng vậy, sự thật có “xếp thay mặt Đảng” đòi mỗi bài phải Fax ra Hà Nội, khi xếp đi họp nhà Trắng, nhà Đỏ, để xếp duyệt trước khi lên khuôn thì...sự thật vẫn là sự thật theo ý xếp!

Nói trắng ra, những người làm báo trẻ đã chẳng còn tin mình sẽ được viết sự thật khi cầm cái thẻ nhà báo đi vào mọi lĩnh vực của đời sống để tìm tư liệu cho bài viết. Họ biết rõ những vụ động trời như vụ bán chạy hàng ngàn ngôi nhà trước lệnh đình chỉ bán nhà của trung ương, cho nó thành “việc đã rồi”. Họ quá rõ những vụ cướp trắng trợn qua tịch thu, biến nhà máy công thành nhà máy tư, những đại gia Tăng Minh Phụng, Liên Khui Thìn, Robert Hải vv… vì sao một thời là bất khả xâm phạm cho đến khi những nhọt bọc Minh Phụng Epco, Tamexco bị vỡ. Họ từng ăn nhậu với các người sau này bị những ô dù chối bỏ phải đứng trước vành móng ngựa lĩnh án tử hình hoặc chung thân. Họ từng nhận các phong bì đựng những số tiền khổng lồ của các cơ sở kinh doanh tráo trở, nhờ “xin quảng cáo” và viết bài quảng cáo cho những “điển hình” mà họ biết trước rồi đây “không bị ra toà thì cũng được cho chìm xuồng”. Không ít người trong bọn họ trở thành giàu có rất nhanh nhờ mánh khoé làm xăng-ta với những công ty, nhà máy vi phạm luật chơi với “các anh”, “các chú” — chứ luật nhà nước thì họ phạm dài dài.

Với tôi, các nhà báo trẻ tỏ ra kính trọng một cách phải đạo, nhưng cũng không ít người khuyên tôi nên... “nghỉ cho khoẻ, thời của “xếp” hết rồi”!

Té ra lớp trẻ tinh ranh hơn tôi nhiều. Nó đánh hơi trước ai sẽ được, sẽ thua trong cuộc chạy đua vào chức tổng biên tập, giám đốc sở, thứ trưởng, bộ trưởng, thậm chí biết trước nhân sự Bộ Chính Trị, Trung Ương lần Đại Hội Đảng sắp tới sẽ ra sao?

Và quả là như thế. Sau Đại Hội Đảng lần thứ 8, một lực lượng “nửa trẻ nửa già”, với những cái tên mà tôi chẳng nghe thấy bao giờ, kể cả ông tổng biên tập mới nhanh chóng được đặt vào những cái ghế quan trọng... Một buổi đang vùi đầu vào đống báo Pháp vừa tới, tôi bỗng nhận được điện của cô phụ trách hành chính: “Từ tuần sau bác không phải đến họp nữa, từ nay bác cứ gởi bài về toà soạn như mọi cộng tác viên bình thường! Phụ cấp hàng tháng của bác từ nay sẽ không có nữa!”

Tôi đã chờ đợi tin này nhưng không ngờ nó đến một cách đơn giản và nhanh chóng đến thế! Tôi lại nổi tự ái với tôi 5 phút: “Ai bảo không biết thân, biết phận cứ cố đấm ăn xôi, cố kiếm miếng ăn trong sạch làm gì.” Và tôi lại kết luận: “Thằng hèn thì suốt đời bị phận... Hèn”!

TÔI ĐÃ HẾT HÈN

Vậy là cuối cùng tôi đã sống lay lất được tới hôm nay, ngày 1 tháng 6 năm 2002!

Sau bao nổi đau về tinh thần và thể xác, tôi như được tiếp thêm nguồn sinh lực mới nhờ hai năm chống nạng vào Nam ra Bắc “xin” được chữa bệnh “vượt tuyến” không kết quả. Cũng nhờ hai năm này, tôi đã thực mục sở thị mọi thực tế xã hội trên cả nước, có dịp gặp lại bạn bè, đồng chí, đồng ngũ cũ, các tướng về hưu, các đại tá sửa xe, bán nước đầu đường... Tôi đã ngập mình trong cái xã hội mọi người không chỉ chen lấn xô đẩy nhau như thời kỳ “xếp hàng cả ngày”, giành giật cướp bóc, thậm chí tiêu diệt nhau để “làm giàu”.

Đi đâu cũng gặp những “ông chủ mới” –– thực tế là những “người cộng sản mới”, những tướng (cướp) mới, những “kẻ cầm cân nảy mực” xã hội từ xã cho đến trung ương đang hè nhau tranh thủ cướp đất của dân xây nhà, xây khách sạn, làm sân golf…để tích lũy của cải cho nhiều đời con cháu. Chuyện các quan chức có tài khoản nhiều triệu đô la ở nước ngoài không còn là chuyện lạ. Một số trắng trợn hơn, cho con cháu ngang nhiên làm chủ cả hàng loạt khách sạn, công ty, trung tâm vui chơi giải trí...

Tới hôm nay, giữa năm 2002, cực chẳng đã người ta chỉ mới đưa ra ánh sáng hai vị uỷ viên trung ương đảng dính líu tới một vụ Mafia tép riu - Năm Cam.

Còn lại là cả một hệ thống từ trên xuống dưới đang ngang nhiên cướp tất cả những gì có thể cướp, trước khi “chủ nghĩa tư bản đích thực” thay thế cái “chủ nghĩa tư bản hoang dã”.

Báo chí những năm gần đây dù bị bịt miệng bởi luật “trừng phạt các tội làm lộ bí mật quốc gia”, vẫn biết dựa vào kẽ hở các cuộc chó mèo tranh ăn tung ra nhiều tin giật gân “chết cha các cụ” để tăng số lượng phát hành, kiếm thêm tiền.

Một số “cây bút nghiệp dư” nhưng “có uy tín” từng là... tổ sư, là bố mấy ông lãnh đạo đương thời, nay về hưu, cũng chẳng chịu ngồi yên trước sự kiếm chác quá đà (hơn mình nhiều quá!) cũng “mạnh dạn” vạch ra những sự thật do cơ chế –– “nguyên nhân của mọi nguyên nhân” –– dẫn đến tình trạng vô luật pháp, chẳng ai chịu ai, trên bảo dưới không nghe. Cứ làm như đảng bị cái “cơ chế” (ai đẻ nó ra nhỉ?) làm hư hỏng đảng viên chứ bản chất của đảng là trong sáng tuyệt vời, vì dân vì nước hết mực!

Vậy thì phải gấp rút cải tổ cơ chế bằng cách…giải tán ủy ban này, thành lập tổng cục kia, sáp nhập hai cơ quan thành một, chia một cơ quan thành hai, đặt tên mới cho cơ quan cũ, hoán đổi vị trí của các “xếp”... Cứ như là có thể sửa chữa một ngôi nhà dột nát sắp đổ sập bằng cách... khiêng đồ đạc phòng này đặt sang phòng khác, bịt lại nhiều “cửa nhỏ”, thay thế chúng bằng “một cửa to” –– gọi là “cải cách hành chánh”.

Người dân chẳng còn một tí ti lòng tin vào bất cứ trò ma giáo nào mà chính phủ bé, chính phủ lớn, chính phủ gần, chính phủ xa đưa ra nữa. Họ nhìn vào ngôi nhà to tướng của ông chủ tịch xã, phường, của chú công an khu vực, bà thẩm phán, ông chánh án, bác hải quan, chị quản lý thị trường, kể cả các vị “đại biểu của dân” ở các cơ quan lập pháp “vừa đá bóng vừa thổi còi” mà kết luận: “Tất cả đều dối trá!”

Ăn cắp, hối lộ, bao che, ô dù cho nhau để tổng giám đốc ngân hàng lấy tiền ngân hàng, giám đốc xuất nhập khẩu móc ngoặc với quan đầu tỉnh... đi buôn lậu; giám đốc công an bảo kê cho băng nhóm mafia, sòng bạc, ổ điếm...

Những vụ đổ bể này sở dĩ nổi phềnh lên là do bị người dân chửi bới nhiều quá nên báo chí phải lao vào cuộc, phanh phui những bộ mặt quá ư lộ liễu mà không sợ bị “đóng cửa, đình bản”.

Luật pháp cũng đành lòng phải làm vài cú đập nhẹ vào một phần nổi của tảng băng chìm đang đe doạ làm sụp đổ cả hệ thống chính quyền vô sản giả hiệu!

Ngay khi tôi viết những dòng này, báo Pháp Luật TP.HCM đưa tin hai ông Trần Mai Hạnh, tổng giám đốc đài TNVN, phó ban “văn hoá tư tưởng”, phó chủ tịch Hội Nhà Báo (láo), và...“Cứt” Quốc Huy, thứ trưởng bộ Công An đã được chọn để bị bắt! Cả hai đều là uỷ viên trung ương nên cái Bô (không dấu nặng) Chính Trị của chúng chọn mãi mới tìm được hai tên sẵn sàng nhận tội theo cách Lê Lai liều mình cứu chúa, sau lời hứa hẹn sẽ sớm được thả ra, tài sản được bảo đảm vẹn toàn là cái chắc!

Quả nhiên chỉ một năm sau, chính tôi đã nhìn thấy Trần Mai Hạnh trong một nhà hàng sang trọng nhân dịp đi họp Đại Hội Nhạc Sĩ tại Hà Nội, mặc dầu toà án của Đảng tuyên phạt 3, 4 năm tù giam gì đấy! Chuyện những tên tội phạm đang chịu án tù vẫn đi ăn nhậu nhảy đầm, lên xe xuống ngựa, em út theo sau cả đàn không chỉ dành cho những bố già, nhân dân biết cả. Những tên tội phạm trực tiếp nhưng do nắm được “tẩy” các ông “to” cũng đều được hưởng đặc ân kiểu này.

Ngay cạnh nhà tôi lúc ở Sài Gòn, có một tay người Tầu tên Triệu Bỉnh Thiệt, “trùm buôn lậu” đã dám quát vào mặt mấy chú công an đến “kiểm tra hành chính”: “Không biết tao là ai à? Tao là... bố Mai Chí Thọ đây! Bắt tao là cả nước Việt Nam này sẽ xụp đổ đấy!” Hắn dám mạnh miệng như thế là do trong tay hắn có hàng loạt tấm ảnh, băng video quay lén “các cu” trong những cuộc hành lạc do hắn tổ chức. Hắn rồi cũng bị ra toà, cũng bị xử tù, nhưng tôi vẫn gặp hắn hàng ngày trong building 23 Gia Long cho tới khi hắn vận com lê lên máy bay đi Hồng Kông!

Cái thời một mình Hồ Viết Thắng ([1]) đứng ra nhận hết mọi tội lỗi trong Cải Cách Ruộng Đất ngày nay được diễn lại trắng trợn và...ngu xuẩn. Ấy vậy mà người ta vẫn không ngừng hô khẩu hiệu “Noi gương Hồ Chủ Tịch vĩ đại”! Cứ như thể họ muốn nói “ông Hồ còn lưu manh gấp ngàn lần chúng tao. Còn lâu mới học hết tư tưởng, đạo đức của Người”!

Kể ra cái ông Hồ này cũng... tội!

Tên, tuổi, ngày sinh, tháng đẻ, ngày chết, thành tích kách mệnh, trình độ học vấn, tư tưởng, gia đình, vợ, con, bồ bịch... chẳng cái gì là thật cả. Cũng nhờ cái tên Trần Dân Tiên nào đó viết về ông như một nhà “đại sư tổ đạo đức hiếm có” bị phanh phui ra chính là...ông, nên tôi đã xổ toẹt cái “đạo đức” của ông đi từ khá sớm. Có điều, tôi không lên án ông ta về chuyện liên quan đến đàn bà. Ông ta cũng là con người, cũng có quyền lấy vợ đẻ con, thậm chí ba bốn vợ như ông Lê Duẩn, cũng có quyền bồ bịch như ông Mitterand, ông Clinton chứ! Cái tội của ông là do bọn gọi là cộng sản an nam phong kiến cố tình dựng ông ta lên thành “thánh sống” (và “thánh chết”) để lừa bịp cái dân tộc đa số là nông dân thất học, đầu óc còn mê muội về thánh về thần. Ông ta chỉ là một nhà cách mạng chính hiệu cuồng tín với chủ nghĩa Mác-Lê mà thôi.

Thế nhưng, những năm cuối thế kỷ 20, tôi giật mình mỗi khi hiểu thêm về ông qua những tư liệu, hình ảnh, văn bản, di cảo của những nhân chứng sống, những chứng cớ rành rành được lưu trữ trong các văn khố cộng sản..., mới dần dần bỏ hẳn được cái hình ảnh Hồ Chủ Tịt ra khỏi đầu mình, mới thấy Công của ông ta toàn là Tội!

Không có ông Hồ, không có cái đảng này thì đâu đến nỗi cả dân tộc tôi bị chiến tranh tàn phá, anh em, họ hàng đâu đến nỗi chia lìa, chém giết lẫn nhau, đâu đến nỗi thua xa những nước cũng thuộc địa như nước tôi đến cả thế kỷ về mọi mặt.

Vậy mà rũ bỏ những nhận thức sai lầm, chịu nhận là mình đã lạc lối, kiên quyết giã từ cái chủ nghĩa nặng mùi xác chết ấy đi, sao nó khó khăn, vất vả đến thế! Những lần ra Hà Nội, đến thăm một số bạn bè đồng trang lứa, tôi càng thấy cả lũ chúng tôi đều ngu ngốc đến tận cuối đời và hèn đến khi xuống lỗ! Những tướng tá đánh Đông dẹp Bắc, huân chương đỏ ngực, được tặng đủ mọi thứ danh hiệu vinh quang... (ảo) đều chung một tâm trạng như tôi: “Cốc làm cò xơi”.

Quyền lực ngày nay đã khác xưa. Trước kia bọn hám quyền chỉ là những kẻ hám được “oai”, được vênh vang đứng trên thiên hạ, chứ ngày nay quyền lực có bộ mặt thực dụng thấy rõ. Cứ đứng trước cổng nhà những kẻ đang nắm quyền hiện hành thì thấy: Có quyền lực là có tất cả. Nhà lầu, xe hơi đời mới, vợ đẹp, con khôn, hoặc không khôn thì cũng... đều du học Mỹ, Anh, Pháp, Úc hết.

Tôi hỏi một bạn cũ đã hết thời: “Tiền đâu mà mày xây cái nhà cả tỷ đồng thế?” Hắn cười khà khà: “Ờ... ờ... Thì Nhà Nước “cho” mấy trăm mét đất, bán đi một nữa, 10 cây một mét là thừa xây nhà và mua sắm tiện nghi sinh hoạt! Chính sách chung, tiêu chuẩn quy định cả ấy mà!” Ra thế! Anh bạn tôi là người có lúc đã nắm quyền, bây giờ được đàn em không quên ơn cũ chiếu cố theo chính sách. Thì ra ở Việt Nam không có cá nhân ăn cắp, ăn cướp mà chỉ có ăn cắp, ăn cướp tập thể, ăn cắp ăn cướp theo băng đảng qua cách phân phối của cải chiếm được. Có tài thánh cũng chẳng truy ra nổi nguồn gốc tài sản mà bốn đời làm việc, với lương bộ trưởng, một người cũng chẳng xây nổi căn nhà đáng giá hàng nhiều ngàn lần tháng lương của anh ta! Nghĩa là có chính sách cho sự ăn cắp và ăn cướp công khai và... có tổ chức.

Những thằng bị ra toà chẳng qua là do lòng tham vô đáy, đã giàu cho bản thân, cho vợ con, cháu, chắt... còn muốn giàu cho cả bồ bịch, người thân. Chúng tiêu xài như những tên khùng mà chẳng sợ ai chạm tới một sợi lông chân vì kẻ đặt chúng vào các cương vị tự do ăn cắp luôn bảo kê cho chúng được ngồi trên luật pháp!

Một tổng này, một giám nọ... dám vứt qua cửa sổ cả trăm ngàn đô la qua một cuộc đánh bạc trên... máy bay (vụ Tamexco). Một nữ “giám đốc” dám chi 500 cây vàng mua riêng căn nhà cho một tài tử cải lương mà ả mến mộ để sau những đêm... họp với các VIP ở Sài Gòn xong, ả có thể quay về “họp riêng” với tên tài tử đĩ đực! Tổng giám đốc ngân hàng nhà nước, công an, tòa án, thanh tra từ xã, phường đến trung ương đều bắt tay làm ăn với các mafia lớn nhỏ..., cướp tiền, cướp đất, cướp nhà, buôn lậu, tích trữ, buôn bán ma tuý.

Các vụ bị đưa ra xét xử như Vũ Xuân Trường, Phùng Long Thất, hoặc những vụ có VIP cỡ lớn nhất bảo lãnh như Nguyễn Văn Mười Hai, Minh Phụng, nếu ở các nước khác thì tổng thống, thủ tướng cũng... đi tù.

Trái lại ở ta các vị từng ăn nhậu, chụp ảnh, quay phim chung và làm gì gì nữa thì không biết..., các vị từng đề cao chúng, dắt chúng đi nước này nước nọ với cương vị “doanh nhân số Một”, là “tài năng” làm ăn có hiệu quả... thì tới khi bị báo chí, nhân dân và chính nội bộ các vị vì mâu thuẫn nhau, vạch mặt chúng ra, đưa chúng ra tòa thì các vị đều... vô can!

Làm sao há miệng được vì các vị đã “mắc quai” với những tài khoản khổng lồ do bọn “lưu manh có bảo kê” này chuyển giùm ra nước ngoài cho con cháu các vị đang đi “du hí” dài hạn làm chủ? Chẳng thế mà khi “đồng chí tử tù” Vũ Xuân Trường uất ức vì bị “hy sinh”, đề nghị sẽ khai tuốt tuồn tuột các vị trên gần và trên cao nữa chỉ đạo hắn để “ngồi mát ăn bát vàng” ra sao thì Tòa đã nhận lệnh bịt mồm ngay lập tức bằng mấy phát đạn hành hình vội vã và bí mật!

Người ta cứ trâng tráo giúp nhau “hạ cánh an toàn” bằng cách thay đổi vị trí các quân cờ, thi hành kỷ luật bằng cách đá sang hoặc đá lên chức vụ khác. Người ta còn long trọng đọc diễn văn cảm ơn sự “cống hiến hết mình” của các “học trò xuất sắc của Hồ Chủ Tịch” khi các vị “tòng phạm” này được “thôi giữ chức”. Thỉnh thoảng người ta còn mời mấy vị xuất hiện ngay hàng ghế đầu các kỳ họp “nhà trắng”, “nhà đỏ” như các vị “đại công thần” để các vị ngồi... ngáp và làm trò cười cho thiên hạ khi người ta quá biết con cái các vị đang làm gì, nhà cửa, lâu đài lớn nhỏ của các vị ở đâu.

Sở dĩ các vị mặt vẫn...trơ, trán vẫn...bóng như thế vì vẫn lo cho lũ lau nhau đàn em trẻ người non dạ ngày nay thành trung ương uỷ viên, thành uỷ viên Bộ Chính Trị, Ban Bí Thư, Tỉnh Uỷ... chui từ ống tay áo các vị ra.

Cũng chính từ những vị “vua không ngai” này mà nảy sinh các cuộc đấu đá nội bộ, chia bè kết phái để nhân dân thấy được cái gọi là chủ nghĩa cộng sản đặc thù Việt Nam đang biến thành chủ nghĩa lưu manh chính trị, lưu manh kinh tế như thế nào!

Lại vì cái lớp “kế tục sự nghiệp” của các vị không những đã tiếp tục phát huy truyền thống ăn tục, nói phét, vơ vét không ngừng, tranh ăn, tranh chức mà còn đưa truyền thống vẻ vang của các vị lên một tầm cao mới” khiến đổ bể ra những vụ “ăn cắp, ăn cướp động trời” đến nỗi các vị “cộng sản bố” cũng phát hoảng!

Cũng thời gian này bỗng xuất hiện những tài liệu bị cấm, nhưng có thể tìm mua ở bất cứ tiệm photocopy nào để đọc và chuyền tay nhau... Hàng loạt chuyện thâm cung bí sử, hàng loạt vụ việc bị bưng bít được lộ ra qua những cuốn Mười Nỗi Đau Của Hồ Chủ Tịch ([2]), Đối thoại Năm 2000 ([3]), Sám Hối… Chẳng biết những chuyện được nói đến trong đó thực hư ra sao nhưng ít nhất câu nói “Chẳng ai chống chủ nghĩa cộng sản hiệu quả bằng chính người cộng sản cả” bắt đầu được thực tế chứng minh.

Dù sao đây cũng là lần đầu sau hơn 60 năm chỉ nghe “Đảng ta là đỉnh cao trí tuệ”, “Đảng ta bách chiến bách thắng”... thì hôm nay mới được thấy những dòng chữ “Đảng ta sai lầm”, “Đảng ta không tuân theo lời dặn của Bác Hồ vĩ đại”, “Đảng ta đang đánh mất uy tín trong nhân dân!”, “Đảng ta mất dân chủ ngay trong Đảng trầm trọng”... do chính các ông cộng sản cỡ bự phát ra.

Thế rồi... một cuộc đảo lộn tư tưởng mới trên toàn thế giới cũng như ở Việt Nam đã nổ ra! Chẳng có một Đảng nào lãnh đạo! Chẳng có một cường quốc nào áp đặt! Chẳng có một lãnh tụ, một tập đoàn chính trị nào phất cờ! Vậy mà hàng triệu con người đã tự tìm cho mình một đức tin, được tự do tin và không tin, được tự mình tìm thấy cái Sai và cái Đúng, cái Thiện và cái Ác, được nắm bắt cả quá khứ, hiện tại cũng như tương lai, được hòa mình vào cuộc sống cả thế giới để rồi mỗi người tự vấn lương tâm, tự xoay chuyển nhận thức, tình cảm, hành động. Đó là SỰ BÙNG NỔ CỦA INTERNET! Tuy Việt Nam hòa nhập vào cuộc cách mạng khoa học kỹ thuật này khá chậm chạp, nhưng nó lại được phát triển với tốc độ chóng mặt tới mức nhà cầm quyền không kịp đối phó.

Từ những năm cuối thế kỷ 20 thế giới đã biết tên nhiều người Việt Nam không chịu cúi đầu làm nô lệ. Họ là những người đi đầu trong sự nghiệp đấu tranh giành các quyền tự do tối thiểu của con người, vạch trần cái “đại phản động” của chủ nghĩa cộng sản đã bị lịch sử chôn vùi. Cũng chính nhờ sự lên án mạnh mẽ của thế giới qua Internet mà những con người hơn hẳn chúng tôi một cái đầu, một quả tim, một lá gan này đã thoát cảnh tù mọt gông như thời Hoàng Minh Chính, Vũ Thư Hiên...những năm 1960. Internet đã cung cấp thêm cho nhân dân Việt Nam và cả cho bản thân tôi nhiều tấn đinh để đóng vào cỗ quan tài đã mục nát của chủ nghĩa cộng sản ở Việt Nam.

Chỉ đáng tiếc, và đáng xấu hổ nữa, cho giới văn nghệ chúng tôi...đã quá hèn, hèn ngang dân Bắc Triều Tiên chết đói gần 3 triệu người, không ai dám lên tiếng.

Ở cái nước cộng sản còn ngắc ngoải này, trong giới văn nghệ nói riêng, ngoài Hà Sĩ Phu, Bùi Minh Quốc, Trần Mạnh Hảo, Dương Thu Hương, Tiêu Dao Bảo Cự, Bùi Ngọc Tấn... là những người đã công khai vạch trần mọi tội ác của chế độ độc tài đảng trị, đòi hỏi đa đảng, đa nguyên còn thì tất cả đều...im như thóc. Khi đất nước đã sạch bóng cộng sản chắc chắn nhân dân sẽ ghi vào sử sách những gì họ đã dám làm trong tinh thần xả thân vì nghĩa cả. Tiếc thay, tất cả vẫn chỉ là những cái xù lông của con nhím chứ chưa phải những mũi tên nhằm thẳng hồng tâm mà bắn, là vạch trần bộ mặt thật của bọn lưu manh chóp bu đang nhân danh chủ nghĩa cộng sản –– mà chính chúng cũng chẳng tin –– cướp chính quyền để ra sức vơ vét của cải, bán đất bán biển cho ngoại bang, phè phỡn trên xương máu, trên mồ hôi, nước mắt của 80 triệu dân.

Một sự phá rào đáng kể nữa cần phải nhắc tới là giới họa sĩ trẻ. Chẳng nói chẳng rằng họ lầm lì phá bằng hết những “cái Đẹp theo quy định của Đảng” bằng đủ mọi trò, mọi xảo thuật chẳng cần xin phép ai. Nghĩa là họ đàng hoàng đái vào cái Kinh Thánh chủ nghĩa “hiện thực xã hội chủ nghĩa” của cộng sản bằng cách cho ra đủ thứ “trái cấm” thời trước như sắp đặt, lập thể, siêu thực, khoả thân... và gì gì nữa mà tôi không đủ hiểu biết để tán dương hay phản đối.

Tóm lại, hầu hết văn nhân nghệ sĩ đều tránh xa cái nhiệm vụ đấu tranh chính trị dễ đưa đến ngồi tù như Hà Sĩ Phu nên tất cả đều biến thành...sĩ phu hèn! Tất cả chọn thái độ im lặng chờ thời. Nhưng không phủ phục xuống mà sáng tác như Trần Dần, Lê Đạt, mà...ngủ gục xuống hiện tại để quên quá khứ và... thở dài chờ đợi tương lai. Thời thượng hơn chút ít, một số nhỏ cũng tát nước theo mưa tỏ thái độ phê phán, bất bình, chửi bới qua vài câu thơ châm biếm, vài ba chuyện tiếu lâm hiện đại “lời nói gió bay” nặc danh tác giả. “Ra ngõ đều gặp thằng hèn” là như thế đó!

Riêng bọn “quan văn nghệ”, bọn mới nhập Đảng, mới được “cơ cấu” vào các cương vị lãnh đạo, mới được phong cấp, phong hàm vùn vụt, được vào “nhà trắng, nhà đỏ”, được cấp bằng “giáo sư, tiến sĩ” búa xua thì...khỏi nói. Bọn này vẫn như những con chó được chủ quẳng cho mấy khúc xương thừa, một lòng tụng ca công ơn Đảng không biết ngượng! Tất cả đều nằm trong một âm mưu lừa bịp nhân dân trong nước và thế giới rằng...Đảng chúng tôi nay đã đổi mới, thành phần ưu tú của chúng tôi có hàng vạn cử nhân tiến sĩ chứ không chỉ có công nông binh như xưa!

Để chuẩn bị cho các chức vụ béo bở này, chỉ trong một đêm, có cả chục ngàn người ngủ dậy bỗng trở thành “tiến sĩ”! Một cháu gái “nhà báo tự do” khi nhận được quyết định là “tiến sĩ của thủ tướng” –– một việc liều mạng chưa từng có trên thế giới –– đã thẹn thùng nói với tôi: “Mấy năm học ở Liên Xô với luận án: “Tính dân tộc trong chèo tuồng Việt Nam”, cháu được chứng nhận tốt nghiệp phó tiến sĩ. Từ khi về nước đang chẳng biết làm gì, chẳng có cơ quan nào chịu nhận vào biên chế thì bỗng nhận được quyết định trở thành... đốc tờ! Chắc chết vì nghe chửi mất! Hơn thế nữa, chính các ông thầy ở trong nước và ở nước ngoài, trừ một giáo sư Liên Xô, chưa ai có học vị cao như cháu, nghe tin này chắc họ phải ngạc nhiên lắm...”

Tôi an ủi cháu: “Cháu còn có tốt nghiệp đại học văn khoa trong nước, có tiếp tục nghiên cứu tuồng chèo Việt Nam ở...Lomonosov, và được các giáo sư trong một hội đồng khoa học có tiếng công nhận, dù họ chỉ thấy có lợi cho... họ hơn là cho cháu, do nhờ những tư liệu nghe, nhìn và bản luận án của cháu mà họ đỡ mất công sang tận Việt Nam để nghiên cứu nghệ thuật phương Đông! Hơn nữa cháu có học “thật”, nên dù trình độ tiến sĩ...“dỏm” thôi, cũng vẫn còn hơn cả ngàn “tiến sĩ” bằng đã dỏm mà trình độ thì lại... cực dỏm!

Sau đó tôi kể cho cháu nghe chuyện những người mà chính tôi phải trực tiếp can thiệp để họ đi học nước ngoài, nhưng vì không kiếm đâu ra cái bằng trung học phổ thông mà phải dùng mẹo...“khai danh dự” rằng “thất lạc do chiến tranh” hoặc “đi tập kết quên không mang theo”, để được ra đi trót lọt, đúng chính sách! Những kẻ may mắn này, khi đi du học chẳng thể nào tiếp thu được bất cứ cái gì cho nghề nghiệp mà chỉ trở thành kẻ quanh năm lang thang đi kiếm bàn là, nồi áp xuất, dây điện trở may-xo... gửi về cho gia đình đỡ đói khổ! Đến khi về nước thì chính họ lại làm khổ mọi người bởi các thứ kiến thức ba lăng nhăng vô tích sự của họ! Không ít ông “tiến sĩ”, “nghệ sĩ nhân dân” từ trên trời rơi xuống ấy đã trở thành những nhà lãnh đạo, đưa đường chỉ lối cho giới văn học nghệ thuật nước nhà, có kẻ còn làm đến bộ trưởng, thứ trưởng, nghị sĩ và được “cơ cấu” vào trung ương Đảng! Cứ hỏi những người ở lớp ngoại thất tuần đã có một quá trình làm “công chức văn nghệ”, ai mà chẳng biết họ từ đâu chui ra! Tôi lại phải xin phép không kể tên thật của họ ra đây vì tôn trọng con cái họ, kể cả vì thương hại họ nữa, vì xét cho cùng đa số trong bọn họ chỉ là những “con rối gặp may”. Họ đâu có nghĩ tới chuyện họ sẽ là số I, số 2 trong giới văn nghệ Việt Nam. Họ bị nhào nặn, bị “đôn lên đá ở...ngoại hạng” bởi cái cơ chế này muốn thế, bởi chính sách này muốn thế, để dễ ... bịp trẻ con là nước ta đều do các nhà hành pháp và lập pháp, tư pháp có văn hoá cao, lãnh đạo, quản lý! Không loại trừ mưu đồ hạ bệ các “tiến sĩ thật” như Đặng Văn Chung, Nguyễn Chung Tú, Đặng Văn Ngữ, Lương Đình Của, Võ Tòng Xuân...như thời “hạ giá” một đại tướng bằng cách cho ra đời một loạt đại tuớng chưa hề cầm súng.

Loại giáo sư, tiến sĩ, nghệ sĩ nhân dân, nghệ sĩ ưu tú, ở thời điểm bắt đầu thế kỷ mới còn nguy hiểm hơn ở chỗ nó kéo theo một loạt “quốc nạn” khác. Đó là bắt đầu nở rộ một phong trào bịp bợm, cả nước nói dối nhau và nói dối chính mình để kiếm chác nhờ những học vị, những tước hiệu “chạy” được.

Hàng lô hàng lốc những ông giám đốc, tỉnh uỷ, trung ương uỷ viên, đại biểu quốc hội đều có trình độ tiến sĩ, thạc sĩ, cử nhân... mà chẳng hề có tên trong hồ sơ sinh viên, nghiên cứu sinh ở bất cứ trường đại học nào! Hầu hết đều là tiến sĩ, thạc sĩ...Mác-Lênin, tốt nghiệp ở cái trường Đảng do ông giáo sư tiến sĩ tên Nguyễn Đức Bình, uỷ viên “bộ chính troẹ” làm... giám đốc!

Một số khá đông nữa tốt nghiệp tại chức môn... luật pháp... của Đảng nghĩa là vô luật lệ, ngoại trừ “luật” Bộ Chính Trị bảo sao thì làm vậy! Chấm dứt cái thời để được tính là thành phần cốt cán “ba đời đi ở” phải giấu trình độ học vấn của mình, nhất là do “kẻ thù giai cấp” đào tạo, bằng một thời kỳ cả nước khai man trình độ học vấn từ thuở bắt đầu bước vào các trường để chứng minh công trạng...“trồng người” của đảng CS! Câu vè: “Nước ta có chuyện lạ đời, Chưa đỗ lớp 10 đã đỗ giáo sư, Nước ta chuyện thật như đùa, Cử nhân, tiến sĩ dễ mua hơn...bèo” ra đời ở cái thời kỳ “lừa đảo lịch sử” này được nhân dân phát triển thêm mỗi khi có một vị giáo sư tiến sĩ nào xuất hiện trên Tivi mà ai cũng biết là học lớp 3 trường làng, là dân nói ngọng “lờ” thành “nờ” bất khả sửa, bằng nhiều câu ca dao hò vè thâm thuý mà sau này rất cần sưu tầm để in lại cho con, cháu, chắt, chút, chít thưởng thức về một thời nở rộ những chuyện ba lăng nhăng chưa từng thấy mà nền văn nghệ dân gian đã phản ảnh trung thực. Bọn âm binh này là những tên tội phạm hình sự lớn nhất và nhiều mưu mô chước quỷ nhất.

Những quan văn, quan võ này mở đầu cho giai đoạn chuyển nhanh, chuyển mạnh sang tư bản đỏ, bán nước cho bất cứ kẻ thù nào, lập ra các “băng nhóm tội phạm sạch”, miệng rao giảng chủ nghĩa Mác-Lê-Hồ nhưng đồng lòng vơ vét hết của cải, tiền bạc của đất nước. Những tên không biết chùi mép, không tuân theo luật Omertà ([4]) của Mafia đỏ đều bị “thí” không thương tiếc.

Những “bố già” của tư bản đỏ trong khi chỉ huy cướp của giết người vẫn lớn tiếng hô hào “chống” cái này, “chống” cái khác, còn hơn cả Al Capone ([5])! Tuy chẳng toà án nào kết tội được Al Capone về tội giết người dù đã giết cả trăm nạn nhân, nhưng ít nhất hắn còn phải vào tù vì tội trốn thuế! Còn ở Việt Nam thì luật pháp được khoanh vùng, thi hành đến phạm vi nào thì phải stop, nếu không muốn mất ghế, thậm chí mất mạng! Không ít trường hợp, khi thấy mình bị bán đứng, nhiều tên muốn khai ra toàn bộ đường dây Mafia thì bị toà bịt miệng bằng cách “xếp vào một vụ án khác để điều tra xét xử sau”! Những chuyện có một không hai đó trên thế giới này, thế hệ con cháu hãy chịu khó tìm ở các kho lưu trữ hồ sơ, nếu còn, nếu chưa bị huỷ theo “lệnh trên”, hoặc biết đọc ý giữa các dòng chữ trên báo chí, hay phần cứng, phần mềm của các hệ thống máy tính ở các cơ quan, nếu chúng còn, sẽ thấy.

Báo Tuổi Trẻ Cười số Xuân 2000 đã tổng kết rất khéo về một năm “làm ăn bất chính” của bọn “tư bản đỏ” bằng hình ảnh con tàu neo ở một bến bờ vô định, đang được sơn sửa, nhưng máy không chạy, vỏ han rỉ, thuỷ thủ đoàn đang cậy ván, đinh bù loong, các bộ phận máy đem đi, hành khách trên boong, dưới hầm... thì chen chúc kiếm một chỗ thở, bỏ vào bị được cái gì còn sót lại, thậm chí cướp bóc của nhau, đánh nhau đến vỡ đầu vì một đồng đô la rơi vãi...Tất cả đều chờ đợi phút nhảy ra khỏi con tầu mà họ được hứa hão rằng sẽ đưa họ đi tới…thế giới xã hội chủ nghĩa hoàng kim.

Hàng trăm cây cầu, hàng chục “công trình thế kỷ” được nước ngoài viện trợ trở thành miếng bánh ngon chia nhau đớp, nuốt... đến mức trong một tháng tổng kết đã có cả ngàn tỷ đồng bay vèo vào két mấy chú “tư bản đỏ”, nhẹ nhàng và...“trăm trận cướp trăm trận thắng”, còn các nhà máy do chúng làm chủ lỗ lã thế nào đi nữa thì cũng mặc, đã có Nhà Nước…lo. Máy móc mua về không dùng được thì đem bán đồng nát. Đường sá, xe cộ, nhà cao tầng nghiêng, xụp, lở, lún thì... nhân dân lãnh đủ!

Đố ai tìm ra hoặc dám bỏ tù thủ phạm, vì có...quá nhiều thủ phạm không thể xử! Mà xử thì nhà tù đâu mà nhốt cho đủ, dù mỗi năm, cứ nhân dịp này, dịp khác... lại phải thả “theo chính sách khoan hồng của Đảng và Nhà Nước” cả ngàn “đồng chí” buộc lòng phải đem ra xử vì không thể không xử đã chán nghỉ mát trong cái gọi là nhà tù đầy đủ tiện nghi!

Trước những gì đang diễn ra hàng ngày, một bộ máy truyên truyền khổng lồ với gần 80 đài truyền hình, phát thanh, trên 600 tờ báo vẫn tiếp tục lừa bịp nhân dân rằng họ đang được sống trong một xã hội rất dân chủ, rất công bằng, rất văn minh...

Trong tình hình như thế, giới trí thức càng bị phân hoá đến thảm hại. Có thể chia họ ra làm 3 loại như sau:

––1) Loại được “chọn” để đề cao, được giao cho một vài chức vụ, danh vị, ít quyền hành nhưng khá nhiều... quyền lợi! Vài anh được “Đảng cử cho dân bầu” vào cả Quốc Hội...để “ra vẻ dân chủ”, mỗi năm 4 lần họp để...“lập những cái pháp” mà Đảng soạn ra mà có bàn thì chỉ là sửa lại câu cú, chấm phẩy chứ đố dám bàn ngược!

Một anh bạn tôi, một nghệ sĩ chân chính, khi được Đảng chiếu cố “cơ cấu” vào Quốc Hội, tạ sự ốm đau thường xuyên để từ chối cái việc mất thời giờ vô ích mà còn mang tiếng “nghị gật”, đã giới thiệu một nữ đảng viên vô danh dưới quyền nhưng thèm... tiếng. Lập tức cô này thành “của hiếm” trong Quốc Hội. Với chức danh uỷ viên “ban văn hoá xã hội”, cô được đi chơi không mất tiền khắp trời Việt, trời Tây với đôi tai...điếc đặc và cái miệng câm như hến! Cứ mỗi lần cô xuất hiện trên ti vi là một lần các bạn đồng sự phải nín cười vì họ biết tỏng ả từ đâu ra, trình độ thế nào, từng tằng tịu với ai...

Trò này được diễn đi diễn lại không biết chán mặc dầu cử tri biết tỏng tòng tong họ là ai, ở đâu ra, mặc dầu chính tay cử tri đã gạch tên, thậm chí viết hẳn vào phiếu bầu hai chữ “trò hề” to tướng, nhưng những cái tên được Đảng cử vẫn đắc cử 99%, 100%! Nhiều ông nghị, bà nghị đại diện cho nhân dân một tỉnh mà chưa hề biết cái tỉnh ấy bao giờ, vì suốt đời chỉ làm việc và đăng ký hộ khẩu ở... Hà Nội! Vậy mà có vị nào đã dám từ chối “miếng đỉnh chung” đó? Cái sự Hèn ở các vị “trí ngủ” này có đáng trách gấp ngàn lần cái hèn của người dân bình thường không? Được “cơ cấu” đồng nghĩa với việc từ nay yên trí có ô tô, nhà lầu, phân phối theo “tiêu chuẩn” Nhà Nước. Thế là “cái đầu” không còn mà quả tim cũng đập khác đi! Không ít kẻ, khi “trúng số làm quan cách mạng” đều nhanh chóng trở thành những con chuột cố ních đầy bụng trước khi nhảy ra khỏi con tầu sắp đắm.

Ngay hôm nay, 16-6-2002, khi tôi đang viết những dòng này, đài truyền hình mới đưa tin về một ông “tiến sĩ” có tên Bùi Tá Long, viện trưởng một viện khoa học bị truy tố ăn chặn tiền “ngâm cứu” của các nhà khoa học dưới quyền. Tuần trước là vụ đưa ra toà một “tiến sĩ” hiệu trưởng một trường Đại Học Sư Phạm về tội ăn tiền khi tuyển sinh và cấp bằng không cần thi cử! Hàng loạt các “quan văn hóa”, “quan văn nghệ” “quan đá bóng”, thậm chí cả quan thương binh, liệt sĩ...hùa nhau cấu véo các quỹ hỗ trợ của Nhà Nước, lấy viện trợ của nước ngoài để ăn nhờn mép mà chẳng cần chùi! Phải chăng khi trả lương cho một bác sĩ, một thầy giáo mới ra trường 15 đô la mỗi tháng, một chủ tịch phường, một công an khu vực chưa đến 10 đô la là người ta đã bảo ngầm: “Hãy xoay xở mà sống”!

Âm mưu súc vật hóa con người được tiến hành rất có tổ chức của cái Đảng lãnh đạo toàn diện này, theo tôi, là tội lớn thứ hai sau tội giết người, vì nó tha hóa nhiều thế hệ bằng lý tưởng “không có gì quý hơn...đồng tiền”!

“Chân lý” này đã được tổng kết thành thơ, vè... Quan niệm về ăn cắp được chính các nhà văn hóa chia động từ thành... 7 ngôi: “Tôi ăn cắp, Anh ăn cắp, Nó ăn cắp, Chúng ta ăn cắp, Các anh ăn cắp, Chúng nó ăn cắp và... Chẳng ai ăn cắp... ” cả! Với quan niệm về “ăn cắp” như thế nên chẳng ai “chịu trong sạch” khi người ta đã mở sẵn cho các “quan” những cánh cửa để vào nơi đầy két vàng, két đô la mà lấy bao nhiêu cũng đều có cách thanh toán hợp lý!

Vụ thuỷ cung Thăng Long, vụ Mường Tè, vụ hầm chui Văn Thánh, cống Hộp...và mọi công trình gọi là xây dựng cơ bản, nghiên cứu khoa học vv... đều trở thành cơ hội ngàn vàng cho bọn “quan” này xâu xé, chia chác. Bọn trí thức hãnh tiến chính trị và hãnh tiến kinh tế này đã bị cái mạng lưới khổng lồ của cơ chế “thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa” rút sạch đến micrograme lương tâm cuối cùng phải có của nhà khoa học, người thầy, kỹ sư tâm hồn, làm đồ đệ Hippocrate ([6]), Hải Thượng Lãn Ông ([7]).

–– 2) Những cụ già lưng chừng gồm các vị đang cố giữ cho khỏi rơi vào cái bẫy “mị quan” hoặc không có điều kiện để...hư hỏng! Các vị ngậm miệng ăn bánh ngọt, hoặc tự nguyện ăn bánh...vẽ, ôm chặt quá khứ, cố khư khư giữ cái lý tưởng mình đã trót đeo đuổi mà nay “bỏ thì thương, vương thì tội” đành quên hết hiện tại, và...tự ru ngủ bằng cách rung đùi ngồi ngắm các bằng chứng nhận 50, 60 năm tuổi Đảng, các huân chương, danh hiệu đủ loại như Anh Hùng, Nhân Dân, Ưu Tú...giải thưởng Hồ Chí Minh, giải thưởng Nhà Nước...chẳng biết ngoài đời có chuyện gì ngoài cái màn hình tivi của Đảng...Tuy nhiên mọi sự tha hoá, biến chất, xuống cấp của xã hội, dù các cụ có đóng kín cổng để khỏi thấy nó là “bản chất chứ không còn là hiện tượng ” thì nó cũng cứ đạp cửa, vượt tường ùa vào tận phòng ngủ, tận đầu giường các cụ mỗi ngày, mỗi giờ. Con cháu các cụ đâu có để các cụ ngủ yên trên đống thành tích...ảo. Chúng sẵn sàng theo Đảng, đổi mới từ cách đi, cách đứng, cách ngồi, cách ăn mặc, tóc tai thời thượng, hở rốn, hở đùi, hở nách, cách ăn nói, xưng hô, đến cách yêu đương, bồ bịch, ly dị nhanh hơn chớp giật! Thế là mâu thuẫn giữa các thế hệ nẩy ra và phát triển không ngừng. Chẳng thiếu những “gia đình văn hóa” mà đại...vô văn hóa. Cha con, vợ chồng sẵn sàng kiện cáo, tranh cướp, thậm chí đâm chém nhau vì quyền lợi. Điển hình là vụ tranh chấp nhà cửa giữa hai cha con nhà thơ “lớn” Huy Cận sau khi Xuân Diệu qua đời mà báo chí đã nêu đích danh ([8]). Liên tục là các vụ kiện cáo, bôi xấu, hất ghế nhau vì “miếng bánh” chia không đều hoặc so kè ai miếng to, ai miếng nhỏ?

––3) Riêng về các tổ chức văn nghệ Hội này, Hội khác thì... dù bộ mặt thật của các hội đã được chính các hội viên, các cá nhân trong các ban chấp hành, chấp tỏi vạch ra... đủ các âm mưu hạ bệ nhau, nhưng người ta vẫn tiếp tục chi tiền, trả lương cho một số “hội hiếc”, bầy ra một số chức vụ để tiếp tục duy trì...sự lãnh đạo của Đảng một cách... vô ích, vô duyên và vô cùng lãng phí!

Do quyền lợi bầy ra trước mắt dễ nuốt như thế nên một số vị còn đôi chút lương tri cũng bị... mê mẩn. Thế là mọi sự chạy chọt, vận động, âm mưu kiếm phiếu bầu đã công khai hoặc bí mật xảy ra! Các “quan văn nghệ” này sẵn sàng vạch tội đối thủ, nào tham ô, hủ hoá, nào vô tài, bất tướng, nào học giả, bằng giả, nào sống bằng ăn cắp của công, kể cả ăn cắp tác phẩm, ăn chặn bản quyền vv... Sau các cuộc đi vận động kết hợp với du hí ở khắp các địa phương của các vị, một lô các tên tuổi vô danh nhưng đang có chức có quyền, được kết nạp bừa bãi thành hội viên, bất chấp điều lệ! Chính do những mục đích đen tối này mà một số “nhà văn, nhà thơ, nhà nhạc”... chẳng ai biết đến bao giờ, thậm chí cả những tên tội phạm sắp ra toà, cũng được kết nạp vào hội như trường hợp nhà thơ Hùng Tấn, nghệ sĩ Dũng Thanh, đoàn trưởng một đoàn cải lương nổi tiếng ở Sài Gòn nhưng nghề chính là...ma cô, và “đạo bùa”, tay chân của trùm Mafia Năm Cam...

Hàng tỷ đồng mỗi năm được đầu tư sáng tác trở thành những miếng mồi béo bở để hủ hoá các văn nghệ sĩ còn muốn giữ mình trong sạch. Vị nào đã trót cầm vài chục triệu của các “quan văn nghệ” chia cho chẳng chóng thì chầy cũng biến thành...“tòng phạm” há miệng mắc quai, câm như hến hoặc thỉnh thoảng lại...ị ra một “công trình” ca ngợi Đảng! Thế hệ mai sau hãy thử tìm trong những năm cuối thế kỷ 20, đầu thế kỷ 21 này xem có “công trình”, có “sáng tạo” nào ra hồn không? Rất hiếm người dám treo ấn từ quan...văn nghệ! Càng không thể có những tên tuổi, tàm tạm lớn, dám công khai xin ra khỏi Đảng như ở Pháp, ở Tiệp, ở Hung, ở Liên Xô khi thấy Đảng phản bội họ!

Đầu năm 2000 có một phát súng lục 6.35 mang tên Truyện Kể Năm 2000 của Bùi Ngọc Tấn. So với Một Ngày Của Ivan Denissovitch, Quần Đảo Ngục Tù của Soljenitsyne thì chưa là cái gì. Tác giả chỉ mới “kể khổ” về nỗi oan ức của anh và của các bạn tù chứ chưa dám làm cuộc tổng kết nguyên nhân của mọi nguyên nhân dẫn đến sự lộng hành, độc tài phát xít của một chế độ. Vào những năm 1950-1960, anh sẽ ra toà vì tội “chống Đảng”, hoặc đưa đi biệt xứ là cái chắc!

Nhưng sau lệnh thu hồi tác phẩm và kỷ luật nhà xuất bản, anh ngạc nhiên không ít khi đang chờ đợi một “đòn đánh” mới thì bỗng dưng lại được mời...đi họp “đại hội đại biểu Hội Nhà Văn”. Người ta tiếp tục chính sách tha hóa cán bộ văn nghệ bị đày đọa bằng một vũ khí mới: bồi thường “ngầm” cho một ít quyền lợi vật chất và tinh thần!

Không ít tên tuổi ngày nào còn bị coi như “đồ hủi” trong làng văn nghệ, bỗng hôm nay được các báo, các nhà xuất bản thi nhau bốc lên tận trời. Một “nhà phê bình lớn”(sic!) từng lên giọng “lập trường” chửi bới họ để kiếm chác lòng tin với Đảng, nay quay ngoắt 180 độ, khen lấy khen để người mà trước kia chính ông ta vùi xuống đất đen –– trường hợp giáo sư Hoàng Như Mai “đánh” thơ Hữu Loan. Tất cả những tư liệu giấy trắng mực đen đó mà được lưu giữ đầy đủ trong phần cứng của máy tính như thời nay thì chỉ cần “click” vài cái, bộ mặt tráo trở đểu giả của những “học giả”, “trí thức”, “văn nghệ sĩ cơ hội” này sẽ hiện ngay trên màn hình cho công chúng phỉ nhổ...

Dân tộc ngày nay là trở lại với “áo dài khăn đóng”, y hệt thời kỳ ông Diệm đã làm! Hiện đại là bắt chước những gì mà các nước đã thải ra đến cả chục năm. Chỉ tội cho quần chúng ít hiểu biết, kể cả mấy nhà báo trẻ chuyên viết về văn hoá văn nghệ, cứ tưởng là mới, những thứ đã có cách đây cả trăm năm! Đó là những bài hát kiểu Vincent Scotto, những màn Music Hall, điệu nhảy cancan của Broadway, của Moulin Rouge...những bức tranh bắt chước Cezanne ([9]), Monet ([10]) rồi Picasso ([11])... thậm chí cả những bức bôi bẩn Grafitti ([12]) mà cảnh sát các thành phố lớn phương Tây mỗi sáng phải lo đi tẩy sạch, cũng được chính các quan văn nghệ cho phép “búa xua”!

Về vấn đề “Mới” mà quá...“Cũ” này, tôi đã có dịp trình bày tại một đại hội âm nhạc Sài Gòn nhân vụ bầu đại biểu đi dự đại hội nhạc sĩ Việt Nam lần thứ 6 năm 2000. Tôi đã hát hàng loạt những bài mà tôi hát từ thời còn để chỏm và vạch ra cái giống nhau như hai giọt nước giữa các bài nổi tiếng thời 1940-1945 với những bài “tốp ten” “tốp tuếch” những năm đầu thế kỷ 21 ra sao. Tôi đã viết lên nhiều tờ báo về “ngôn ngữ ca khúc thời mở cửa”, về “quốc tế hoá ca khúc”, về “vấn đề toàn cầu hoá với âm nhạc”, về sự bát nháo trên thị trường âm nhạc, sự sa đoạ của những ngôi sao ca nhạc dỏm, sự ngạo mạn, coi thường quần chúng bằng những tuyên bố huênh hoang, nhăng nhít, thậm chí vô văn hoá trên báo, trên đài của một số hợm hĩnh do quá giàu nhờ... bịp bợm bằng nghệ thuật. Tất cả những gì tôi làm luôn được hoan nghênh triệt để, báo chí đều đăng, thậm chí còn được trao tặng giải nhất về báo chí năm 2001. Thế nhưng tôi cứ...“sủa”, lũ phá hoại âm nhạc vẫn cứ... đi! Hàng ngày chúng phun nọc độc vào tâm hồn trẻ thơ qua các giai điệu, tiết tấu “thuổng” hoặc ăn cắp nguyên xi của các Boys Band, Girls Band bên Anh, bên Mỹ, những triết lý tình yêu bẩn thỉu đủ kiểu “Yêu nhau đi... Chỉ còn đêm nay nữa mà thôi... ” hoặc “Hãy hôn em đi... dù em biết rằng anh dối lừa”, kiểu “Kiss, kiss again!” ([13]) hoặc “Đêm nay ký túc xá chẳng còn ai, Chúng nó đi chơi hết rồi... Hãy yêu nhau đi!” Thậm chí “tình yêu như cây cơ rem”, “yêu nhau ném đá vỡ đầu nhau ra...” Tất cả sự phản ứng của giới âm nhạc chuyên nghiệp, của các bậc phụ huynh lo lắng trước cảnh con cháu trong nhà mới tuổi mẫu giáo đã gào lên trước mặt ông bà, cha mẹ những “triết lý” thời kinh tế thị trường như “Trái tim tôi cỏ dại mọc đầy” hoặc “Nếu tôi nói là tôi yêu em...Đó là tôi dối mình”, những triết lý “tình tình tiền tiền” thối khắm mùi chụp giật và bịp bợm. Tuy vậy, ngày rồi ngày, vẫn cứ xuất hiện thêm nhiều nhạc sĩ, siêu sao, danh hài, quái kiệt, nhiều sáng tác mang nặng mùi thuốc độc do chính các nhà cầm quyền đương thời ký giấy cho phép, để lấy hoa hồng, để đẩy thanh niên ra xa khỏi những “vấn đề nhạy cảm”.

Những gì mà trước đây Đảng cấm thì nay Đảng công nhận, cho phép phổ biến, cho tha hồ tung hô vạn tuế trên báo, trên đài, tivi, trên sân khấu, trong các Show biểu diễn Pop, Rock, Rap...Các băng, nhóm với những cái tên tiếng Anh bắt chước vụng về, thô thiển và trơ trẽn những M.Jackson, Madona, Spice Gilrs...không ngớt nở rộ như nấm mùa mưa... Trên báo chí của Đảng, của Đoàn những cây bút chuyên viết về văn hoá văn nghệ thời Đổi Mới nay lại nói khác hẳn những điều họ từng nói về nền văn hoá vô sản, rằng đây chính là “Đảng tính kiểu mới”. Có một cây bút trẻ “thi sĩ nhạc sĩ hoạ sĩ nhà báo” đã công khai viết rằng “trong thời đại kinh tế thị trường, âm nhạc, phim ảnh cũng là hàng hoá! Cứ đưa ra thị trường, cái gì bán được nhiều tiền nhất là cái đó...hay nhất!?” Anh ta đâu có biết ngay ở phương Tây, người ta đang ra sức đấu tranh không mệt mỏi chống những thứ “văn hoá ăn khách” kích động bạo lực, hô hào chém giết, hiếp dâm...dù bọn này có hàng triệu fan hâm mộ, dù chúng đang là triệu triệu phú nhờ bán những đĩa Rap nhơ bẩn như “**** the Police”, “**** the America”, thậm chí cả “****’in President” (nhóm Rap triệu phú Wu Tang Clan)... Chao ôi, dưới bàn tay phù thuỷ của quyền uy vô sản những Festival Rock Pop Việt Nam trình diễn bằng “tiếng Anh” (có tên “unplugged”) kéo dài cả tuần mà không hết khách! Tiền như nước cứ chui vào túi các bầu show, các “sao”, “siêu sao” do mấy chú nhà “báo bộ” phóng lên để kiếm tiền và kiếm... tình!

Bọn lưu manh chính trị và văn nghệ dựa vào cái cột cờ đã mục ruỗng của những người cộng sản cuồng tín một thời để tồn tại và đánh lừa khá thành công nhiều người chống cộng sản! Chúng đã lái mục tiêu đả kích của các nhà chính trị, các học giả, các đài phát thanh và báo chí nước ngoài vào cái xác chết mà chính chúng đã chôn vùi!? Chúng hẳn khoái chí lắm khi nghe thiên hạ chửi cái “hồn ma cộng sản” chứ chúng đâu có là cộng sản. “Chúng bay chửi cả làng Vũ Đại chứ lũ Bá Kiến chúng tao đâu có là người làng Vũ Đại”!

Cái đểu cáng nhất của bọn cầm quyền hiện nay là chúng dám làm bất kỳ điều gì có thể làm miễn ních đầy túi tham. Chúng sẵn sàng bán nước cho bất kể kẻ nào muốn mua, dù là Tầu, Mỹ, hay Nga. Một ngày nào đó chúng sẽ tuyên bố giải tán Đảng chưa biết chừng. Đó là lúc chúng đã “hạ cánh an toàn” với đống của cải chiếm được. Cũng chưa biết chừng có những tên còn tự đứng ra, hoặc cho con cháu đứng ra lập Đảng này, Đảng nọ, rồi lớn tiếng chửi cái Đảng hiện tại hơn ai hết... để lại chiếm những ghế ngon lành trong một chính quyền mới của những tên tư bản đích thực mà chính chúng sẽ là đại diện!?

Lạy giời phù hộ cho đất nước khốn khổ của tôi đừng rơi vào tay những chính trị gia đại cơ hội như thời kỳ nhiễu nhương “hậu cộng sản” ở một số nước Đông Âu!

Hai năm vào Nam, ra Bắc, tôi đã gặp khá nhiều bậc thức giả, công thần, tướng, tá vào tù ra tội một thời chống Pháp, chống Mỹ vẫn một lòng trung thành, vẫn cố vớt vát cái uy tín đã mất hết của Đảng bằng những “ý kiến đóng góp, xây dựng, kẻo “Đảng ta đánh mất lòng tin trong nhân dân!” (sic!) Hầu hết những tài liệu góp ý “Kính gửi, đồng kính gửi các đ/c...Bộ Chính Trị, Trung Ương, Ban... thẩy đều bị các đồng chí đàn em, đàn con, đàn cháu đang nắm quyền coi là “có hại cho an ninh quốc gia, cấm không được phổ biến”. Chúng được photocopy chuyền tay nhau đọc... như truyền đơn thời kỳ bí mật!

Riêng tôi, mỗi lần đến thăm một vị tướng về hưu, một đảng viên kỳ cựu cùng thời, 50, 60 tuổi Đảng, khi được cho xem những “tài liệu bí mật” ấy, tôi đều phát biểu thẳng thừng “Các cụ lại mắc lừa rồi! Chúng nó đâu còn là đồng chí của các cụ, các bác nữa mà các các cụ, các bác cứ “kính gửi” mãi thế! Nếu còn tinh thần cách mạng như xưa, việc làm tốt nhất là tuyên bố ly khai vĩnh viễn với cái chủ nghĩa cộng sản lỗi thời, với cái đảng mục rữa ấy đi thôi! Còn luyến tiếc nỗi gì!”

Một số đã xé luôn thẻ Đảng trước chi bộ rồi tuyên bố ra đảng. Một số nộp đơn xin ra Đảng với lý do “không thể chịu trách nhiệm trước nhân dân vì những chủ trương chính sách hiện hành” như trường hợp lão đảng viên Nguyễn Văn Bé 60 tuổi Đảng ở Nha Trang, như các anh Bảo Tân, Lưu Công Nhân ở Sài Gòn. Lưu Công Nhân còn cười hềnh hệch “dí điện” mấy ông đảng viên kỳ cựu là “Tớ vào Đảng sau mà bây giờ lại được ra trước, các vị vào trước mà sao vẫn chưa được...ra sau là làm sao vậy?” Đa số thì chọn con đường rút lui không tuyên bố!

Tuy nhiên không ít vị, do được hưởng quá nhiều bổng lộc, đã ăn quá nhiều bánh vẽ từ chính sách mị “cách mạng lão thành” nên há miệng mắc quai, đành chọn thái độ...“gặp thời thế thế thế thời phải thế”, đóng cửa lấy Thiền làm lý tưởng và lẽ sống những ngày cuối đời!

Riêng giới văn nghệ, chưa bao giờ tôi thấy thái độ tránh xa thời cuộc lại phổ biến đến thế! Đầu thế kỷ thứ 21 rồi mà chẳng mấy ông biết Internet là gì! Ba không: Không nghe, không thấy, không biết! Đó là câu trả lời thường gặp khi tôi hỏi đến các vấn đề gay cấn. Có ông còn khuyên tôi “Tình hình chính trị hiện nay có nhiều điều “nhạy cảm”, đừng dại mà “lên mạng” làm gì! Lên mạng bây giờ là “liều mạng” đấy!” Văn nghệ sĩ càng giầu thì lại càng mũ ni che tai hơn ai hết. Không những thế, do chính sách “chia để trị”, các cuộc “khỉ vặt lông khỉ” càng phát triển. Đảng cố tình ban phát quyền lợi không đều để các chú cắn xé nhau mà quên sạch trách nhiệm, lương tâm trí thức và lẽ sống của trí thức là sáng tạo.

Thời bây giờ chỉ cần viết dăm ba bài báo vô thưởng vô phạt, lý luận chung chung là đã có số tiền bằng cả ba năm gò lưng đẻ ra một cuốn tiểu thuyết, một vở kịch. Tên anh càng to thì nhuận bút càng lớn. Không biết bao nhiêu nhà văn tự nguyện “chuyển nghề” khi báo chí của Đảng nở rộ hơn nấm mùa mưa. Như vậy, đã hiểu tại sao cái sự hèn nhát đến thời kỳ “Đổi Mới” tưởng chừng phải mất đi, lại phát triển?

Sự trấn áp vẫn còn đấy, chỉ tinh vi hơn, bằng cách đánh vào dạ dày không có tuyên bố nên tôi và các bạn tôi vẫn cứ phải hèn…nhát. Trái lại, bọn cơ hội hãnh tiến cũng hèn, nhưng không phải hèn nhát mà là hèn...bạo! Từ cơ chế bao cấp về văn hoá văn nghệ chuyển sang văn hóa “kinh tế thị trường”, những ông quan văn nghệ giờ đây được trao vào tay hàng loạt quyền mới, phương tiện mới, dựa trên sức mạnh của tiền bạc tha hồ tự tung tự tác… Miễn là không dính dáng đến chính trị! Từ chỗ bắt mọi người phải sáng tác theo ý Đảng về cái Thật, cái Đẹp, cái Tốt bằng cái Dối Trá, cái Xấu Xa, cái Bẩn Thỉu, nhà cầm quyền cộng sản thời kỳ này mở toang cửa cho tất cả những gì là phản văn hóa nhất vào xã hội Việt Nam. Có thể nói thẳng ra rằng để củng cố quyền lực, người ta sẵn sàng cho cả một thế hệ thanh thiếu niên các thế hệ 8X, 9X...Việt Nam tự do...rơi xuống đáy của lương tri, của tư cách, của tâm hồn. Lúc nhúc, lít nhít, từ phường xã đến T.Ư, những tên thay mặt Đảng nắm mọi “đầu vào đầu ra” của văn hóa, mà văn hóa của bọn này chỉ nằm trong một chữ: Tiền! Chính nhờ những con dấu và chữ ký của bọn này mà có tình trạng thầy giáo bán chữ, thầy thuốc bán toa, bán tính mạng người nghèo, và văn nghệ sĩ bán... lương tâm! Tất cả chỉ vì chạy theo những đồng tiền để tồn taị, để vươn lên bằng người, để được hơn người.

Nếu tội của những tên quan văn hóa văn nghệ thời chiến tranh là cúc cung tận tụy làm theo cái gì mà trên bảo là đúng –– kể cả hại bạn bè, đồng nghiệp –– thì tội của bọn quan văn nghệ thời đổi mới này nguy hiểm và rộng lớn hơn nhiều. Đó là từ những cái “cho phép” của bọn chúng, cả xã hội đang bị đầu độc về tâm hồn, tư tưởng, đang bị tha hoá trong mọi mặt, ở mọi nơi, mọi lúc, mọi người từ nông thôn đến thành thị, từ chị nông dân bị “quy hoạch hóa” mất ruộng, ra tỉnh kiếm việc làm, đến ông giáo sư tiến sĩ viện trưởng, từ cô ca sĩ tốt nghiệp nhạc viện chính quy đến ông nhạc sĩ một nốt nhạc bẻ đôi không biết! Cả một mớ đại hổ lốn thực-giả, giả-thực, hay-dở, dở-hay...hàng ngày, hàng giờ được phản ảnh bát nháo trên báo, đài, tivi do Đảng lãnh đạo! Người khen, kẻ chê cứ tự do thả cửa bốc nhau hoặc chửi nhau mà chẳng có luật chơi nào, chẳng ai dám làm trọng tài vì hay-dở gì cũng có sự “lãnh đạo toàn diện của Đảng” cả! Chạm vào có khi bị xử theo “luật rừng”, cấm cửa, nghỉ chơi, tẩy chay thẳng cánh. Nhạc sĩ Trần Tiến bị ăn những ngón độc thủ này phải gần ba năm làm “thầy lang” (không... băm) đi chữa bệnh kiếm ăn, khi dám phê phán một số “nhạc-sĩ trẻ là “vô văn hóa”! Với những ông già của “nền văn học phải đạo” (chữ dùng của Hoàng Ngọc Hiến) người ta dùng đủ thứ huân chương, bằng khen, giải thưởng, danh hiệu... kèm theo “tí tiền còm”, kể cả tuyên dương “anh hùng lao động thời kỳ đổi mới” để thay cho băng keo dán vào miệng. Đối với một số phần tử khó chịu và đáng ngại nhất (những người thuộc các nhóm Nhân Văn, Đất Mới của thập niên 1950, nhóm "xét lại chống đảng" thập niên 1960-1970) người ta lẳng lặng cho lương hưu, cấp cho một căn hộ, thậm chí cho sang Mỹ, sang Pháp đi chơi! Họ gián tiếp nói “Chúng tôi đối với các anh tốt đấy chứ! Chuyện cũ do các vị lãnh đạo cũ đối xử với các anh thế nào chúng tôi cóc biết!”...

Cũng chính vào cái thời mà các nhà chính trị, các nhà dân chủ công khai trực diện với bọn công an cộng sản là lúc bọn “văn hóa tư tưởng” tung ra nhiều cái “bánh thật” với văn nghệ sĩ nhằm bịt miệng những cái loa mà chúng cho là nguy hiểm như các giải thưởng hàng năm, giải thưởng tổng kết, giải thưởng Trung Ương, giải thưởng địa phương, giải thưởng đoàn thể (thanh niên, phụ nữ... ), giải thưởng Ngành, giải thưởng Bộ, thậm chí cả giải thưởng quận, giải thưởng phường. Chỉ một thành phố Đà Nẵng đã dám treo cái “bánh thật” to tướng là 500 triệu đồng cho một bài hát hay nhất viết về địa phương mình nghĩa là gấp 100 lần trung ương! Tức là chỉ cần phẩy tay phối âm phối khí cho một ca khúc 16 nhịp đánh đi, đánh lại trong dịp kỷ niệm 50 năm, 60 năm bịa ra ở một địa phương, chỉ cần làm tổng đạo diễn cho môt buổi trình diễn múa hát, xếp hình, tập aerobic trên sân vận động, một nhạc sĩ, một đạo diễn có thể bỏ túi cả trăm triệu như chơi.

Cái thời nhà văn, nhà báo, nhà giáo “nhà nghèo” được coi là “lương tâm của thời đại” đã được không ít người chấm dứt bằng cách tận dụng thời cơ phớt lờ cái lương tâm ấy đi mà thoát khỏi xiềng xích đói nghèo bằng những tác phẩm “chẳng đụng đến ai để chẳng ai đụng đến mình!” Tôi được dự một bữa tiệc mừng giải thưởng Hồ Chí Minh có món tiền thưởng 30 triệu đủ mua một xe máy Dream mà người được giải chua chát nói “Hãy coi đây là một cuộc xổ số! Tiền của dân, họ ăn nhiều rồi nay chia cho mình một cái móng tay, tại sao không nhận”?

Khinh thường, tởm lợm cái quái thai xã hội chủ nghĩa với chiếc mặt nạ “công bằng, dân chủ, văn minh”... là đề tài bất tận ở khắp nơi, nhưng ngón lừa như trên không hẳn hoàn toàn không gặt hái được thành công.

Chỉ cần móc túi của dân quẳng ra cho các vị vài trăm đô la với mảnh giấy có kèm theo một “đồng xèng” mạ vàng giả –– huân chương –– những mẹ mìn thời hiện đại đã bịt miệng được không ít những bầu nhiệt huyết của mấy nhà thức giả gần đất xa trời... Chẳng thế mà, tới ngày được gọi ra lĩnh cái giải thưởng Hồ Chí Minh hay giải thưởng Nhà Nước, cái danh hiệu Nghệ sĩ Nhân Dân hay Nghệ sĩ Ưu Tú, lũ lượt các cụ đều lẩy bẩy chống gậy hoặc nhờ con cháu dìu ra để nghe các cháu lãnh đạo đọc sai cả họ lẫn tên mình (vì nhầm dấu, hay không biết các cụ là ai?). Cuối cùng là phải đưa bàn tay run rẩy ra bắt tay một tên cha căng chú kiết nào đó, thay mặt Đảng, trao cho cái phong bì đựng chút tiền còm! Nhục ơi là nhục! Hèn ơi là hèn!

Nhưng, cũng phải thừa nhận một sự thật cay đắng là nhờ trò bịp ấy mà ít nhất nhạc sĩ Nguyễn Văn Thương có tiền sửa căn nhà nhỏ đang xuống cấp trầm trọng trong con hẻm ở quận Bình Thạnh, họa sĩ Lưu Công Nhân, nhạc sĩ Văn An, nhà thơ Thu Bồn... cũng đỡ cho vợ con phải “nhịn ăn mua thuốc cho chồng” từ nhiều năm bị Parkinson, xuất huyết não, liệt nửa người! Cái sự hèn ở thời kỳ này theo tôi, còn đau khổ hơn cái hèn làm “văn nghệ công chức” và phải gọi nó là...Hèn Hạ, nghĩa là cấp thấp của sự hèn! Chẳng còn gì trói buộc mà sao các bậc thức giả nước ta, các bậc đàn anh của tôi vẫn không cùng nhau lên tiếng?

Và thế là, chờ đợi mỏi con mắt, nhân dân chỉ thấy lác đác vài sự thật qua Trần Độ, Hà Sĩ Phu, Hoàng Tiến, Nguyễn Thanh Giang... phanh phui, đưa lên Internet, được quần chúng trong và ngoài nước biết đến, nhưng mỗi vị cũng mới chỉ gióng lên một tiếng chuông theo cái điệu riêng lẻ của mình! Thật là hiếm thấy một Phùng Quán, một Trần Dần, một Lê Đạt thời hiện đại. Một vài bước đi mạnh dạn của Bảo Ninh, Nguyễn Huy Thiệp, đặc biệt là của Dương Thu Hương sao quá hiếm hoi... Còn lại chỉ là kiểu “chửi đổng” ở cái Câu Lạc Bộ Thăng Long, là dăm ba câu vè cay cú, mấy mẩu “tiếu lâm hiện đại” phổ biến cho nhau lúc trà dư tửu hậu, khi gặp nhau ở các nhà tang lễ hoặc đi thăm hỏi nhau ở bệnh viện, lúc đã méo mồm, bại liệt! Còn lại, đa số đều bị khoá miệng bởi những miếng bánh cỏn con của các cháu lãnh đạo.

Một số lại yên lặng hưởng thụ hiệu quả “kinh tế thị trường” do con cháu nắm bắt được thời cơ, đang phất lên như diều, “trúng quả” bằng mọi cách, kể cả phạm pháp để làm giàu! Chẳng tìm đâu ra một ngọn cờ có thể tập hợp những cái đầu và những con tim có gan dám cùng làm một điều gì đó, dù nhỏ nhoi nhưng có tính chất tập thể...

Hai năm chống nạng đi khắp đó đây, gặp gỡ các vị cách mạng thứ thiệt “thời đánh Pháp, đuổi Mỹ”, tôi càng phát hiện thêm lắm... loại hèn! Nhưng hèn nhất vẫn là những nhà chính trị một thời đã quá tin vào cái tôn giáo ngoại lai duy tâm hơn tất cả mọi tôn giáo lạc hậu nhất cộng lại, nay đã bị xếp xó mà không chịu tự nhận mình đã lạc đường và vẫn tiếp tục bị lợi dụng, bị mua chuộc để...câm họng! Đố tìm ra vài ông cộng sản “cỡ bự” như Gorbachov, Eltsine... tự hạ cờ của Đảng mình, đứng ra xây dựng một thể chế mới, giải phóng đất nước khỏi cái ảo ảnh xã hội chủ nghĩa, cộng sản chủ nghĩa lừa bịp!

Dám làm cái việc “trở cờ”, “phản bội” này đối với họ quả là khó hơn đi vào chỗ chết! Họ không bao giờ dám có can đảm nhận chính họ ở trong đám thủ phạm mà chỉ lép bép tự bào chữa rằng mình cũng là nạn nhân! Tôi chẳng vui gì khi đọc những tài liệu mà họ hoặc bạn bè họ phát tán trong đó mấy ông còn tự coi mình là “cộng sản chân chính”, vạch ra sai lầm của những nhà lãnh đạo trẻ đương thời cũng chỉ nhằm mục đích làm...trong sạch hàng ngũ Đảng Cộng Sản! Cứ làm như nếu xã hội ở trong tay các vị thì sẽ có chủ nghĩa cộng sản chân chính, sẽ có công bằng xã hội! Một số thì, qua những tài liệu “inédit” ([14]) lại nặng về giải thích tội lỗi của mình là do...cấp trên bảo phải làm thế như kiểu “Chiều Chiều” của Tô Hoài.

Sự “sám hối muộn màng” này, theo tôi, chẳng dũng cảm gì. Nó chẳng qua cũng là một dạng hèn! Nó thường xảy ra với những người có thời gian được ân sủng khá nhiều. Họ bày đặt mỉa mai những người đang làm “quan văn nghệ” hiện hành, nhất là đối với các đàn em đang vỗ ngực là cộng sản thời đổi mới! Phải chăng họ cố tình quên đi những nghị quyết, những chỉ thị mà họ từng họp bàn để đưa một Hữu Loan, một Phù Thăng xuống bùn đen, đưa một Văn Cao, Trần Dần đến chỗ chết cả tâm hồn, tác phẩm, lẫn thể xác? Phải chăng họ thấy chưa đủ quyền hành sinh sát, lợi lộc, bởi có ông tới 40 lần thay mặt mọi ngành văn nghệ đi công du khắp thế giới để... kiếm chác vẫn chẳng thấm gì với lương bổng, nhà cửa, xe cộ mà mấy ông quan văn nghệ thời “đổi mới” đang được hưởng?

Loại này, hèn còn hơn cả “lớp hèn yên lặng”, “lớp hèn chịu đựng” và “lớp hèn...kệ mẹ!”

Vậy tinh hoa đất nước giờ đâu tá? Hay bị...“hèn hoá” cả rồi? Ai cũng hèn như tôi sao? Ai sẽ người được “thời thế tạo nên anh hùng đích thực” của thời đại này? Ai sẽ đưa con thuyền Việt Nam khỏi con đường vô định này, nếu những người hèn vẫn không dám nhận là mình hèn, không kiên quyết giã từ cái ngu dại, không lên án những gì mà mình làm tưởng là “vinh quang rực sáng” lại chính là “tội lỗi ngút trời”, không biết khuyên nhủ con cái chớ có dẫm vào vết chân đầy máu và nước mắt mà mình đã đi qua...

Và cuối cùng, phải kiên quyết giã từ cái quá khứ đầy vinh quang vô ích của mình.

Chỉ có sự giác ngộ chính trị cuối cùng này mới giải toả được mọi nỗi đau. Sự “trở cờ”, “phản bội” để “đi tìm một sự trung thành mới” như Jean Paul Sartre nói không ai dám làm ư? Vì còn... sĩ diện! Vì còn bị quá khứ níu kéo?

Bỏ một thứ tà đạo, một niềm tin mù quáng, vứt vào sọt rác cái chiêu bài hoen rỉ, mốc meo, chẳng khác gì ly dị một con vợ độc ác, chẳng yêu gì mình khó lắm sao? Mà rất ít “thức giả” dám tuyên bố công khai: “Tôi từ bỏ chủ nghĩa cộng sản”!

Chỉ cần vài chục, vài trăm nhà văn, nhà khoa học, tướng, tá...dám cùng ký tên vào một “bản tuyên bố chung”, công khai với toàn thế giới rằng: “Chúng tôi, những cựu đảng viên Cộng Sản sau khi thấy...,nay tuyên bố tự giải tán! Mọi sự ngộ nhận là cộng sản, chúng tôi không chịu trách nhiệm!” Lập tức sẽ xảy ra một cuộc “cách mạng nhung” ngay mà người ủng hộ hết lòng chính là các đảng viên cộng sản bất đắc dĩ hôm nay còn cầm thể đảng viên!

Sở dĩ bọn Tư Bản Đỏ còn cố giương cao ngọn cờ vô sản đã bị thiêu rụi ở tất cả các nước sản sinh ra nó vì chúng đang còn nhờ vào miếng võ độc “vô sản chuyên chính” là... còng số 8, nhà tù, họng súng để tồn tại!

Mặt khác, bọn chúng còn dựa vào uy tín của một số tên tuổi mà lịch sử khó thể bỏ qua về những thành tích vào tù ra tội thời chống thực dân, để tỏ vẻ “ta đây” vẫn “tiếp nối truyền thống cha anh”, “nối gót các bậc tiền bối”... để các vị “cách mạng lão thành” còn sót lại (đa số đã ở cái tuổi, 80, 90 cả) cảm thấy nở mày nở mặt chút ít trước khi được bọn chúng...đóng đinh vào nắp quan tài mời các cụ “về với Bác” cho khỏi vướng chân, vướng cẳng!

Và khi chỉ còn lại có các ông “tư bản đỏ” sinh sau đẻ muộn, thậm chí cả những vị “cộng sản miệng còn hơi sữa” mới được kết nạp vội vàng sau 1975, mọi chuyện sẽ xảy ra. Cá đối bằng đầu chẳng ai phục ai. Trên bảo dưới không nghe, dưới nhìn trên nhổ nước miếng.

Cuối cùng, chỉ cần một “đại hội” nào đó, người ta sẽ tuyên bố...“Đổi tên Đảng!” hoặc mạnh hơn, là “Giải tán Đảng để thích ứng với thời đại”... chẳng hạn. Thế là cách mạng mà...chẳng mất mạng ai cả sẽ xảy ra. Lớp chánh choẹ gia cũ, mới... nào đó chẳng còn lý do mà không đổi ngay cái tên nước, thay cờ, thay quốc thiều, quốc huy. Thời kỳ xã hội chủ nghĩa sẽ được con, cháu, chút, chít chúng ta nhắc lại như một thời kỳ...tiền đồ đá, tiền đồ đồng, tiền trung cổ ở Việt Nam = thời kỳ đồ đểu!

Dù sau cộng sản có là thể chế gì đi nữa, dù đất nước có khủng hoảng rối bời vì sự đấu tranh của nhóm này, nhóm khác, đảng này, đảng khác thì, lúc đó, cái quyền được độc lập suy nghĩ, được tự do phát biểu, được phản đối hay đồng ý, được phế bỏ hay duy trì một ông thủ tướng như ở các nước xưa cũng thuộc địa như mình, cũng sẽ hay ho gấp triệu lần cái thể chế lưu manh cả đống” này! Cũng sẽ chẳng còn kẻ nào dám ra tay đàn áp.

Sẽ không còn chỗ đứng cho những kẻ bất tài, những tiến sĩ, giáo sư Mác-Lê-Xít-Mao mà chưa học quá bậc phổ thông, ngồi mọc rễ ở những chiếc ghế chủ tịt, thủ tướng, bộ, thứ trưởng!

Sẽ không còn chỗ đứng cho những văn sĩ i tờ, nhạc sĩ không biết son phe, hoạ sĩ chuyên vẽ cờ búa liềm bay trên đầu công nông binh hoặc nguệch ngoạc bằng chân lên tấm vải những hình tròn méo xanh, đỏ, tím, vàng để bịp quần chúng!

Sẽ đến thời kỳ mà đen phải ra đen, trắng phải ra trắng, người có tài và tên cơ hội phải được phân biệt rõ ràng! Sở dĩ bọn cộng sản giả danh này cố tình dây dưa, níu kéo cái đuôi Xã Hội Chủ Nghĩa càng lâu càng tốt vì chúng chưa chuẩn bị xong cuộc tháo chạy khỏi con tầu đang chìm, vơ vét chưa đầy túi mà thôi!

Chẳng thế mà khi Lê Khả Phiêu công du sang Italia, trả lời các nhà báo về chuyện làm sao các ngài “chưa đổi tên nước, tên Đảng cho phù hợp với thực tế đang diễn ra ở đất nước các ngài”, Phiêu đã nhắc lại lời của Phạm Văn Đồng khi còn sống: “Các ông hãy nhìn những gì chúng tôi làm... cái tên đâu có là quan trọng!” Nghe nói các tên trùm bảo thủ đã dựa một phần vào các tuyên bố “thật thà” trong chuyến đi Tây của Phiêu để đánh hắn một cú chết tươi.

Người Mỹ, người Đức, người Anh –– cả tôi nữa –– đâu có ngây thơ đến nỗi không biết điều giả dối này. Vì thế họ mới chịu... “tạm chơi” với chúng để đẩy nhanh cái ngày chúng cởi phắt cái áo cộng sản giả hiệu ra! Họ tạo điều kiện cho con em mấy chú Nguyễn Tấn Dũng, Trần Xuân Giá...đi “du học chơi” đâu có phải là họ OK chủ nghĩa cộng sản! Họ cử chuyên gia đủ loại kinh tế, luật pháp, quản trị hành chính, ngôn ngữ... tới Việt Nam đâu phải để củng cố cho chủ nghĩa cộng sản! Họ đang đẩy mạnh ngày xuống mồ của nhóm mafia cầm đầu đấy! Họ biết thừa rằng càng kinh tế thị trường thì nội bộ bọn chúng sẽ tự đào hố chôn nhau! Chẳng cần mang quân sang như tại Afghanistan, Irak làm gì! Cái mà người ta gọi là “diễn biến hoà bình” đang được chính những người “cộng sản dởm” tổ chức và chuẩn bị để hạ cánh an toàn trên danh nghĩa, cương vị hợp pháp mới: những nhà tư bản, tài phiệt mới... Mọi trật tự để thực hiện những gì mà các nước “giã từ cộng sản” đã trải qua đang được tiến hành. Chỉ khác là ở Việt Nam, những kẻ cầm quyền xảo quyệt và trơ tráo hơn những nước “anh em”. Chúng không tuyên bố như Gorbachov, như Eltsine mà làm thay đổi ngay “hạ tầng cơ sở” trước, biến tất cả của công, tài sản quốc gia thành của tư trước khi thay đổi thượng tầng kiến trúc, thay đổi thể chế!

Nước Việt Nam cộng sản sẽ vào AFTA, WTO, sẽ là bạn của Mỹ và của bất cứ ai vì bọn mafia CS đã từ bỏ chủ nghĩa cộng sản, đã cắt cái đuôi xã hội chủ nghĩa từ lâu rồi!

Tuy nhiên, trước sự phản đối của những tên “vua không ngai” với bọn tay chân được bố trí vào các chức vụ quan trọng nhất, mọi việc “làm mà không nói” đều được bỏ qua. Thế đấy, cái mặt trái xấu xa, bẩn thỉu, đểu cáng từ bản chất của bọn chúng càng ngày càng lộ nguyên hình, đểu cáng, dối trá trắng trợn trước dư luận trong và ngoài nước khiến bọn chúng không thể không...làm thịt nhau trước giờ G. Đó là “bọn lau nhau cấp thấp” ăn cướp, ăn cắp, chia chác không đều bị nhân dân (và vài tờ báo “được phép có giới hạn”) vạch ra nên không thể xử lý nội bộ mãi nữa! Để ra cái điều chủ nghĩa cộng sản là ưu việt, là dân chủ, một số biện pháp nửa vời, bịp bợm được đề ra như thành lập uỷ ban này, ủy ban nọ, chống cái này, cái kia, xử lý “giơ cao đánh khẽ” một số “con dê tế thần” đã được chọn lựa...để nhân dân khỏi lần ra đầu dây, mối nhợ sẽ làm lộ toác bề hê ra các Bố Già mafia nằm ngay ở đầu não, hang ổ các thứ Bộ Chính Trị, Ban Bí Thư, các Tỉnh ủy, Huyện ủy, Xã ủy, Đảng ủy...mà chúng tự “cơ cấu” để cùng nhau...thà chết không rời cái lý tưởng “Cướp! Cướp hết!” trước khi...hạ cánh an toàn!

Trong thời gian làm cộng tác viên thường xuyên của báo Sài Gòn Giải Phóng, tôi đã được nghe tận tai, nhìn tận mắt những lời kể, những tấm ảnh về các nhân vật VIP cỡ bự đã gián tiếp hoặc trực tiếp, khai sinh và nuôi dưỡng các loại “âm binh” như Nguyễn Văn Mười Hai, Minh Phụng-Epco, Vietcombank...để chúng lấy cả ngàn tỷ đồng của dân ra sao. Khi những vụ này đổ bể, tất cả báo chí đều được lệnh của... tuyên huấn là nói đến đâu, không nói cái gì...Nhưng tại các cuộc “bình loạn” sau giao ban, ở căng tin hay các cuộc trà dư tửu hậu, các cây bút trẻ chẳng ngần ngại phổ biến những gì mà lúc đi điều tra để viết bài, họ đã tìm thấy...Tuy nhiên “xếp” (tổng biên tập các báo) đã yêu cầu họ viết hạn chế đến đâu kẻo xếp mất ghế! Thế là cái sự thật trần truồng tuy chẳng thành giấy trắng mực đen lại luôn được “phổ biến nội bộ” để rồi bí mật của ba người trở thành của... tất cả! Cũng chính được trực tiếp làm việc với số anh em trẻ, mà tôi thấy cái hơn hẳn của họ đối với chúng tôi, lớp “về vườn”, lớp “hèn cả đời”. Chính họ, chứ không phải ai khác, đã và sẽ đâm những nhát kim tẩm độc vào “con voi cơ chế này”, đâm nhẹ nhàng, từng phát, từng liều, để voi lăn đùng một ngày không xa. Cái giỏi của họ là biết dùng thủ pháp khôn khéo, biết “phạm thượng” mà không sợ bị “đòn hiểm” và sẵn sàng từ bỏ “nồi cơm báo chí cách mạng” nếu cần.

Tóm lại, họ chẳng tin ai, chẳng tin thứ chủ nghĩa nào, chẳng cần “biên chế hay không biên chế” và luôn mong đứng trong hàng ngũ...nhân dân hơn là “bị” mời gọi vào cái Đảng chết tiệt đầy tai tiếng, vô lý tưởng!

Họ không hèn khốn hèn khổ như lũ chúng tôi xưa kia để tồn tại! Đằng sau họ, là một lực lượng lớn những trí thức, văn nghệ sĩ, giáo sư, học giả chân chính, những trưởng lão đạo giáo “ngoài quốc doanh”... với đủ loại động cơ tốt, xấu... cũng đã rục rịch, cựa quậy...

Dù chưa có một “ngọn cờ” tập hợp, nhưng những gì họ đã làm, đã viết, đã công bố trên Internet, cũng thức tỉnh được lương tri nhiều người ở cả trong và ngoài nước.

Nhưng cái lớn nhất mà nhà cầm quyền không thể lường hết là từ sự mất lòng tin, sự khinh bỉ, phỉ nhổ thậm chí căm thù của triệu triệu con người. Hàng loạt đảng viên đã từ bỏ Đảng, thôi sinh hoạt, hàng loạt trí thức, học giả đã bất cộng tác, không viết, không làm những gì trái với tiếng nói của lương tri và con tim...

Tôi sẽ mãi mãi mang nỗi căm giận xuống địa ngục nếu không có hai năm cuối đời được đi đây đi đó, được gặp gỡ bạn bè, đồng đội, “đồng ngũ – đồng ngu”, được tiếp cận với Internet, được nghe và đọc những gì muốn nghe, muốn đọc, để thấy được CÁI GỌI LÀ CHỦ NGHĨA CỘNG SẢN CHÍNH LÀ MỘT TÀ GIÁO ĐẠI BỊP NHẤT TRONG LỊCH SỬ LOÀI NGƯỜI MÀ NHỮNG TÊN LÃNH TỤ TỐI CAO CỦA CHÚNG DỰA VÀO ĐỂ GÂY CHIẾN TRANH NỔI DA XAO THỊT, ĐỂ TIẾN HÀNH ÂM MƯU HIỂM ĐỘC TIÊU DIỆT MỌI LÒNG TIN KHÁC, MỌI NHẬN THỨC, MỌI TÌNH CẢM, MỌI TÌNH YÊU, KỂ CẢ LÒNG YÊU NƯỚC CỦA CON NGƯỜI!

Từ những thời xa xưa, từ Âu sang Á, một Tần Thuỷ Hoàng, một Néron cho đến lịch sử cận đại, một Lê Nin, một Stalin, một Mao Trạch Đông, một Hồ Chí Minh, cái “sai” luôn thuộc phía những ai có ý nghĩ khác với kẻ đang cầm quyền. Đó là những Trotsky, Zinoviev, Kamenev, Boukharine,([15]) là Vaclav Havel, là Imre Nagy,([16]) là Trần Độ, Hoàng Minh Chính, là Trần Xuân Bách ở Việt Nam. Hàng loạt cái chết bí ẩn hoặc công khai của các nhà chính trị, thức giả...(mà phương Tây dùng chữ “dissident”) ở Việt Nam sau này cần làm rõ. Họ bị bọn cầm quyền chụp cho đủ thứ mũ “phản động”,“chống đối”,“âm mưu lật” đổ”, thậm chí cả “gián điệp”...Toàn những “tội” mà theo pháp luật do chúng đặt ra, phải đem bắn! Tuy nhiên, cái thời kết tội Nguyễn Hữu Đang ([17]) là gián điệp “lọt vào Đảng từ năm 1943 để phá hoại” để kết án ông, người đồng chí đã tổ chức cho ông Hồ ra mắt đọc mấy lời sao chép từ các bản Tuyên Ngôn Độc Lập của Hoa Kỳ, của Pháp tới gần 15 năm tù đã qua. Chẳng còn có thể bỏ tù Hoàng Minh Chính lần thứ tư, chẳng dám kết tội Phạm Quế Dương là “gián điệp”, chẳng còn dám thủ tiêu một Nguyễn Hộ, một hoà thượng Thích Quảng Độ, một linh mục Nguyễn Văn Lý, một Chân Tín, một Nguyễn Đan Quế... Mọi cuộc đàn áp dù là gọi lên cảnh cáo, cách ly, cấm cố, cắt Internet, điện thoại, theo dõi hay bắt giam, bỏ tù không xét xử, đến hôm nay, chỉ trong vòng một ngày là cả thế giới đều biết và lên tiếng phản đối ngay đã không cho phép nhà cầm quyền dễ dàng thẳng tay như thời “vô sản chuyên chính” những năm 1956-1960 nữa!

Tôi ước mong một ngày được thấy một Hoa Xuyên Tuyết, một Đêm Giữa Ban Ngày, một Hoa Địa Ngục xuất hiện trên quầy sách cùng với những “cánh chim báo bão” trong nước. Tôi chờ một Bảo Ninh, một Nguyễn Huy Thiệp, một Bùi Minh Quốc…lên tiếng bằng một loạt tác phẩm xé rào. Dù xuất phát từ động cơ nào, ngòi bút của họ đã góp phần đánh thức lương tri người đương thời, thổi ngọn gió vào đám cháy lớn, viết lại những trang lịch sử bị xuyên tạc hoặc đang để trống.

Chính những cuộc gặp gỡ, những tài liệu, những tuyên bố, những kiến nghị, thậm chí cả những án tù đểu cáng mà các bạn tôi, các đồng chí cũ của tôi phải trả giá cho sự Không Chịu Hèn Nữa của họ đã truyền thêm sức mạnh cho tôi phải hoàn thành gấp cuốn hồi ký để càng sớm công bố càng tốt. “Bi quan chủ nghĩa”, chán nản, thậm chí uất hận trước tình hình Cái Ác lộng hành hàng ngày xảy ra ngay quanh cái xó xỉnh ngoại thành Nha Trang này đã nhường chỗ cho một lòng tin trong tôi vào lớp trẻ có lương tri, có học vấn “thật”, vào lớp già đã thức tỉnh khi thấy được sự “tòng phạm vô ý thức” của mình mà ủng hộ những gì có thể vạch trần bộ mặt thật của cái xã hội “nửa dơi nửa chuột”.

Và tôi đã đọc lại nó, sửa chữa, bổ sung một số tài liệu với nhận thức mới, tình cảm mới, niềm tin mới...Tuy nhiên, ở cái tuổi 75, sức tàn, lực kiệt, tôi không đủ sức viết lại toàn bộ mà chỉ có thể viết thêm một chương cuối có tên “Tôi đã hết hèn!” Vì thế, toàn bộ những gì đã viết trước đó vẫn chỉ là những trang hồi ký của một thằng hèn, hèn đến cuối đời mà thôi nên xin cứ gọi đây là HỒI KÝ CỦA MỘT THẰNG HÈN!”

Nha trang một ngày sống thêm trong tiếc nuối...

30 tháng 6 năm 2002

Những ngày chờ một cơn bão sẽ nổi…

Chú thích:

([1]) Hồ Viết Thắng trong cải cách ruộng đất (1953-1956) ở miền Bắc Việt Nam giữ chức uỷ viên thường trực Uỷ Ban Cải Cách Ruộng Đất Trung Ương mà chủ tịch uỷ ban là Trường Chinh, phó chủ tịch là Hoàng Quốc Việt. Theo lời đồn, người vợ không chính thức cuối cùng của tổng bí thư Lê Duẩn là con gái Hồ Viết Thắng.

([2]) Hồi ký của Hoàng Tùng, nguyên chủ nhiệm báo Nhân Dân.

([3]) Tập bài viết của hai giáo sư Trần Khuê, Nguyễn Thị Thanh Xuân.

([4]) Omertà (tiếng Ý) –– luật “câm nín” (im lặng, không được tiết lộ bí mật), rất phổ thông và rất được tôn trọng bởi sự thực hiện nghiêm khắc “tử hình” cho kẻ vi phạm trong các tổ chức Mafia, Ndrangheta, Camorra ở các địa phương Sicily, Calabria và Campania.

([5]) Alphonse Gabriel "Al" Capone (1899-1947), biệt danh Mặt Sẹo, một trùm “găng-xtơ” Mỹ gốc Ý trong thời kỳ có luật cấm rượu ở Mỹ vào hai thập niên 1920, 1930.

([6]) Hippocrate (460 trước CN?), thầy thuốc nổi danh thời Cổ Đại, được mệnh danh “cha đẻ của y thuật”

([7]) Hải Thượng Lãn Ông tức Ong Già Lười Hải Thượng (1720-1791), người Hải Dương, được coi như người dựng nền cho nền y học dân tộc.

([8]) Trong vụ án đáng xấu hổ này nguyên đơn là nhà thơ lớn Huy Cận kiện con trai chiếm đoạt mảnh vườn trước phòng của Xuân Diệu (khi Xuân Diệu còn sống, hai nhà thơ thân thiết ở chung một ngôi nhà), viện cớ Xuân Diệu coi anh ta là con nuôi và anh ta có quyền thừa kế.

([9]) Paul Cézanne (1839-1906), danh hoạ Pháp phái Hậu Ấn tượng.

([10]) Claude Monet (1840-1926), danh hoạ Pháp phái Ấn tượng

([11]) Pablo Picasso (1881-1973), danh hoạ Tây Ban Nha cận đại.

([12]) Lối viết chữ nguệch ngoạc bậy bạ trên tường nhà, trên thành các toa xe.., ở bất cứ đâu có thể viết, rất phổ cập ở các nước phương Tây.

([13]) Hôn, hôn nữa đi! (tiếng Anh).

([14]) Chưa xuất bản. (tiếng Pháp).

([15]) Những đồng chí của Lenin và Stalin trong hoạt động cách mạng rồi lần lượt bị “thanh trừng” sau khi cách mạng thành công.

([16]) Imre Nagy (1896-1958), nhà hoạt động chính trị Hungaria, thủ tướng Hungaria trong cách mạng 1956. Hai năm sau ông bị hành quyết sau khi cuộc cách mạng bị đè bẹp bằng võ lực của Liên Xô.

([17]) Nguyễn Hữu Đang (1913-2007) nhà báo, một trong những người sáng lập Hội Truyền Bá Quốc Ngữ, từng làm thứ trưởng bộ Thanh Niên trong chính phủ lâm thời nước Việt Nam Dân Chủ Cộng Hòa. Bị kết án 15 năm tù trong vụ án Nhân Văn Giai Phẩm.

hết: TÔI ĐÃ HẾT HÈN, xem tiếp: VĨ THANH 2006

1      2      3     4      5     Kỳ Cuối