Quyển truyện nổi tiếng của George Orwell, Trại Súc Vật, chống và
châm biếm chế độ độc tài kiểu cộng sản, được xuất bản ở VN, rồi có tin nó bị
thu hồi. Thực hư ra sao? Cây kéo khắc nghiệt của nền kiểm duyệt cộng sản họat động
ra sao?
Sợ cái “Xã Hội Chủ Nghĩa” từ những năm 40
Quyển sách truyện nổi tiếng của văn hào Anh George Orwell, Trại
súc vật (Animal Farm) vừa được xuất bản tại Việt Nam.
Truyện được Orwell viết theo kiểu ngụ ngôn với chỉ duy nhất 1
nhân vật phụ là người, còn lại là tòan các súc vật. Các súc vật nổi dậy làm một
cuộc cách mạng chống lại ông chủ trang trại, theo một lý thuyết về bình đẳng của
một lý thuyết gia súc vật đã chết. Cuộc cách mạng thành công và các súc vật bắt
tay vào xây dựng một xã hội lý tưởng, trong đó các con vật đều có quyền bình đẳng
ngang nhau, làm theo năng lực hưởng theo nhu cầu. Cuối cùng thì thì hóa ra là
các con heo thuộc giai cấp lãnh đạo đã lợi dụng những lý tưởng đó để trục lợi,
các con vật thì bình đẳng nhưng có những con vật này bình đẳng hơn những con
khác.
Câu chuyện có ý ám chỉ rất rõ ràng hệ thống chính trị xã hội cộng
sản, mà cụ thể là xã hội Liên Xô dưới thời Stalin. Khi đọc quyển sách chúng ta
thấy rất rõ các câu khẩu hiệu tuyền truyền thường thấy trong các xã hội cộng sản,
chúng ta cũng thấy các cấu trúc quyền lực chính trị, công an mật vụ được các
con vật lập nên giống như đúc với một nhà nước cộng sản. Tên xuất bản bảng tiếng
Pháp của quyền sách này là Liên Bang Công hòa xã hội chủ nghĩa súc vật, một cái
tên ám chỉ rõ ràng Liên bang xô viết.
Một quyển sách như thế mà lại được xuất bản tại Cộng hòa xã hội
chủ nghĩa Việt nam vào năm 2013, khi những tiếng nói kiên định lập trường vô sản
vẫn còn vang vang, thì quả là một sự kiện được nhiều người quan tâm.
Sách được Nhà xuất bản Hội nhà văn xuất bản với sự hợp tác
của công ty văn hóa Nhã Nam với số lượng 2000 cuốn.Tên gọi của sách được dịch một
cách không chính xác là Chuyện ở nông trại.
Cuốn sách được chào đón một cách đầy xúc cảm của nhiều người.
Nhà thơ Trần Mạnh Hảo đã thốt lên,
“Đây là cái đất nước cuối cùng của thế giới in quyển sách này. Đọc
quyển sách này để chúng ta thưa với nhà cầm quyền rằng chúng tôi là những con
người chứ không phải súc vật, nghĩ đến đó mà tôi ứa nước mắt ra”, và ông hy vọng,
“Được in ra trên đất nước những người cộng sản đang cầm quyền là
tín hiệu cho tôi hy vọng rằng rồi thì người ta sẽ gọi sự vật bằng tên của nó.
Tôi cho đây là cái gì đó như là sự vận động của lịch sử”
Nói về quyển sách này, giáo sư Tương Lai, nguyên cựu Viện trưởng
viện khoa học xã hội nói,
“Tôi phải ngả đầu thán phục tác giả, và tôi vẫn giữ trong nhà một
bản in roneo từ lâu lắm rồi để đưa cho bạn bè đọc mà nói rằng đọc đi để thấy
ngay từ những năm 40 mà người ta đã nhìn nhận một xã hội tòan trị là như thế
nào. Việc xuất bản quyết sách tôi cho là một bước tiến lớn về tự do tư tưởng.”
Tự do tư tưởng hay người kiểm duyệt ít chữ?
Cuốn Animal Farm của George Orwell được tái xuất bản với nhiều mẫu
bìa khác nhau. (Tower/book)
Báo Quân đội nhân dân, tờ báo nổi tiếng lề “phải” cũng lên tiếng
ca ngợi quyển sách. Ông Trần Mạnh Hảo nói,
“Cả ban biên tập báo quân đội nhân dân chả lẽ không biết đây là
một cuốn sách chống cộng nhất trong những cuốn sách chống cộng, vậy mà họ vẫn
viết báo ca ngợi, nên tôi rất lấy làm lạ và cứ hy vọng đây là một tín hiệu tốt”
Nhưng sau đó bài viết trên mạng của tờ Quân đội nhân dân bị rút
đi.
Chỉ một thời gian ngắn sau khi phát hành đã có tin đồn trên mạng
là quyển sách đang được thu hồi, và đã có chỉ thị phê bình kỷ luật và cấm tái bản.
Sách ở các nhà sách không còn nữa. Trên mạng chỉ còn có mạng không chuyên bán
sách là Lazada Việtnam còn rao bán. Chúng tôi có cố gắng liên lạc với nhà xuất
bản hội nhà văn và công ty Nhã Nam nhưng không được.
Khi được hỏi về tin đồn này GS Tương lai nói rằng,
“Tôi không có gì ngạc nhiên cả nếu có việc đó, không thu hồi mới
là lạ”
Nhà thơ Trần mạnh Hảo nhận định
“Có thể họ âm thầm đi thu hồi, không muốn cái lệnh cấm nó loang
ra, vì nếu công khai cấm đóan thì người ta càng tìm đọc, họ sợ rút giây động rừng”
Giải thích việc cuốn sách ra đời, ông Hảo nói
“Có thể các ông nhà xuất bản nhà văn đọc bản thảo không kỹ chứ
gan trời các ông cũng không dám cho in Trại Súc vật”
Giáo sư Tương Lai thì nói,
“Có lẽ lúc đầu người ta tưởng đây là chuyện súc vật kiểu như lục
súc tranh công ấy mà, nói thế để hiểu cái tầm của những người làm kiểm duyệt,
sau rồi mới tá hỏa đi thu hồi, cuống lên chẳng ra làm sao cả”
Nhận định của GS Tương lai về những người làm kiểm duyệt ở VN
cũng giống Giáo sư Phạm Tòan hồi năm 2010, ông cho rằng “Những người làm tuyên
huấn và kiểm duyệt ở đây họ không nhiều chữ lắm đâu. Người ta không có nhiều am
hiểu về sách vở. Cho nên, thường có những chuyện xảy ra sau đó thôi. (VOA)
Khi xuất bản cuốn sách “Democracy in America” của tác giả Pháp nổi
tiếng De Tocqueville hồi thế kỷ thứ 19, giáo sư Phạm Tòan dịch là “Nền Dân Trị ở
Mỹ” thay vì Dân Chủ. Vì theo giáo sư Phạm Tòan,
Chúng tôi nắm được tâm lý của nhà cầm quyền Việt Nam đương thời.
Người ta rất sợ và dị ứng với chữ “dân chủ.” Nay có lẽ những người chủ trương
xuất bản quyển Trại Súc Vật cũng dùng một cái từ khác là chuyện ở nông trại,
nghe hiền lành, để qua mặt kiểm duyệt. (VOA)
Nay chúng ta không biết là cuốn sách có thực sự bị thu hồi hay
không, nhưng việc nó đến tay người đọc cũng không còn khó nữa. Có thể trước khi
xuất bản cuốn sách này, ít người Việt nam biết đến nó, nhất là thế hệ trẻ, nay
nó đã nổi tiếng trong không gian Việt ngữ, đã có nhiều bảng PDF mà người sử dụng
internet có thể tìm thấy dễ dàng. Và nhà thơ Trần Mạnh Hảo mong muốn người Việt
sẽ đọc nó để,
“Tủm tỉm cười”
Và để kết thúc bài viết này chúng tôi xin mượn lời nhà thơ Trần
Mạnh Hảo,
“Mặt trận tuyên truyền, kiểm duyệt của Đảng Cộng sản thật sự vỡ
trận”
Kính Hòa, RFA
15-03-2013
TRẠI SÚC VẬT
Trại súc vật (tên tiếng Anh trong
nguyên bản là Animal Farm) là một tiểu thuyết trào phúng chỉ trích nước Liên Xô
thời Stalin của nhà văn Anh sinh tạiẤn Độ tên là George Orwell (1903-1950).
Tác phẩm xuất bản ở Anh ngày 17 tháng 8 năm 1945 và một năm sau được in ở Mỹ. Trước đó George Orwell đã có 9 đầu sách xuất bản với tổng số bản in cả ở Anh và Mỹ là 195.500 cuốn.
Sau Thế chiến thứ hai số bản in bị hạn chế do thiếu giấy. Tuy vậy cho đến khi Orwell mất vào tháng 1 năm 1950 đã có 25.500 cuốn Animal Farm được in ở Anh và 590.000 cuốn được in ở Mỹ. Điều đó nói lên thành công to lớn và ngay lập tức của tác phẩm.
Tên nguyên gốc của truyện là Animal Farm: A Fairy Story (Trại súc vật: Một truyện cổ tích), nhưng A Fairy Story đã bị các nhà xuất bản Hoa Kỳ bỏ đi trong lần xuất bản năm 1946. Trong số tất cả những bản dịch khi Orwell còn sống, chỉ bản tiếng Telugu là giữ tên nguyên bản. Các biến thể khác của tên truyện gồm: Một chuyện châm biếm và Một chuyện châm biếm đương đại. Orwell đề nghị dịch tên cho bản tiếng Pháp là Union des républiques socialistes animales, để nhắc lại cái tên Liên bang Xô viết theo tiếng Pháp, Union des républiques socialistes soviétiques, và viết tắt là URSA, có nghĩa "gấu" trong tiếng Latinh.
Sau hơn 50 năm từ lần xuất bản đầu tiên, tác phẩm đã được dịch ra 68 thứ tiếng trên thế giới kể cả tiếng Telugu (một dân tộc ở bắc Ấn Độ), tiếng Ba Tư, tiếng Iceland và tiếng Ukraina và thuờng xuyên được tái bản. Tạp chí Time đã chọn cuốn sách này là một trong 100 tiểu thuyết hay nhất bằng tiếng Anh (1923 tới 2005); nó cũng đứng ở vị trí 31 trong Danh sách Tiểu thuyết hay nhất thế kỷ 20. Nó cũng giành một Giải Hugo quá khứ năm 1996 và cũng có mặt trong Những cuốn sách hay của thế giới phương Tây.
Trong tác phẩm, George Orwell đã dùng hình tượng những con gia súc trong trang trại để thể hiện những tiên đoán của ông về một nhà nước Xã hội Chủ nghĩa. Tác phẩm được hoàn thành năm 1945, vào thời điểm đó phương Tây không có thông tin đầy đủ về những nhà nước này, như Liên Xô, và hệ tư tưởng Xã hội Chủ nghĩa đang ở thời kỳ thịnh vượng nhất chưa bộc lộ những yếu kém của mình.
Tổng quan
Tiểu thuyết không chỉ đề cập tới sự tham nhũng cách mạng bởi các lãnh đạo của nó mà còn cả việc làm sao sự đồi bại, dửng dưng, lãnh đạm, ham danh lợi và thiển cận có thể tiêu diệt bất kỳ khả năng nào của một xã hội không tưởng. Tuy tiểu thuyết này thể hiện giới lãnh đạo tham nhũng như là sai lầm trong cách mạng (chứ không phải hành động cách mạng), nó cũng cho thấy nguy cơ để sự dửng dưng và lãnh đạm bên trong một cuộc cách mạng có thể dẫn tới sự kinh hoàng nếu sự chuyển tiếp êm đẹp sang một chính phủ của nhân dân không được diễn ra.
Tóm tắt
Lưu ý: Phần sau đây có thể cho bạn biết trước nội dung của tác phẩm.
Thủ lĩnh (Old Major), chú lợn đực già tại Trại Manor (hay "Willingdon Đẹp đẽ" như nó tự gọi mỗi khi xuất hiện) kêu gọi các loài vật khác trong Trại tới một cuộc họp, tại đó nó so sánh con người với những kẻ ăn bám và dạy các con vật một bài hát cách mạng, "Beasts of England" (Những con quái vật của nước Anh).
Khi Thủ lĩnh chết ba ngày sau đó, hai con lợn trẻ, Snowball và Napoleon, nắm quyền chỉ huy và biến giấc mơ của Thủ lĩnh thành một triết lý đầy đủ. Các con vật nổi dậy và đuổi Ông Jones khỏi trang trại, đổi tên nó là "Trại súc vật."
Bảy điều răn của Chủ nghĩa súc vật được viết trên tường của một nhà kho để tất cả mọi con vật có thể đọc được. Điều thứ 7 là quan trọng nhất, "Mọi con vật đều bình đẳng." Tất cả các con vật đều phải làm việc, nhưng chú ngựa thồ, Boxer, làm việc nhiều hơn những con khác và nhận câu châm ngôn — "Tôi sẽ làm việc nhiều hơn nữa."
Chú lợn Snowball tìm cách dạy các con thú khác đọc và viết (dù ít con muốn học đọc và viết cẩn thận); thức ăn thừa mứa; và trang trại hoạt động êm thấm. Những con lợn tự nâng cấp chúng lên các vị trí lãnh đạo, thể hiện sự ưu tú của mình bằng các đặt bên cạnh các loại thức ăn đặc biệt phục vụ cho sức khoẻ cá nhân của chúng. Trong lúc đó, Napoleon lấy những chú chó con từ các con chó trong trang trại và tự mình huấn luyện chúng. Khi Ông Jones tìm các lấy lại trang trại, các con vật đánh bại ông trong cái chúng gọi là "Trận Cowshed." Napoleon và Snowball bắt đầu một cuộc cạnh tranh quyền lãnh đạo. Khi Snowball tuyên bố ý tưởng về một cối xay gió, Napoleon nhanh chóng phản đối nó. Snowball thực hiện một bài phát biểu nồng nhiệt để ủng hộ cối xay gió, trong khi đó Napoleon triệu tập chín con chó của mình, và chúng đã đuổi Snowball đi. Với sự vắng mặt của Snowball, Napoleon tuyên bố mình là lãnh đạo và thực hiện những thay đổi. Những cuộc hội họp sẽ không còn được tổ chức nữa và thay vào đó là một uỷ ban của những con lợn sẽ quyết định điều gì sẽ xảy ra với trang trại; vì thế tạo ra một thứ giống với một tầng lớp cai trị tư sản.
Napoleon, dùng một chú lợn trẻ tên là Squealer làm người phát ngôn của mình, thông báo rằng Snowball đã ăn cắp ý tưởng về cối xay gió của Napoleon. Nhân vật Squealer trong trường hợp này có thể coi là một sự ám chỉ tới một nhân vật thêu dệt (spin doctor) chính trị. Các con vật làm việc nhiều hơn với lời hứa hẹn về một cuộc sống dễ dàng hơn với chiếc cối xay gió. Sau một cơn bão mạnh, các con vật thấy thành quả lao động của chúng đã biến mất. Napoleon và Squealer sau đó tìm cách thuyết phục các con vật rằng Snowball là người đã phá huỷ cối xay gió, dù theo những lời bàn luận miệt thị từ các trang trại xung quanh thực tế cối xay gió bị phá huỷ bởi những bức tường được xây quá mỏng. Khi Snowball trở thành kẻ giơ đầu chịu báng, Napoleon bắt đầu thanh trừng trang trại, giết nhiều con vật mà nó buộc tội là đi lại với Snowball. Trong lúc ấy, Boxer được dạy châm ngôn thứ hai: "Napoleon luôn luôn đúng."
Napoleon lạm dụng quyền lực, vì thế cuộc sống trở nên khó khăn hơn cho các con vật; những con lợn áp đặt thêm nhiều biện pháp kiểm soát trong khi vẫn giữ các ưu tiên cho chúng. Những con lợn viết lại lịch sử để kể tội Snowball và vinh danh Napoleon, ví dụ bằng cách nói rằng Snowball đã chiến đấu cho loài người trong Trận Cowshed, và rằng Napoleon đã đánh Snowball, trong khi trên thực tế Snowball bị trúng một viên đạn từ khẩu súng của Jones. Squealer sửa chữa mọi tuyên bố do Napoleon đưa ra, thậm chí cả sự thay đổi Bảy điều răn của Chủ nghĩa súc vật của những con lợn. "Không con thú nào được uống rượu" nhanh chóng được đổi thành "Không con thú nào được uống rượu quá mức" khi những con lợn phát hiện ra nơi cất giấu rượu whiskey. Bài hát "Beasts of England" cũng bị cấm vì lý do nó không thích hợp, bởi theo Napoleon giấc mơ của Trại súc vật đã trở thành hiện thực. Nó được thay thế bằng một bài hát ca ngợi Napoleon, và nó có vẻ đã chấp nhận cách sống của một con người. Các con vật, dù lạnh, đói khát và phải làm việc quá sức, vẫn tin tưởng theo tuyên truyền tâm lý rằng chúng vẫn đang sống tốt đẹp hơn so với cuộc sống trước kia với Ông Jones, người chủ Trang trại Manor. Squealer lợi dụng trí nhớ kém của các con vật và sáng tác ra các con số để thể hiện sự cải thiện của chúng.
Mr. Frederick, một trong hai trại chủ láng giềng, đã lừa Napoleon bằng cách mua gỗ xẻ bằng tiền giả, và sau đó tấn công trang trại, dùng thuốc súng để phá huỷ chiếc cối xay gió mới được làm lại. Dù những con vật của Trại súc vật cuối cùng đã giành chiến thắng, chúng phải trả một giá đắt, bởi nhiều con thú, kể cả Boxer, đã bị thương. Squealer biến mất một cách bí ẩn khỏi trận đánh. Boxer tiếp tục làm việc nhiều và nhiều hơn, cho tới khi cuối cùng nó lăn ra khi đang làm việc ở cối xay gió. Napoleon điều một chiếc xe bán tải tới chở Boxer tới bác sĩ thú y, giải thích cho những con vật đang lo lắng rằng Boxer sẽ được chăm sóc tốt ở đó. Tuy nhiên, Benjamin đã lưu ý khi Boxer được tống lên xe rằng thực tế chiếc xe thuộc về "Alfred Simmonds, Kẻ giết Ngựa và Nấu Hồ", và cố gắng lên tiếng phản đối, nhưng những nỗ lực tuyệt vọng của các con thú không mang lại kết quả. Squealer nhanh chóng thông báo rằng chiếc xe đã được bệnh viện mua lại và giấy của người sở hữu trước vẫn chưa được viết lại. Nó kể lại một câu truyện cổ tích kịch tính và đầy nước mắt về cái chết của Boxer trong tay những bác sĩ giỏi nhất. Trên thực tế, những con lợn đã gửi Boxer tới chỗ chết để đổi lấy tiền mua thêm whiskey. Và vì thế chúng nhanh chóng say mèm.
Nhiều năm trôi qua, và những con lợn học đi thẳng, mang theo roi da, và mặc quần áo. Bảy điều răn được giảm xuống còn một câu duy nhất: "Tất cả các loài vật đều bình đằng, nhưng một số loài vật bình đẳng hơn những loài vật khác." Napoleon tổ chức một bữa tiệc cho những con lợn và người ở trong vùng (trong Trại Foxwood bên cạnh, của Ông Pilkington), người đã chúc mừng Napoleon vì có những con vật làm việc nhiều nhất nước với lương thực ít nhất. Napoleon thông báo liên minh của mình với loài người, chống lại các tầng lớp lao động của cả hai "thế giới". Sau đó nó xoá bỏ các hành động và truyền thống liên quan tới Cách mạng, và đổi lại tên trang trại thành "Trại Manor".
Các con vật, nghe được về việc đó, nhận ra khuôn mặt của những con lợn cầm quyền đã bắt đầu thay đổi. Trong một ván poker, một cuộc tranh cãi nổ ra giữa Napoleon và Ông Pilkington khi cả hai đều chơi quân bài Át Bích, và các con vật nhận ra rằng những bộ mặt của những con lợn khi đó hầu như đã giống với mặt người và rằng không ai có thể nhận ra sự khác biệt giữa chúng.
[sửa]Chủ nghĩa động vật
Chủ nghĩa động vật là một hình ảnh phản chiếu có tính chất ngụ ý về Liên bang Xô viết, đặc biệt trong giai đoạn thập niên 1910 và 1940, cũng như diễn tiến quan niệm của cách mạng và chính phủNga về việc làm thế nào để thực hiện nó. Chủ nghĩa này do chú lợn Old Major rất được tôn trọng đề ra. Những chú lợn Snowball, Napoleon, và Squealer đã đưa các tư tưởng của Old Major vào trong một triết lý thực tế, mà chúng đặt tên chính thức là Chủ nghĩa động vật. Ngay sau đó Napoleon và Squealer bắt đầu tự cho phép thực hiện các trò truỵ lạc của loài người (uống rượu, ngủ trên giường và mua bán). Squealer được sử dụng để sửa đổi Bảy điều răn để thích hợp với sự người hoá của nó, cái thể hiện sự bóp méo lý thuyết cộng sản của chính phủ Liên xô để nó thích ứng hơn với chủ nghĩa tư bản chứ không phải là một sự thay thế.
Bảy điều răn là một danh sách các quy định hay luật được cho là để giữ trật tự và đảm bảo tính căn bản của Chủ nghĩa động vật bên trong Trại súc vật. Bảy điều răn được đưa ra để thống nhất mọi loài vật với nhau trong một lý tưởng chung chống lại con người và ngăn chặn các loài vật không đi theo những thói quen ma quỷ của con người. Bởi không phải tất cả loài vật đều có thể nhớ được Bảy điều răn, chúng được rút gọn lại thành một câu căn bản: "Bốn chân tốt! Hai chân xấu!" (với cánh cũng được tính là chân cho mục đích này, Snowball cho rằng cánh được tính như chân bởi chúng là các vật thể để vận động chứ không phải để thao tác), câu nói được những con cừu thường xuyên nhắc lại, khiến đám đông những con vật quên đi những lời nói dối của những con lợn. Bảy điều răn nguyên bản là:
Bất kỳ cái gì đi bằng hai chân đều là kẻ thù
Bất kỳ cái gì đi bằng bốn chân, hay có cánh, đều là bạn bè.
Không con vật nào được mặc quần áo.
Không con vật nào được ngủ trên giường.
Không con vật nào được uống rượu.
Không con vật nào được giết bất kỳ con vật nào khác.
Tất cả các loài vật là bình đẳng.
Sau này, Napoleon và những con lợn của nó tham nhũng bằng quyền lực tuyệt đối chúng có được với trang trại. Để duy trì sự đồng đẳng với các loài vật khác, Squealer bí mật viết thêm vào các điều răn để làm lợi cho các con lợn trong khi vẫn giữ bí mật để chúng không bị buộc tội phá vỡ các điều luật (như "Không con vật nào được uống rượu" được thêm "quá mức" và "Không con vật nào được ngủ trên giường" được thêm "trải ga"). Các điều răn cuối cùng bị bỏ đi hoàn toàn, và được thay thế bằng câu "Mọi con vật đều bình đẳng, nhưng một số con vật bình đẳng hơn những con vật khác", và "Bốn chân tốt, hai chân tốt hơn!" khi loài lợn ngày càng giống con người.
Các nhân vật
Các sự kiện và nhân vật trong Trại súc vật ám chỉ tới Chủ nghĩa cộng sản ("Chủ nghĩa súc vật"), chính phủ độc tài và sự khờ dại nói chung của loài người; Snowball được coi là Leon Trotsky và con lợn lãnh đạo, Napoleon, là Stalin.
Lợn
Thủ lĩnhMột chú lợn đực là cảm hứng cho cuộc Nổi dậy trong cuốn sách. Nó 12 tuổi. Theo một cách giải thích, nó có thể dựa trên cả Karl Marx, người sáng lập Chủ nghĩa Mác hiện đại và là cơ sở cho Chủ nghĩa cộng sản, (trong đó nó miêu tả xã hội lý tưởng mà các con vật sẽ tạo ra nếu con người bị lật đổ) và Vladimir Lenin (ở điều cái đầu lâu của nó được đặt ở một nơi trưng bày công cộng được tôn trọng, như xác ướp của Lenin). Tuy nhiên, theo Christopher Hitchens: "các tính chất cá nhân của Lenin và Trotsky được tổng hợp vào trong một nhân vật [ví dụ, Snowball], hay, nó thậm chí có thể [...] nói, hoàn toàn không có Lenin."Napoleon"Một con lợn đực Berkshire hung dữ, chú lợn Berkshire duy nhất tại trang trại, không phải là một nhân vật chỉ nói phét, mà với một danh tiếng vì đi theo con đường riêng của mình",Napoleon là kẻ bạo chúa và hung ác chính duy nhất của Trại súc vật; nó được dựa trên Joseph Stalin. Nó bắt đầu dần xây dựng quyền lực, sử dụng những con chó con bị bắt đi khỏi bố mẹ, những con chó Jessie và Bluebell, và nuôi dạy chúng trở thành những con chó hung ác, như cảnh sát mật của mình. Sau khi đuổi Snowball khỏi trang trại, Napoleon nắm quyền lực tuyệt đối, sử dụng tuyên truyền giả tạo của Squealer và đe doạ cùng sự doạ dẫm của các con chó để giữ các con vật khác tuân theo luật lệ. Trong số những điều khác, nó dần thay đổi các điều răn để mang lợi cho mình. Tới cuối cuốn sách, Napoleon và những con lợn đồng minh của nó đã học đứng thẳng và bắt đầu hành động như con người là cái ban đầu đã khiến chúng nổi dậy.Trong phiên bản tiếng Pháp đầu tiên của Trại súc vật, Napoleon được gọi là César, cách đọc tiếng Pháp của Caesar, dù bản dịch khác gọi nó là Napoléon.SnowballĐối thủ của Napoleon và ban đầu là lãnh đạo của trang trại sau khi Jones bị lật đổ. Có lẽ nó là sự ám chỉ tới Leon Trotsky, dù theo ý kiến của Orwell về Trotsky nó có thể được coi là sự đại diện của những người Menshevik. Nó được hầu hết các con vật ủng hộ và tin tưởng vì đã lãnh đạo mang lại một vụ mùa bội thu đầu tiên, nhưng đã bị Napoleon đuổi khỏi trang trại. Snowball đã lãnh đạo những công việc hiệu quả cho trang trại và các con vật và có những kế hoạch nhằm giúp các con vật đạt được một xã hội quân bình không tưởng, nhưng Napoleon và những con chó của nó đã đuổi Snowball khỏi trang trại, và Napoleon tung ra những tin đồn khiến Snowball trở thành ma quỷ, tham nhũng và nó đã bí mật phá hoại những nỗ lực của các con vật nhằm cải thiện trang trại.SquealerMột con lợn thịt nhỏ, trắng, béo là cánh tay phải của Napoleon và là bộ trưởng tuyên truyền. Squealer đã sử dụng ngôn ngữ để giải thích, bào chữa và tán dương mọi hành động của Napoleon. Squealer hạn chế tranh luận bằng cách làm nó trở nên phức tạp và nó từ chối và làm mất phương hướng, ví dụ nó đưa ra tuyên bố rằng những con lợn cần các đồ xa xỉ nhằm làm việc một cách hiệu quả. Tuy nhiên, khi các vấn đề vẫn cứ tồn tại dai dẳng, nó thường sử dụng cách đe doạ sự quay trở lại của Ông Jones, người chủ cũ của trang trại, để bào chữa cho những ưu tiên dành cho loài lợn. Squealer sử dụng những chiến thuật để thuyết phục các con vật rằng cuộc sống đang ngày càng tốt lên. Đa số các con vật chỉ có quá khứ mờ nhạt về đời sống trước cách mạng; vì thế, chúng đã tin tưởng. Cuối cùng, nó là con vật đầu tiên đi bằng hai chân sau.MinimusMột chú lợn nhà thơ viết các bài quốc ca thứ hai và thứ ba của Trại súc vật sau khi bài "Beasts of England" bị cấm.Những chú lợn conNgụ ý là những đứa trẻ của Napoleon (dù không được viết rõ trong tiểu thuyết) và là thế hệ những con vật đầu tiên thực sự thấm nhuần tư tưởng bất bình đẳng giữa các loài vật của nó.Những con lợn trẻBốn con lợn phàn nàn về việc Napoleon giành quyền quản lý trang trại nhưng nhanh chóng bị bịt miệng và sau này bị hành quyết.PinkeyeMột con lợn nhỏ chỉ được đề cập đến một lần; nó là con lợn để nếm thức ăn của Napoleon nhằm đảm bảo nó không bị bỏ thuốc độc, để đối phó với những lời đồn đại về một âm mưu ám sát nhằm vào Napoleon.
Con người
Ông JonesChủ cũ của trang trại, Jones là một người nghiện rượu nặng và các con vật nổi dậy chống lại sông sau khi ông đã uống quá nhiều tới mức không thèm chăm sóc hay cho chúng ăn. Nỗ lực của Jones để chiếm lại trang trại đã thất bại trong Trận Cowshed. Ông đại diện cho Sa hoàng Nicholas II.FrederickNgười chủ cứng rắn của Pinchfield, một trang trại được quản lý tốt ở bên cạnh. Ông mua gỗ từ các con vật bằng tiền giả và sau đó tấn công chúng, phá huỷ chiếc cối xay gió nhưng cuối cùng bị đánh bại trong Trận Windmill. Có những câu chuyện về việc ông đối xử thô bạo với các con vật, như quẳng những con chó vào trong một lò sưởi. Pinchfield là trang trại nhỏ hơn trang trại Foxwood của Pilkington nhưng được điều hành hiệu quả hơn, và Frederick trong một thời gian ngắn đã tham gia vào một "liên minh" với Napoleon bằng cách đề nghị mua gỗ từ nó nhưng sau đó đã phá vỡ thoả thuận và gây ra một cuộc tấn công đẫm máu vào Trại súc vật. Ông ta được cho là đại diện cho Hitler và cuộc tấn công đáng ngạc nhiên của Hitler vào Liên xô.Ông PilkingtonNgười chủ dễ tính nhưng xảo quyệt của Foxwood, một trang trại láng giềng với toàn cỏ dại, như được miêu tả trong cuốn sách. Ở cuối cuộc chơi, cả Napoleon và Pilkington đều có quân Át Bích và sau đó bắt đầu đánh nhau ầm ỹ. Pilkington và trang trại Foxwood dựa trên Hoa Kỳ: Foxwood được miêu tả là lớn hơn Pinchfield, nhưng không được điều hành hiệu quả.Ông. WhymperMột người đàn ông được Napoleon thuê để làm quan hệ công chúng của Trại súc vật với loài người. Whymper được sử dụng như một người trung gian trong việc buôn bán thương mại với xã hội loài người những đồ mà các con thú không thể tự chế tạo: ban đầu là một sự cần thiết thực sự bởi những con thú không thể tự chế tạo các thành phần của cối xay gió, nhưng cuối cùng Whymper được dùng để mua những đồ xa xỉ như rượu cho các con lợn.
Ngựa và lừa
Có bốn nhân vật ngựa chính: Boxer, Clover, và Mollie, là những con ngựa, và Benjamin, là một con lừa. Boxer là một lao động trung thành, tử tế và luôn cống hiến. Về thể chất nó là con vật khoẻ nhất trang trại, nhưng ngây thơ và chậm chạp, điều này khiến nó luôn nói "Tôi sẽ làm việc nhiều hơn nữa" và "Napoleon luôn đúng" dù có tình trạng tham nhũng. Clover là bạn của Boxer, luôn chăm sóc Boxer, và nó cũng là con vật luôn chăm lo cho các con ngựa khác, và nói chung các con vật khác (như những con vịt được nó che chở giữa hai chân trước và bụng trong bài phát biểu của Thủ lĩnh). Mollie là con ngựa cái trẻ kiêu ngạo, luôn nghĩ về bản thân, thích hưởng lạc và thích đeo ruy băng trên bờm, ăn các cục đường, và bị con người làm hư chăm sóc kỹ lưỡng. Nó nhanh chóng rời bỏ đến trang trại khác và chỉ được đề cập tới một lần. Benjamin là một trong những con vật sống lâu nhất, và cũng là một trong số ít biết đọc. Nó là người bạn rất trung thành của Boxer, và không hề làm gì để cảnh báo các con vật khác về sự tham nhũng của các con lợn, (mà nó thầm nhận ra ngày càng trở nên trầm trọng). Khi được hỏi nó thấy hạnh phúc hơn lúc trước hay sau Cách mạng, Benjamin nói, "Những con lừa sống rất lâu. Các bạn chưa từng thấy một con lừa chết." Nó sống yếm thế và bi quan, câu nói thường xuyên của nó là; "Cuộc sống sẽ tiếp diễn như nó vẫn tiếp diễn - có nghĩa là, xấu xa". Nhưng nó cũng là một con vật khôn ngoan nhất trang trại, và có thể "đọc tốt như bất kỳ một con lợn nào".
Các con vật khác
MurielMột con dê già cả và khôn ngoan là bạn của mọi con vật trong trang trại. Nó, giống như Benjamin và Snowball, là một trong số ít con vật trong trang trại biết đọc (với một số khó khăn bởi đầu tiên nó phải đánh vần từ ra mồm đã) và giúp Clover phát hiện ra rằng Bảy điều răn đã liên tục bị thay đổi.Những con chó conCon của Jessie và Bluebell, bị Napoleon lấy đi từ khi sinh để làm lực lượng an ninh của nó. Những con chó này được huấn luyện để trở nên xấu xa, tới mức nhiều con vật bị chúng xé nhỏ gồm cả bốn con lợn trẻ, một con cừu và nhiều con gà. Chúng cũng định làm thế với Boxer, vì đã chặn một con chó dưới chân mình. Những con chó đã xin ân xá, và theo lệnh của Napoleon, Boxer trả tự do cho những con chó con.Con quạ MosesMột con chim già thỉnh thoảng tới trang trại với những câu truyện cổ tích về một nơi ở trên trời được gọi là Núi bánh kẹo, nơi nó nói các con vật sẽ được tới sau khi chết — nhưng chỉ khi chúng làm việc chăm chỉ. Nó được coi là đại diện của Nhà thờ Chính thống Nga, và Núi bánh kẹo được cho là hình ảnh của Thiên đường cho các con vật. Nó bỏ thời gian để khiến các con vật tin vào Núi bánh kẹo, và không hề làm việc gì. Nó cảm thấy không bình đẳng so với các con vật khác vì thế nó đã bỏ đi sau cuộc nổi loạn, cho mọi con vật được cho là bình đẳng. Tuy nhiên, ở đoạn sau cuốn sách nó quay lại trang trại và tiếp tục tuyên bố về sự hiện hữu của Núi bánh kẹo. Các con vật khác bối rối trước thái độ của những con lợn với Moses; chúng cho rằng những lời nói của nó là vô nghĩa, nhưng cho phép nó ở lại trang trại. Những con lợn làm việc này để mang lại một hy vọng về một cuộc sống thứ hai hạnh phúc cho các con vật, có lẽ để giữ đầu óc chúng luôn hướng tới Núi bánh kẹo chứ không phải về một cuộc nổi dậy. Cuối truyện, Moses là một trong số ít con vật nhớ về cuộc nổi dậy, cùng với Clover, Benjamin, và những con lợn.Những con cừuChúng có tầm hiểu biết hạn chế về tình hình nhưng lại mù quáng ủng hộ các lý tưởng của Napoleon. Chúng thường nhắc đi nhắc lại câu "bốn chân tốt, hai chân xấu". Ở cuối truyện, một trong Bảy điều răn được sửa sau khi những con lợn đã học đi trên hai chân sau và câu nói của chúng đổi thành "bốn chân tốt, hai chân tốt hơn". Những con lợn có thể dựa vào chúng để tiêu diệt bất kỳ sự phản kháng nào từ những con vật khác.Những con gà trốngChúng đập vỡ những quả trứng thay vì trao nó cho những kẻ cầm quyền cao hơn (những con lợn), những kẻ luôn muốn đem trứng bán cho con người.Những con bòSữa của chúng bị những con lợn ăn trộm, lũ lợn cũng học cách vắt sữa bò, và biến nó trở thành cháo khoai tây sữa hàng ngày cho chúng trong khi những con vật khác không có được bất cứ thứ gì xa xỉ.
Nguồn gốc
George Orwell đã viết bản chép tay năm 1943 và 1944 theo những kinh nghiệm của ông trong cuộc Nội chiến Tây Ban Nha, mà ông miêu tả trong cuốn Homage to Catalonia năm 1938.
Trong lời nói đầu của một ấn bản tiếng Ukraina năm 1947 cuốn Animal Farm ônmg đã giải thích cách thoát khỏi những cuộc thanh trừng cộng sản tại Tây Ban Nha đã dạy ông "sự dễ dàng thế nào để việc tuyên truyền chuyên chế có thể kiểm soát ý kiến của những người đã được khai sáng tại các quốc gia dân chủ." Điều này thúc đẩy Orwell thể hiện và mạnh mẽ lên án cái ông đã nhìm thấy như là tình trạng tham nhũng kiểu Stalin của các lý tưởng chủ nghĩa xã hội nguyên thuỷ.
Trong lời nói đầu đó Orwell cũng miêu tả cái mang cho ông ý tưởng đặt nội dung cuốn sách trong một trang trại:
...Tôi thấy một chú bé, có lẽ mười tuổi, lái một chiếc xe ngựa lớn dọc theo một con đường hẹp, quất ngựa bất cứ khi nào muốn rẽ. Điều đó khiến tôi nghĩ rằng nếu những con vật đó nhận thức được sức mạnh của chúng, chúng ta sẽ không có quyền lực với chúng, và rằng con người khai thác các con vật theo các mà những người giàu khai thác người vô sản.
Orwell đã gặp phải nhiều khó khăn khi tìm cách xuất bản cuốn sách. Bốn nhà xuất bản từ chối; một ban đầu đã chấp nhận nhưng sau đó từ chối sau khi tham vấn với Bộ thông tin Anh Quốc. Cuối cùng Secker and Warburg đã xuất bản ấn bản đầu tiên 1945.
[sửa]Ý nghĩa
Lá cờ Sừng và Móng được miêu tả trong cuốn sách có vẻ dựa trên búa liềm.
Tại Khối Đông Âu cả Animal Farm và Nineteen Eighty-Four sau này đều có trong danh sách sách cấm cho tới die Wende năm 1989, và chỉ có được trên các mạng lưới Samizdat phe nhóm.
Trận Windmill trong tiểu thuyết được Sant Singh Bal[ai nói?] coi là "thuộc những đoạn quan trọng tạo nên điều cốt lõi của cuốn tiểu thuyết” Harold Bloom viết rằng "Trận Windmill đã gióng một tiếng chuông đặc biệt: sự đẩy lùi Công tước Brunswick năm 1792, sau cuộc ném bom của phổ khiến cối xay gió Valmy nổi tiếng." Trái lại, Peter Edgerly Firchow và Peter Hobley Davison cho rằng trong đời thực, với những sự kiện trong Animal Farmphản ánh những gì diễn ra tại Liên xô, trận đánh tưởng tượng này thể hiện Cuộc chiến tranh giữ nước vĩ đại (Thế chiến II), đặc biệt là Trận Stalingrad và Trận Moscow. Activity Pack của Prestwick House về Animal Farm cũng coi Trận Windmill là một hình ảnh của Thế chiến II, trong khi lưu ý rằng "xúc tác cho Trận Windmill, dù, kém rõ ràng hơn." Trong trận đánh, Fredrick đã đào các hố và những nơi đặt thuốc nổ bên trong, và nó được "Toàn thể các con vật, ngoại trừ Napoleon" yểm hộ; nhà xuất bản đã đổi nó từ "Mọi con vật, gồm cả Napoleon" để công nhận quyết định củaJoseph Stalin ở lại Moscow khi người Đức tiến công.
Trận Cowshed thể hiện cuộc xâm lược của liên quân vào nước Nga Xô viết năm 1918, và thất bại của Bạch vệ trong cuộc Nội chiến Nga.
Những nỗ lực tìm kiếm một nhà xuất bản
Trong Thế chiến II mọi việc trở nên rõ ràng với Orwell rằng văn học chống Liên xô không phải là thứ mà hầu hết các nhà xuất bản lớn sẽ đụng vào — gồm cả nhà xuất bản thường xuyên của ông Gollancz. Ông cũng đã nộp bản đánh máy tới Faber and Faber, nơi nhà thơ T. S. Eliot (người là một đạo diễn phim) cũng từ chối nó; Eliot đã viết thư trả lời Orwell ca ngợi "văn hay" và "tính chính trực cơ bản" của nó nhưng tuyên bố rằng họ sẽ chỉ chấp nhận xuất bản nó nếu có được một số thiện cảm cho quan điểm "mà tôi cho rằng nói chung là Trotskyite". Eliot đã nói ông thấy quan điểm "không thuyết phục", và chắc rằng những con lợn được tạo ra cho sự điều hành tốt nhất của trang trại; ông giả định rằng một số người có thể cho rằng "điều gì cần thiết .. không phải là thêm chủ nghĩa cộng sản mà thêm nhiều con lợn có đầu óc hướng tới cộng đồng".
Một nhà xuất bản ông tìm kiếm trong cuộc chiến, ban đầu chấp nhận Animal Farm, sau đó đã từ chối cuốn sách sau khi một quan chức tại Bộ thông tin cảnh báo ông — dù người được cho là đã ra lệnh này sau đó bị phát hiện là một điệp viên Liên xô. Nhà xuất bản sau đó viết thư cho Orwell, nói:
Nếu cuốn sách chỉ đề cập chung tới những kẻ độc tài và những thể chế độc tài thì việc xuất bản không có vấn đề gì, nhưng nó lại không như vậy, như tôi thấy hiện nay, vì thể hiện toàn bộ quá trình phát triển của Nga Xô viết và hai nhà độc tài của nó [Lenin và Stalin], vì thế nó chỉ có thể áp dụng vào nước Nga, chứ không phải bất kỳ một nền độc tài nào khác.
Một điều khác: nó sẽ bớt gây hấn hơn nếu loài vật thống trị trong cuốn sách không phải là những con lợn. Tôi nghị việc lựa chọn lợn làm loài thống trị chắc chắn gây cảm giác xúc phạm tới nhiều người, và đặc biệt tới những người dễ tự ái, như người Nga.
Dù được viết năm 1943, Animal Farm mãi tới năm 1945 Animal Farm mới được xuất bản vì tình trạng khan hiếm giấy và lo ngại làm xấu đi quan hệ liên minh Anh-Xô.
“Tự do báo chí"
Orwell lúc đầu đã viết một lời nói đầu phàn nàn về sự kiểm duyệt tự thân của Anh và làm thế nào người dân Anh đã bị đàn áp trong việc chỉ trích Liên xô, đồng minh trong Thế chiến II của họ. "Sự thật tai hại về kiểm duyệt văn học tại Anh là bởi nó hầu như là tự nguyện. ... Mọi thứ đang được giữ đúng đắn bên ngoài báo chí Anh, không phải bởi vì Chính phủ can thiệp mà bởi một thoả thuận chung ngầm rằng 'nó sẽ không được làm' để đề cập tới sự thực đặc biệt đó." Chính đoạn lời nói đầu cũng bị kiểm duyệt và vào tháng 6 năm 2009 vẫn chưa được xuất bản trong hầu hết các ấn bản của cuốn sách. Vợ ông Eileen Blair đã làm việc trong cuộc chiến tại Bộ thông tin kiểm duyệt báo chí.
Secker và Warburg đã xuất bản phiên bản đầu tiên của Animal Farm năm 1945 mà không có đoạn mở đầu. Tuy nhiên, nhà xuất bản đã để không gian cho một lời nói đầu trong bản in thử của tác giả. Vì những lý do chưa được biết, không lời nói đầu nào được cung cấp và toàn bộ số trang đã phải làm lại ở những phút cuối cùng.
Nhiều năm sau, năm 1972, Ian Angus đã tìm thấy bản đánh máy gốc có tựa đề "Tự do Báo chí", và Bernard Crick đã xuất bản nó, cùng với lời nói đầu của chính ông trong The Times Literary Supplement ngày 15 tháng 9 năm 1972 as "How the essay came to be written". Bản thử của Orwell chỉ trích sự tự kiểm duyệt của báo chí Anh, đặc biệt trong việc đàn áp những miêu tả không tâng bốc Stalin và chính phủ Liên xô. Bản thử này cũng xuất hiện trong ấn bản Animal Farm tại Italia năm 1976, với một lời giới thiệu khác nữa của Crick, tuyên bố là ấn bản đầu tiên có lời nói đầu. Các nhà xuất bản khác vẫn ngần ngại in nó.
Những đề cập văn hoá
Bài chi tiết: Trại súc vật trong văn hoá đại chúng
Những đề cập tới cuốn tiểu thuyết thường xuất hiện trong các tác phẩm khác của văn hoá đại chúng, đặc biệt trong âm nhạc và các show truyền hình.
Biến thể
Animal Farm đã hai lần được chuyển thể thành phim. Animal Farm năm 1954 là phim truyện hoạt hình và phim Animal Farm năm 1999 là một phiên bản TV live action, cả hai đều khác biệt so với tiểu thuyết. Trong bộ phim năm 1954 Napoleon bị lật đổ trong một cuộc cách mạng thứ hai trong khi trong bộ phim năm 1999 chế độ của Napoleon tự sụp đổ, như trường hợp xảy ra ở Liên xô.
Xuất bản
Ngày 17 tháng 7 năm 2009, Amazon.com đã rút một số tít của Amazon Kindle, gồm cả Animal Farm và Nineteen Eighty-Four của George Orwell, khỏi danh sách bán, người mua trả lại, và xoá các khoản trong các thiết bị của người mua sau khi phát hiện ra rằng nhà xuất bản thiếu một số quyền để xuất bản những cuốn đang bị nghi vấn. Các ghi chú và chú giải của những cuốn sách do những người sử dụng viết trên thiết bị của họ cũng bị xoá. Sau khi hành động này dẫn tới những lời phản đối và so sánh với chính Nineteen Eighty-Four, người phát ngôn của Amazon Drew Herdener đã nói rằng công ty "… đang thay đổi những hệ thống của chúng tôi để trong tương lai chúng tôi sẽ không xoá bỏ các cuốn sách khỏi các thiết bị của khách hàng trong những hoàn cảnh như vậy."
Ở Việt Nam, quyển sách được Công ty Nhã Nam và Nhà xuất bản Hội nhà văn xuất bản năm 2013 với tựa "Chuyện ở nông trại".
Tác phẩm xuất bản ở Anh ngày 17 tháng 8 năm 1945 và một năm sau được in ở Mỹ. Trước đó George Orwell đã có 9 đầu sách xuất bản với tổng số bản in cả ở Anh và Mỹ là 195.500 cuốn.
Sau Thế chiến thứ hai số bản in bị hạn chế do thiếu giấy. Tuy vậy cho đến khi Orwell mất vào tháng 1 năm 1950 đã có 25.500 cuốn Animal Farm được in ở Anh và 590.000 cuốn được in ở Mỹ. Điều đó nói lên thành công to lớn và ngay lập tức của tác phẩm.
Tên nguyên gốc của truyện là Animal Farm: A Fairy Story (Trại súc vật: Một truyện cổ tích), nhưng A Fairy Story đã bị các nhà xuất bản Hoa Kỳ bỏ đi trong lần xuất bản năm 1946. Trong số tất cả những bản dịch khi Orwell còn sống, chỉ bản tiếng Telugu là giữ tên nguyên bản. Các biến thể khác của tên truyện gồm: Một chuyện châm biếm và Một chuyện châm biếm đương đại. Orwell đề nghị dịch tên cho bản tiếng Pháp là Union des républiques socialistes animales, để nhắc lại cái tên Liên bang Xô viết theo tiếng Pháp, Union des républiques socialistes soviétiques, và viết tắt là URSA, có nghĩa "gấu" trong tiếng Latinh.
Sau hơn 50 năm từ lần xuất bản đầu tiên, tác phẩm đã được dịch ra 68 thứ tiếng trên thế giới kể cả tiếng Telugu (một dân tộc ở bắc Ấn Độ), tiếng Ba Tư, tiếng Iceland và tiếng Ukraina và thuờng xuyên được tái bản. Tạp chí Time đã chọn cuốn sách này là một trong 100 tiểu thuyết hay nhất bằng tiếng Anh (1923 tới 2005); nó cũng đứng ở vị trí 31 trong Danh sách Tiểu thuyết hay nhất thế kỷ 20. Nó cũng giành một Giải Hugo quá khứ năm 1996 và cũng có mặt trong Những cuốn sách hay của thế giới phương Tây.
Trong tác phẩm, George Orwell đã dùng hình tượng những con gia súc trong trang trại để thể hiện những tiên đoán của ông về một nhà nước Xã hội Chủ nghĩa. Tác phẩm được hoàn thành năm 1945, vào thời điểm đó phương Tây không có thông tin đầy đủ về những nhà nước này, như Liên Xô, và hệ tư tưởng Xã hội Chủ nghĩa đang ở thời kỳ thịnh vượng nhất chưa bộc lộ những yếu kém của mình.
Tổng quan
Tiểu thuyết không chỉ đề cập tới sự tham nhũng cách mạng bởi các lãnh đạo của nó mà còn cả việc làm sao sự đồi bại, dửng dưng, lãnh đạm, ham danh lợi và thiển cận có thể tiêu diệt bất kỳ khả năng nào của một xã hội không tưởng. Tuy tiểu thuyết này thể hiện giới lãnh đạo tham nhũng như là sai lầm trong cách mạng (chứ không phải hành động cách mạng), nó cũng cho thấy nguy cơ để sự dửng dưng và lãnh đạm bên trong một cuộc cách mạng có thể dẫn tới sự kinh hoàng nếu sự chuyển tiếp êm đẹp sang một chính phủ của nhân dân không được diễn ra.
Tóm tắt
Lưu ý: Phần sau đây có thể cho bạn biết trước nội dung của tác phẩm.
Thủ lĩnh (Old Major), chú lợn đực già tại Trại Manor (hay "Willingdon Đẹp đẽ" như nó tự gọi mỗi khi xuất hiện) kêu gọi các loài vật khác trong Trại tới một cuộc họp, tại đó nó so sánh con người với những kẻ ăn bám và dạy các con vật một bài hát cách mạng, "Beasts of England" (Những con quái vật của nước Anh).
Khi Thủ lĩnh chết ba ngày sau đó, hai con lợn trẻ, Snowball và Napoleon, nắm quyền chỉ huy và biến giấc mơ của Thủ lĩnh thành một triết lý đầy đủ. Các con vật nổi dậy và đuổi Ông Jones khỏi trang trại, đổi tên nó là "Trại súc vật."
Bảy điều răn của Chủ nghĩa súc vật được viết trên tường của một nhà kho để tất cả mọi con vật có thể đọc được. Điều thứ 7 là quan trọng nhất, "Mọi con vật đều bình đẳng." Tất cả các con vật đều phải làm việc, nhưng chú ngựa thồ, Boxer, làm việc nhiều hơn những con khác và nhận câu châm ngôn — "Tôi sẽ làm việc nhiều hơn nữa."
Chú lợn Snowball tìm cách dạy các con thú khác đọc và viết (dù ít con muốn học đọc và viết cẩn thận); thức ăn thừa mứa; và trang trại hoạt động êm thấm. Những con lợn tự nâng cấp chúng lên các vị trí lãnh đạo, thể hiện sự ưu tú của mình bằng các đặt bên cạnh các loại thức ăn đặc biệt phục vụ cho sức khoẻ cá nhân của chúng. Trong lúc đó, Napoleon lấy những chú chó con từ các con chó trong trang trại và tự mình huấn luyện chúng. Khi Ông Jones tìm các lấy lại trang trại, các con vật đánh bại ông trong cái chúng gọi là "Trận Cowshed." Napoleon và Snowball bắt đầu một cuộc cạnh tranh quyền lãnh đạo. Khi Snowball tuyên bố ý tưởng về một cối xay gió, Napoleon nhanh chóng phản đối nó. Snowball thực hiện một bài phát biểu nồng nhiệt để ủng hộ cối xay gió, trong khi đó Napoleon triệu tập chín con chó của mình, và chúng đã đuổi Snowball đi. Với sự vắng mặt của Snowball, Napoleon tuyên bố mình là lãnh đạo và thực hiện những thay đổi. Những cuộc hội họp sẽ không còn được tổ chức nữa và thay vào đó là một uỷ ban của những con lợn sẽ quyết định điều gì sẽ xảy ra với trang trại; vì thế tạo ra một thứ giống với một tầng lớp cai trị tư sản.
Napoleon, dùng một chú lợn trẻ tên là Squealer làm người phát ngôn của mình, thông báo rằng Snowball đã ăn cắp ý tưởng về cối xay gió của Napoleon. Nhân vật Squealer trong trường hợp này có thể coi là một sự ám chỉ tới một nhân vật thêu dệt (spin doctor) chính trị. Các con vật làm việc nhiều hơn với lời hứa hẹn về một cuộc sống dễ dàng hơn với chiếc cối xay gió. Sau một cơn bão mạnh, các con vật thấy thành quả lao động của chúng đã biến mất. Napoleon và Squealer sau đó tìm cách thuyết phục các con vật rằng Snowball là người đã phá huỷ cối xay gió, dù theo những lời bàn luận miệt thị từ các trang trại xung quanh thực tế cối xay gió bị phá huỷ bởi những bức tường được xây quá mỏng. Khi Snowball trở thành kẻ giơ đầu chịu báng, Napoleon bắt đầu thanh trừng trang trại, giết nhiều con vật mà nó buộc tội là đi lại với Snowball. Trong lúc ấy, Boxer được dạy châm ngôn thứ hai: "Napoleon luôn luôn đúng."
Napoleon lạm dụng quyền lực, vì thế cuộc sống trở nên khó khăn hơn cho các con vật; những con lợn áp đặt thêm nhiều biện pháp kiểm soát trong khi vẫn giữ các ưu tiên cho chúng. Những con lợn viết lại lịch sử để kể tội Snowball và vinh danh Napoleon, ví dụ bằng cách nói rằng Snowball đã chiến đấu cho loài người trong Trận Cowshed, và rằng Napoleon đã đánh Snowball, trong khi trên thực tế Snowball bị trúng một viên đạn từ khẩu súng của Jones. Squealer sửa chữa mọi tuyên bố do Napoleon đưa ra, thậm chí cả sự thay đổi Bảy điều răn của Chủ nghĩa súc vật của những con lợn. "Không con thú nào được uống rượu" nhanh chóng được đổi thành "Không con thú nào được uống rượu quá mức" khi những con lợn phát hiện ra nơi cất giấu rượu whiskey. Bài hát "Beasts of England" cũng bị cấm vì lý do nó không thích hợp, bởi theo Napoleon giấc mơ của Trại súc vật đã trở thành hiện thực. Nó được thay thế bằng một bài hát ca ngợi Napoleon, và nó có vẻ đã chấp nhận cách sống của một con người. Các con vật, dù lạnh, đói khát và phải làm việc quá sức, vẫn tin tưởng theo tuyên truyền tâm lý rằng chúng vẫn đang sống tốt đẹp hơn so với cuộc sống trước kia với Ông Jones, người chủ Trang trại Manor. Squealer lợi dụng trí nhớ kém của các con vật và sáng tác ra các con số để thể hiện sự cải thiện của chúng.
Mr. Frederick, một trong hai trại chủ láng giềng, đã lừa Napoleon bằng cách mua gỗ xẻ bằng tiền giả, và sau đó tấn công trang trại, dùng thuốc súng để phá huỷ chiếc cối xay gió mới được làm lại. Dù những con vật của Trại súc vật cuối cùng đã giành chiến thắng, chúng phải trả một giá đắt, bởi nhiều con thú, kể cả Boxer, đã bị thương. Squealer biến mất một cách bí ẩn khỏi trận đánh. Boxer tiếp tục làm việc nhiều và nhiều hơn, cho tới khi cuối cùng nó lăn ra khi đang làm việc ở cối xay gió. Napoleon điều một chiếc xe bán tải tới chở Boxer tới bác sĩ thú y, giải thích cho những con vật đang lo lắng rằng Boxer sẽ được chăm sóc tốt ở đó. Tuy nhiên, Benjamin đã lưu ý khi Boxer được tống lên xe rằng thực tế chiếc xe thuộc về "Alfred Simmonds, Kẻ giết Ngựa và Nấu Hồ", và cố gắng lên tiếng phản đối, nhưng những nỗ lực tuyệt vọng của các con thú không mang lại kết quả. Squealer nhanh chóng thông báo rằng chiếc xe đã được bệnh viện mua lại và giấy của người sở hữu trước vẫn chưa được viết lại. Nó kể lại một câu truyện cổ tích kịch tính và đầy nước mắt về cái chết của Boxer trong tay những bác sĩ giỏi nhất. Trên thực tế, những con lợn đã gửi Boxer tới chỗ chết để đổi lấy tiền mua thêm whiskey. Và vì thế chúng nhanh chóng say mèm.
Nhiều năm trôi qua, và những con lợn học đi thẳng, mang theo roi da, và mặc quần áo. Bảy điều răn được giảm xuống còn một câu duy nhất: "Tất cả các loài vật đều bình đằng, nhưng một số loài vật bình đẳng hơn những loài vật khác." Napoleon tổ chức một bữa tiệc cho những con lợn và người ở trong vùng (trong Trại Foxwood bên cạnh, của Ông Pilkington), người đã chúc mừng Napoleon vì có những con vật làm việc nhiều nhất nước với lương thực ít nhất. Napoleon thông báo liên minh của mình với loài người, chống lại các tầng lớp lao động của cả hai "thế giới". Sau đó nó xoá bỏ các hành động và truyền thống liên quan tới Cách mạng, và đổi lại tên trang trại thành "Trại Manor".
Các con vật, nghe được về việc đó, nhận ra khuôn mặt của những con lợn cầm quyền đã bắt đầu thay đổi. Trong một ván poker, một cuộc tranh cãi nổ ra giữa Napoleon và Ông Pilkington khi cả hai đều chơi quân bài Át Bích, và các con vật nhận ra rằng những bộ mặt của những con lợn khi đó hầu như đã giống với mặt người và rằng không ai có thể nhận ra sự khác biệt giữa chúng.
[sửa]Chủ nghĩa động vật
Chủ nghĩa động vật là một hình ảnh phản chiếu có tính chất ngụ ý về Liên bang Xô viết, đặc biệt trong giai đoạn thập niên 1910 và 1940, cũng như diễn tiến quan niệm của cách mạng và chính phủNga về việc làm thế nào để thực hiện nó. Chủ nghĩa này do chú lợn Old Major rất được tôn trọng đề ra. Những chú lợn Snowball, Napoleon, và Squealer đã đưa các tư tưởng của Old Major vào trong một triết lý thực tế, mà chúng đặt tên chính thức là Chủ nghĩa động vật. Ngay sau đó Napoleon và Squealer bắt đầu tự cho phép thực hiện các trò truỵ lạc của loài người (uống rượu, ngủ trên giường và mua bán). Squealer được sử dụng để sửa đổi Bảy điều răn để thích hợp với sự người hoá của nó, cái thể hiện sự bóp méo lý thuyết cộng sản của chính phủ Liên xô để nó thích ứng hơn với chủ nghĩa tư bản chứ không phải là một sự thay thế.
Bảy điều răn là một danh sách các quy định hay luật được cho là để giữ trật tự và đảm bảo tính căn bản của Chủ nghĩa động vật bên trong Trại súc vật. Bảy điều răn được đưa ra để thống nhất mọi loài vật với nhau trong một lý tưởng chung chống lại con người và ngăn chặn các loài vật không đi theo những thói quen ma quỷ của con người. Bởi không phải tất cả loài vật đều có thể nhớ được Bảy điều răn, chúng được rút gọn lại thành một câu căn bản: "Bốn chân tốt! Hai chân xấu!" (với cánh cũng được tính là chân cho mục đích này, Snowball cho rằng cánh được tính như chân bởi chúng là các vật thể để vận động chứ không phải để thao tác), câu nói được những con cừu thường xuyên nhắc lại, khiến đám đông những con vật quên đi những lời nói dối của những con lợn. Bảy điều răn nguyên bản là:
Bất kỳ cái gì đi bằng hai chân đều là kẻ thù
Bất kỳ cái gì đi bằng bốn chân, hay có cánh, đều là bạn bè.
Không con vật nào được mặc quần áo.
Không con vật nào được ngủ trên giường.
Không con vật nào được uống rượu.
Không con vật nào được giết bất kỳ con vật nào khác.
Tất cả các loài vật là bình đẳng.
Sau này, Napoleon và những con lợn của nó tham nhũng bằng quyền lực tuyệt đối chúng có được với trang trại. Để duy trì sự đồng đẳng với các loài vật khác, Squealer bí mật viết thêm vào các điều răn để làm lợi cho các con lợn trong khi vẫn giữ bí mật để chúng không bị buộc tội phá vỡ các điều luật (như "Không con vật nào được uống rượu" được thêm "quá mức" và "Không con vật nào được ngủ trên giường" được thêm "trải ga"). Các điều răn cuối cùng bị bỏ đi hoàn toàn, và được thay thế bằng câu "Mọi con vật đều bình đẳng, nhưng một số con vật bình đẳng hơn những con vật khác", và "Bốn chân tốt, hai chân tốt hơn!" khi loài lợn ngày càng giống con người.
Các nhân vật
Các sự kiện và nhân vật trong Trại súc vật ám chỉ tới Chủ nghĩa cộng sản ("Chủ nghĩa súc vật"), chính phủ độc tài và sự khờ dại nói chung của loài người; Snowball được coi là Leon Trotsky và con lợn lãnh đạo, Napoleon, là Stalin.
Lợn
Thủ lĩnhMột chú lợn đực là cảm hứng cho cuộc Nổi dậy trong cuốn sách. Nó 12 tuổi. Theo một cách giải thích, nó có thể dựa trên cả Karl Marx, người sáng lập Chủ nghĩa Mác hiện đại và là cơ sở cho Chủ nghĩa cộng sản, (trong đó nó miêu tả xã hội lý tưởng mà các con vật sẽ tạo ra nếu con người bị lật đổ) và Vladimir Lenin (ở điều cái đầu lâu của nó được đặt ở một nơi trưng bày công cộng được tôn trọng, như xác ướp của Lenin). Tuy nhiên, theo Christopher Hitchens: "các tính chất cá nhân của Lenin và Trotsky được tổng hợp vào trong một nhân vật [ví dụ, Snowball], hay, nó thậm chí có thể [...] nói, hoàn toàn không có Lenin."Napoleon"Một con lợn đực Berkshire hung dữ, chú lợn Berkshire duy nhất tại trang trại, không phải là một nhân vật chỉ nói phét, mà với một danh tiếng vì đi theo con đường riêng của mình",Napoleon là kẻ bạo chúa và hung ác chính duy nhất của Trại súc vật; nó được dựa trên Joseph Stalin. Nó bắt đầu dần xây dựng quyền lực, sử dụng những con chó con bị bắt đi khỏi bố mẹ, những con chó Jessie và Bluebell, và nuôi dạy chúng trở thành những con chó hung ác, như cảnh sát mật của mình. Sau khi đuổi Snowball khỏi trang trại, Napoleon nắm quyền lực tuyệt đối, sử dụng tuyên truyền giả tạo của Squealer và đe doạ cùng sự doạ dẫm của các con chó để giữ các con vật khác tuân theo luật lệ. Trong số những điều khác, nó dần thay đổi các điều răn để mang lợi cho mình. Tới cuối cuốn sách, Napoleon và những con lợn đồng minh của nó đã học đứng thẳng và bắt đầu hành động như con người là cái ban đầu đã khiến chúng nổi dậy.Trong phiên bản tiếng Pháp đầu tiên của Trại súc vật, Napoleon được gọi là César, cách đọc tiếng Pháp của Caesar, dù bản dịch khác gọi nó là Napoléon.SnowballĐối thủ của Napoleon và ban đầu là lãnh đạo của trang trại sau khi Jones bị lật đổ. Có lẽ nó là sự ám chỉ tới Leon Trotsky, dù theo ý kiến của Orwell về Trotsky nó có thể được coi là sự đại diện của những người Menshevik. Nó được hầu hết các con vật ủng hộ và tin tưởng vì đã lãnh đạo mang lại một vụ mùa bội thu đầu tiên, nhưng đã bị Napoleon đuổi khỏi trang trại. Snowball đã lãnh đạo những công việc hiệu quả cho trang trại và các con vật và có những kế hoạch nhằm giúp các con vật đạt được một xã hội quân bình không tưởng, nhưng Napoleon và những con chó của nó đã đuổi Snowball khỏi trang trại, và Napoleon tung ra những tin đồn khiến Snowball trở thành ma quỷ, tham nhũng và nó đã bí mật phá hoại những nỗ lực của các con vật nhằm cải thiện trang trại.SquealerMột con lợn thịt nhỏ, trắng, béo là cánh tay phải của Napoleon và là bộ trưởng tuyên truyền. Squealer đã sử dụng ngôn ngữ để giải thích, bào chữa và tán dương mọi hành động của Napoleon. Squealer hạn chế tranh luận bằng cách làm nó trở nên phức tạp và nó từ chối và làm mất phương hướng, ví dụ nó đưa ra tuyên bố rằng những con lợn cần các đồ xa xỉ nhằm làm việc một cách hiệu quả. Tuy nhiên, khi các vấn đề vẫn cứ tồn tại dai dẳng, nó thường sử dụng cách đe doạ sự quay trở lại của Ông Jones, người chủ cũ của trang trại, để bào chữa cho những ưu tiên dành cho loài lợn. Squealer sử dụng những chiến thuật để thuyết phục các con vật rằng cuộc sống đang ngày càng tốt lên. Đa số các con vật chỉ có quá khứ mờ nhạt về đời sống trước cách mạng; vì thế, chúng đã tin tưởng. Cuối cùng, nó là con vật đầu tiên đi bằng hai chân sau.MinimusMột chú lợn nhà thơ viết các bài quốc ca thứ hai và thứ ba của Trại súc vật sau khi bài "Beasts of England" bị cấm.Những chú lợn conNgụ ý là những đứa trẻ của Napoleon (dù không được viết rõ trong tiểu thuyết) và là thế hệ những con vật đầu tiên thực sự thấm nhuần tư tưởng bất bình đẳng giữa các loài vật của nó.Những con lợn trẻBốn con lợn phàn nàn về việc Napoleon giành quyền quản lý trang trại nhưng nhanh chóng bị bịt miệng và sau này bị hành quyết.PinkeyeMột con lợn nhỏ chỉ được đề cập đến một lần; nó là con lợn để nếm thức ăn của Napoleon nhằm đảm bảo nó không bị bỏ thuốc độc, để đối phó với những lời đồn đại về một âm mưu ám sát nhằm vào Napoleon.
Con người
Ông JonesChủ cũ của trang trại, Jones là một người nghiện rượu nặng và các con vật nổi dậy chống lại sông sau khi ông đã uống quá nhiều tới mức không thèm chăm sóc hay cho chúng ăn. Nỗ lực của Jones để chiếm lại trang trại đã thất bại trong Trận Cowshed. Ông đại diện cho Sa hoàng Nicholas II.FrederickNgười chủ cứng rắn của Pinchfield, một trang trại được quản lý tốt ở bên cạnh. Ông mua gỗ từ các con vật bằng tiền giả và sau đó tấn công chúng, phá huỷ chiếc cối xay gió nhưng cuối cùng bị đánh bại trong Trận Windmill. Có những câu chuyện về việc ông đối xử thô bạo với các con vật, như quẳng những con chó vào trong một lò sưởi. Pinchfield là trang trại nhỏ hơn trang trại Foxwood của Pilkington nhưng được điều hành hiệu quả hơn, và Frederick trong một thời gian ngắn đã tham gia vào một "liên minh" với Napoleon bằng cách đề nghị mua gỗ từ nó nhưng sau đó đã phá vỡ thoả thuận và gây ra một cuộc tấn công đẫm máu vào Trại súc vật. Ông ta được cho là đại diện cho Hitler và cuộc tấn công đáng ngạc nhiên của Hitler vào Liên xô.Ông PilkingtonNgười chủ dễ tính nhưng xảo quyệt của Foxwood, một trang trại láng giềng với toàn cỏ dại, như được miêu tả trong cuốn sách. Ở cuối cuộc chơi, cả Napoleon và Pilkington đều có quân Át Bích và sau đó bắt đầu đánh nhau ầm ỹ. Pilkington và trang trại Foxwood dựa trên Hoa Kỳ: Foxwood được miêu tả là lớn hơn Pinchfield, nhưng không được điều hành hiệu quả.Ông. WhymperMột người đàn ông được Napoleon thuê để làm quan hệ công chúng của Trại súc vật với loài người. Whymper được sử dụng như một người trung gian trong việc buôn bán thương mại với xã hội loài người những đồ mà các con thú không thể tự chế tạo: ban đầu là một sự cần thiết thực sự bởi những con thú không thể tự chế tạo các thành phần của cối xay gió, nhưng cuối cùng Whymper được dùng để mua những đồ xa xỉ như rượu cho các con lợn.
Ngựa và lừa
Có bốn nhân vật ngựa chính: Boxer, Clover, và Mollie, là những con ngựa, và Benjamin, là một con lừa. Boxer là một lao động trung thành, tử tế và luôn cống hiến. Về thể chất nó là con vật khoẻ nhất trang trại, nhưng ngây thơ và chậm chạp, điều này khiến nó luôn nói "Tôi sẽ làm việc nhiều hơn nữa" và "Napoleon luôn đúng" dù có tình trạng tham nhũng. Clover là bạn của Boxer, luôn chăm sóc Boxer, và nó cũng là con vật luôn chăm lo cho các con ngựa khác, và nói chung các con vật khác (như những con vịt được nó che chở giữa hai chân trước và bụng trong bài phát biểu của Thủ lĩnh). Mollie là con ngựa cái trẻ kiêu ngạo, luôn nghĩ về bản thân, thích hưởng lạc và thích đeo ruy băng trên bờm, ăn các cục đường, và bị con người làm hư chăm sóc kỹ lưỡng. Nó nhanh chóng rời bỏ đến trang trại khác và chỉ được đề cập tới một lần. Benjamin là một trong những con vật sống lâu nhất, và cũng là một trong số ít biết đọc. Nó là người bạn rất trung thành của Boxer, và không hề làm gì để cảnh báo các con vật khác về sự tham nhũng của các con lợn, (mà nó thầm nhận ra ngày càng trở nên trầm trọng). Khi được hỏi nó thấy hạnh phúc hơn lúc trước hay sau Cách mạng, Benjamin nói, "Những con lừa sống rất lâu. Các bạn chưa từng thấy một con lừa chết." Nó sống yếm thế và bi quan, câu nói thường xuyên của nó là; "Cuộc sống sẽ tiếp diễn như nó vẫn tiếp diễn - có nghĩa là, xấu xa". Nhưng nó cũng là một con vật khôn ngoan nhất trang trại, và có thể "đọc tốt như bất kỳ một con lợn nào".
Các con vật khác
MurielMột con dê già cả và khôn ngoan là bạn của mọi con vật trong trang trại. Nó, giống như Benjamin và Snowball, là một trong số ít con vật trong trang trại biết đọc (với một số khó khăn bởi đầu tiên nó phải đánh vần từ ra mồm đã) và giúp Clover phát hiện ra rằng Bảy điều răn đã liên tục bị thay đổi.Những con chó conCon của Jessie và Bluebell, bị Napoleon lấy đi từ khi sinh để làm lực lượng an ninh của nó. Những con chó này được huấn luyện để trở nên xấu xa, tới mức nhiều con vật bị chúng xé nhỏ gồm cả bốn con lợn trẻ, một con cừu và nhiều con gà. Chúng cũng định làm thế với Boxer, vì đã chặn một con chó dưới chân mình. Những con chó đã xin ân xá, và theo lệnh của Napoleon, Boxer trả tự do cho những con chó con.Con quạ MosesMột con chim già thỉnh thoảng tới trang trại với những câu truyện cổ tích về một nơi ở trên trời được gọi là Núi bánh kẹo, nơi nó nói các con vật sẽ được tới sau khi chết — nhưng chỉ khi chúng làm việc chăm chỉ. Nó được coi là đại diện của Nhà thờ Chính thống Nga, và Núi bánh kẹo được cho là hình ảnh của Thiên đường cho các con vật. Nó bỏ thời gian để khiến các con vật tin vào Núi bánh kẹo, và không hề làm việc gì. Nó cảm thấy không bình đẳng so với các con vật khác vì thế nó đã bỏ đi sau cuộc nổi loạn, cho mọi con vật được cho là bình đẳng. Tuy nhiên, ở đoạn sau cuốn sách nó quay lại trang trại và tiếp tục tuyên bố về sự hiện hữu của Núi bánh kẹo. Các con vật khác bối rối trước thái độ của những con lợn với Moses; chúng cho rằng những lời nói của nó là vô nghĩa, nhưng cho phép nó ở lại trang trại. Những con lợn làm việc này để mang lại một hy vọng về một cuộc sống thứ hai hạnh phúc cho các con vật, có lẽ để giữ đầu óc chúng luôn hướng tới Núi bánh kẹo chứ không phải về một cuộc nổi dậy. Cuối truyện, Moses là một trong số ít con vật nhớ về cuộc nổi dậy, cùng với Clover, Benjamin, và những con lợn.Những con cừuChúng có tầm hiểu biết hạn chế về tình hình nhưng lại mù quáng ủng hộ các lý tưởng của Napoleon. Chúng thường nhắc đi nhắc lại câu "bốn chân tốt, hai chân xấu". Ở cuối truyện, một trong Bảy điều răn được sửa sau khi những con lợn đã học đi trên hai chân sau và câu nói của chúng đổi thành "bốn chân tốt, hai chân tốt hơn". Những con lợn có thể dựa vào chúng để tiêu diệt bất kỳ sự phản kháng nào từ những con vật khác.Những con gà trốngChúng đập vỡ những quả trứng thay vì trao nó cho những kẻ cầm quyền cao hơn (những con lợn), những kẻ luôn muốn đem trứng bán cho con người.Những con bòSữa của chúng bị những con lợn ăn trộm, lũ lợn cũng học cách vắt sữa bò, và biến nó trở thành cháo khoai tây sữa hàng ngày cho chúng trong khi những con vật khác không có được bất cứ thứ gì xa xỉ.
Nguồn gốc
George Orwell đã viết bản chép tay năm 1943 và 1944 theo những kinh nghiệm của ông trong cuộc Nội chiến Tây Ban Nha, mà ông miêu tả trong cuốn Homage to Catalonia năm 1938.
Trong lời nói đầu của một ấn bản tiếng Ukraina năm 1947 cuốn Animal Farm ônmg đã giải thích cách thoát khỏi những cuộc thanh trừng cộng sản tại Tây Ban Nha đã dạy ông "sự dễ dàng thế nào để việc tuyên truyền chuyên chế có thể kiểm soát ý kiến của những người đã được khai sáng tại các quốc gia dân chủ." Điều này thúc đẩy Orwell thể hiện và mạnh mẽ lên án cái ông đã nhìm thấy như là tình trạng tham nhũng kiểu Stalin của các lý tưởng chủ nghĩa xã hội nguyên thuỷ.
Trong lời nói đầu đó Orwell cũng miêu tả cái mang cho ông ý tưởng đặt nội dung cuốn sách trong một trang trại:
...Tôi thấy một chú bé, có lẽ mười tuổi, lái một chiếc xe ngựa lớn dọc theo một con đường hẹp, quất ngựa bất cứ khi nào muốn rẽ. Điều đó khiến tôi nghĩ rằng nếu những con vật đó nhận thức được sức mạnh của chúng, chúng ta sẽ không có quyền lực với chúng, và rằng con người khai thác các con vật theo các mà những người giàu khai thác người vô sản.
Orwell đã gặp phải nhiều khó khăn khi tìm cách xuất bản cuốn sách. Bốn nhà xuất bản từ chối; một ban đầu đã chấp nhận nhưng sau đó từ chối sau khi tham vấn với Bộ thông tin Anh Quốc. Cuối cùng Secker and Warburg đã xuất bản ấn bản đầu tiên 1945.
[sửa]Ý nghĩa
Lá cờ Sừng và Móng được miêu tả trong cuốn sách có vẻ dựa trên búa liềm.
Tại Khối Đông Âu cả Animal Farm và Nineteen Eighty-Four sau này đều có trong danh sách sách cấm cho tới die Wende năm 1989, và chỉ có được trên các mạng lưới Samizdat phe nhóm.
Trận Windmill trong tiểu thuyết được Sant Singh Bal[ai nói?] coi là "thuộc những đoạn quan trọng tạo nên điều cốt lõi của cuốn tiểu thuyết” Harold Bloom viết rằng "Trận Windmill đã gióng một tiếng chuông đặc biệt: sự đẩy lùi Công tước Brunswick năm 1792, sau cuộc ném bom của phổ khiến cối xay gió Valmy nổi tiếng." Trái lại, Peter Edgerly Firchow và Peter Hobley Davison cho rằng trong đời thực, với những sự kiện trong Animal Farmphản ánh những gì diễn ra tại Liên xô, trận đánh tưởng tượng này thể hiện Cuộc chiến tranh giữ nước vĩ đại (Thế chiến II), đặc biệt là Trận Stalingrad và Trận Moscow. Activity Pack của Prestwick House về Animal Farm cũng coi Trận Windmill là một hình ảnh của Thế chiến II, trong khi lưu ý rằng "xúc tác cho Trận Windmill, dù, kém rõ ràng hơn." Trong trận đánh, Fredrick đã đào các hố và những nơi đặt thuốc nổ bên trong, và nó được "Toàn thể các con vật, ngoại trừ Napoleon" yểm hộ; nhà xuất bản đã đổi nó từ "Mọi con vật, gồm cả Napoleon" để công nhận quyết định củaJoseph Stalin ở lại Moscow khi người Đức tiến công.
Trận Cowshed thể hiện cuộc xâm lược của liên quân vào nước Nga Xô viết năm 1918, và thất bại của Bạch vệ trong cuộc Nội chiến Nga.
Những nỗ lực tìm kiếm một nhà xuất bản
Trong Thế chiến II mọi việc trở nên rõ ràng với Orwell rằng văn học chống Liên xô không phải là thứ mà hầu hết các nhà xuất bản lớn sẽ đụng vào — gồm cả nhà xuất bản thường xuyên của ông Gollancz. Ông cũng đã nộp bản đánh máy tới Faber and Faber, nơi nhà thơ T. S. Eliot (người là một đạo diễn phim) cũng từ chối nó; Eliot đã viết thư trả lời Orwell ca ngợi "văn hay" và "tính chính trực cơ bản" của nó nhưng tuyên bố rằng họ sẽ chỉ chấp nhận xuất bản nó nếu có được một số thiện cảm cho quan điểm "mà tôi cho rằng nói chung là Trotskyite". Eliot đã nói ông thấy quan điểm "không thuyết phục", và chắc rằng những con lợn được tạo ra cho sự điều hành tốt nhất của trang trại; ông giả định rằng một số người có thể cho rằng "điều gì cần thiết .. không phải là thêm chủ nghĩa cộng sản mà thêm nhiều con lợn có đầu óc hướng tới cộng đồng".
Một nhà xuất bản ông tìm kiếm trong cuộc chiến, ban đầu chấp nhận Animal Farm, sau đó đã từ chối cuốn sách sau khi một quan chức tại Bộ thông tin cảnh báo ông — dù người được cho là đã ra lệnh này sau đó bị phát hiện là một điệp viên Liên xô. Nhà xuất bản sau đó viết thư cho Orwell, nói:
Nếu cuốn sách chỉ đề cập chung tới những kẻ độc tài và những thể chế độc tài thì việc xuất bản không có vấn đề gì, nhưng nó lại không như vậy, như tôi thấy hiện nay, vì thể hiện toàn bộ quá trình phát triển của Nga Xô viết và hai nhà độc tài của nó [Lenin và Stalin], vì thế nó chỉ có thể áp dụng vào nước Nga, chứ không phải bất kỳ một nền độc tài nào khác.
Một điều khác: nó sẽ bớt gây hấn hơn nếu loài vật thống trị trong cuốn sách không phải là những con lợn. Tôi nghị việc lựa chọn lợn làm loài thống trị chắc chắn gây cảm giác xúc phạm tới nhiều người, và đặc biệt tới những người dễ tự ái, như người Nga.
Dù được viết năm 1943, Animal Farm mãi tới năm 1945 Animal Farm mới được xuất bản vì tình trạng khan hiếm giấy và lo ngại làm xấu đi quan hệ liên minh Anh-Xô.
“Tự do báo chí"
Orwell lúc đầu đã viết một lời nói đầu phàn nàn về sự kiểm duyệt tự thân của Anh và làm thế nào người dân Anh đã bị đàn áp trong việc chỉ trích Liên xô, đồng minh trong Thế chiến II của họ. "Sự thật tai hại về kiểm duyệt văn học tại Anh là bởi nó hầu như là tự nguyện. ... Mọi thứ đang được giữ đúng đắn bên ngoài báo chí Anh, không phải bởi vì Chính phủ can thiệp mà bởi một thoả thuận chung ngầm rằng 'nó sẽ không được làm' để đề cập tới sự thực đặc biệt đó." Chính đoạn lời nói đầu cũng bị kiểm duyệt và vào tháng 6 năm 2009 vẫn chưa được xuất bản trong hầu hết các ấn bản của cuốn sách. Vợ ông Eileen Blair đã làm việc trong cuộc chiến tại Bộ thông tin kiểm duyệt báo chí.
Secker và Warburg đã xuất bản phiên bản đầu tiên của Animal Farm năm 1945 mà không có đoạn mở đầu. Tuy nhiên, nhà xuất bản đã để không gian cho một lời nói đầu trong bản in thử của tác giả. Vì những lý do chưa được biết, không lời nói đầu nào được cung cấp và toàn bộ số trang đã phải làm lại ở những phút cuối cùng.
Nhiều năm sau, năm 1972, Ian Angus đã tìm thấy bản đánh máy gốc có tựa đề "Tự do Báo chí", và Bernard Crick đã xuất bản nó, cùng với lời nói đầu của chính ông trong The Times Literary Supplement ngày 15 tháng 9 năm 1972 as "How the essay came to be written". Bản thử của Orwell chỉ trích sự tự kiểm duyệt của báo chí Anh, đặc biệt trong việc đàn áp những miêu tả không tâng bốc Stalin và chính phủ Liên xô. Bản thử này cũng xuất hiện trong ấn bản Animal Farm tại Italia năm 1976, với một lời giới thiệu khác nữa của Crick, tuyên bố là ấn bản đầu tiên có lời nói đầu. Các nhà xuất bản khác vẫn ngần ngại in nó.
Những đề cập văn hoá
Bài chi tiết: Trại súc vật trong văn hoá đại chúng
Những đề cập tới cuốn tiểu thuyết thường xuất hiện trong các tác phẩm khác của văn hoá đại chúng, đặc biệt trong âm nhạc và các show truyền hình.
Biến thể
Animal Farm đã hai lần được chuyển thể thành phim. Animal Farm năm 1954 là phim truyện hoạt hình và phim Animal Farm năm 1999 là một phiên bản TV live action, cả hai đều khác biệt so với tiểu thuyết. Trong bộ phim năm 1954 Napoleon bị lật đổ trong một cuộc cách mạng thứ hai trong khi trong bộ phim năm 1999 chế độ của Napoleon tự sụp đổ, như trường hợp xảy ra ở Liên xô.
Xuất bản
Ngày 17 tháng 7 năm 2009, Amazon.com đã rút một số tít của Amazon Kindle, gồm cả Animal Farm và Nineteen Eighty-Four của George Orwell, khỏi danh sách bán, người mua trả lại, và xoá các khoản trong các thiết bị của người mua sau khi phát hiện ra rằng nhà xuất bản thiếu một số quyền để xuất bản những cuốn đang bị nghi vấn. Các ghi chú và chú giải của những cuốn sách do những người sử dụng viết trên thiết bị của họ cũng bị xoá. Sau khi hành động này dẫn tới những lời phản đối và so sánh với chính Nineteen Eighty-Four, người phát ngôn của Amazon Drew Herdener đã nói rằng công ty "… đang thay đổi những hệ thống của chúng tôi để trong tương lai chúng tôi sẽ không xoá bỏ các cuốn sách khỏi các thiết bị của khách hàng trong những hoàn cảnh như vậy."
Ở Việt Nam, quyển sách được Công ty Nhã Nam và Nhà xuất bản Hội nhà văn xuất bản năm 2013 với tựa "Chuyện ở nông trại".
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét