George Orwell
LỜI TỰA
Trại Súc Vật được in ở Anh ngày 17 tháng 8 năm 1945 và một năm sau
thì được in ở Mĩ. Trước đó George Orwell đã cho xuất bản 9 đầu sách với tổng số
bản in cả ở Anh và Mĩ là 195 500 cuốn. Sau chiến tranh thế giới thứ II do thiếu
giấy nên số lượng bản in hạn chế, tuy vậy cho đến khi Orwell mất vào tháng
giêng năm 1950 đã có tất cả 25 500 cuốn Trại Súc Vật được in ở Anh và 590 000
cuốn được in ở Mĩ. Điều đó nói lên thành công to lớn và ngay lập tức của tác
phẩm. Sinh thời Orwell tác phẩm này đã được dịch ra tất cả các ngôn ngữ chính
của châu Âu cũng như các thứ tiếng như Telugu (một dân tộc thuộc bắc Ấn Độ), Ba
Tư, Aixlen và Ukraine. Sau hơn 50 năm kể từ lần xuất bản đầu tiên, tác phẩm đã
được dịch ra 68 thứ tiếng trên thế giới và thuờng xuyên được tái bản. Trong lần
bình chọn 100 tác phẩm hay nhất trong thế kỉ XX do nhà sách Random House tiến
hành, Trại Súc Vật được xếp thứ 31.
Nhân kỉ niệm 100 năm ngày sinh của George Orwell chúng tôi xin
giới thiệu Trại Súc Vật, một trong hai tác phẩm nổi tiếng nhất của ông với lời
tựa cho lần xuất bản bằng tiếng Ukraine do chính Orwell viết. Lời tựa này được
Orwell viết bằng tiếng Anh (bản gốc đã bị thất lạc), theo đề nghị của người tổ
chức dịch thuật và phân phối tác phẩm này cho những người Ukraine chạy trốn chế
độ Xô viết và sống trong các trại tạm cư do quân đội Anh và Mĩ thiết lập trên
đất Đức. Lời tựa được dịch sang tiếng Ukraine dành cho lần xuất bản đầu tiên
vào năm 1947, nhà sách Penguin Classic trong lần xuất bản năm 2000 đã cho dịch
lại và in kèm với lời giới thiệu của Malcolm Bradbury.
Sau tác phẩm Trại Súc Vật, George Orwell còn viết một tác phẩm nổi
tiếng 1984. Tác phẩm này nằm ở vị trí 13 trong bảng tổng sắp của nhà sách
Randomhouse đã nói ở trên. Tin rằng một ngày gần đây tác phẩm bất hủ này cũng
sẽ ra mắt độc giả tiếng Việt.
Phạm Minh Ngọc
Tôi được yêu cầu viết lời giới thiệu cho bản dịch tác phẩm Trại
Súc Vật sang tiếng Ukraine. Tôi nhận thức rõ rằng tôi đang viết cho những độc
giả mà tôi không có một chút hiểu biết nào và họ cũng chưa từng có cơ hội tìm
hiểu tôi.
Trong lời giới thiệu chắc chắn các độc giả muốn tôi kể về quá
trình sáng tác tác phẩm Trại Súc Vật, nhưng trước tiên tôi muốn tự kể về mình
và những trải nghiệm đã dẫn tôi đến quan điểm chính trị hiện nay.
Tôi sinh năm 1903 tại Ấn Độ. Lúc đó cha tôi là một viên chức trong
bộ máy hành chính Anh quốc ở đấy, gia đình tôi thuộc tầng lớp trung lưu gồm các
quân nhân, tu sĩ, viên chức chính phủ, giáo sư, luật sư, bác sĩ v.v... Tôi tốt
nghiệp trung học tại Eton, một trường công lập thuộc loại đắt nhất nước Anh
thời đó. Nhưng tôi được vào học ở đây là do được nhận học bổng chứ cha tôi
không thể có tiền để gửi tôi vào học những trường như thế.
Ngay sau khi thôi học (lúc đó tôi chưa đủ 20 tuổi) tôi đi Miến
Điện và tham gia lực lượng cảnh sát Hoàng gia tại đây. Tôi làm ở đó năm năm.
Việc này hoàn toàn không hợp với tôi, tôi trở nên căm ghét chủ nghĩa đế quốc
mặc dù lúc đó tinh thần quốc gia ở Miến Điện chưa cao và quan hệ giữa người Anh
và người Miến cũng chưa đến nỗi nào. Sau khi về lại Anh quốc vào năm 1927 tôi
giải ngũ và bắt đầu viết văn: thời gian đầu không có thành công đáng kể nào.
Trong những năm 1928-1929 tôi sống ở Paris, chuyên viết truyện ngắn và tiểu
thuyết nhưng không có nhà xuất bản nào chịu in (tôi đã xé bỏ hết). Những năm
sau đó tôi phải tay làm hàm nhai, đôi khi phải nhịn đói. Chỉ từ năm 1934 tới
nay tôi mới sống được bằng ngòi bút. Trong thời gian này tôi đã sống nhiều
tháng giữa những người nghèo khổ và bất hảo, ăn xin và ăn cắp tại những khu vực
tồi tệ nhất của những khu phố nghèo. Lúc đầu tôi phải nhập bọn với họ vì không
có tiền, nhưng sau này tôi lại rất thích lối sống đó. Tôi đã dành nhiều tháng
trời để nghiên cứu đời sống thợ mỏ ở miền Bắc nước Anh. Cho đến năm 1930 nói
chung tôi vẫn chưa phải là người theo trường phái xã hội. Thực ra tôi vẫn chưa
xác định được quan điểm chính trị của mình.Tôi trở thành người theo trường phái
xã hội vì căm thù cách người ta đàn áp và khinh thường tầng lớp công nhân công
nghiệp nghèo khổ chứ không phải vì thán phục xã hội theo kế hoạch hoá về mặt về
mặt lí luận.
Tôi lập gia đình năm 1936. Cuộc nội chiến ở Tây Ban Nha nổ ra ngay
trong những ngày đó. Hai vợ chồng tôi đều muốn đi Tây Ban Nha để chiến đấu cho
chính phủ nước này. Chúng tôi sẵn sàng lên đường, sáu tháng sau đó, khi tôi
viết xong cuốn sách mà tôi đã khởi sự từ trước. Tôi đã ở mặt trận Aragon gần
Huesca sáu tháng liền, cho đến khi bị một phát đạn bắn tỉa xuyên qua cổ.
Trong giai đoạn đầu của cuộc chiến những người ngoại quốc hoàn
toàn không hiểu được cuộc đấu tranh giữa các đảng phái ủng hộ chính phủ Tây Ban
Nha. Do một loạt sự tình cờ, tôi không tham gia các Binh đoàn Quốc tế như đa số
những người ngoại quốc khác mà chiến đấu trong hàng ngũ của lực lượng vũ trang
POUM, đảng của những người theo phái Troskist Tây Ban Nha.
Vì vậy giữa năm 1947 khi những người Cộng sản nắm được quyền kiểm
soát (hay một phần quyền kiểm soát) chính phủ Tây Ban Nha và bắt đầu săn đuổi
những người Troskist thì cả hai vợ chồng tôi đều trở thành nạn nhân. Chúng tôi
may mắn đi khỏi được Tây Ban Nha, thậm chí không bị bắt lần nào. Nhiều bạn bè
của chúng tôi đã bị bắn bỏ, một số bị tù đày nhiều năm, số khác thì mất tích.
Những cuộc săn người ở Tây Ban Nha xảy ra đồng thời với những cuộc
thanh trừng vĩ đại ở Liên Xô. Thực chất những vụ thanh trừng ở Tây Ban Nha và ở
Nga chỉ là một (gọi là âm mưu với bọn phát xít) và nếu nói về Tây Ban Nha thì
tôi có đầy đủ cơ sở để tin rằng đấy là những vụ kết án oan. Qua đó tôi đã nhận
được một bài học đắt giá: nó dạy tôi rằng bộ máy tuyên truyền của chế độ toàn
trị dễ dàng lèo lái dư luận ở những nước dân chủ đến mức nào.
Hai vợ chồng tôi đã chứng kiến những người vô tội bị quẳng vào nhà
giam chỉ vì họ bị nghi là không theo đường lối chính thống. Khi trở về Anh
chúng tôi thấy rất nhiều người thạo tin và nhạy bén tin vào những bản án kì
quặc về âm mưu phản bội và phá hoại do báo chí tường thuật từ những vụ án ở
Moscow.
Và tôi thực sự hiểu ra ảnh hưởng tiêu cực của huyền thoại Xô viết
đối với phong trào xã hội ở phương Tây.
Đến đây tôi xin dừng lại một chút để trình bày thái độ của tôi đối
với chế độ Xô viết.
Tôi chưa đến thăm Nga bao giờ và hiểu biết của tôi về nước Nga chỉ
là kiến thức do thu lượm được từ báo chí, sách vở. Ngay cả nếu có đủ sức tôi
cũng sẽ không can thiệp vào công việc nội bộ của Liên Xô: tôi sẽ không kết án
Stalin và các cộng sự của ông ta chỉ vì những phương pháp dã man và phi dân chủ
của họ. Có thể là trong những điều kiện như thế, dù có muốn, họ cũng không thể
hành động khác được.
Nhưng mặt khác đối với tôi điều cực kì quan trọng là nhân dân Tây
Âu phải nhận rõ chế độ Xô viết như nó đang là. Từ năm 1930 tôi nhìn thấy rất ít
bằng chứng là Liên Xô đang tiến đến cái có thể thực sự gọi là Chủ nghĩa xã hội.
Ngược lại, có những chỉ dấu rõ ràng rằng xã hội ấy đang chuyển hoá thành xã hội
có tôn ti trật tự và những người cầm quyền, cũng như mọi giai cấp cầm quyền
khác, chẳng thấy có lí do gì để rời bỏ quyền lực đã làm tôi choáng váng. Hơn
nữa công nhân và trí thức ở những nước như Anh quốc lại không hiểu rằng Liên Xô
hôm nay đã khác hẳn Liên Xô năm 1917. Một phần vì họ không chịu hiểu (nghĩa là
họ muốn tin rằng có một nước xã hội chủ nghĩa quả thực đang tồn tại ở đâu đó),
một phần vì họ quen với cuộc sống tự do và ôn hoà, họ không biết gì về chủ
nghĩa toàn trị.
Cần phải nhớ rằng nước Anh chưa phải là nước hoàn toàn dân chủ.
Đây vẫn là nước tư bản với những đặc quyền đặc lợi giai cấp (ngay cả bây giờ,
sau cuộc chiến tranh có xu hướng làm cho mọi người bình đẳng hơn) và sự chênh
lệch gay gắt về tài sản. Nhưng dù sao ở đây người dân đã có cuộc sống không có
những xáo trộn lớn suốt mấy trăm năm qua, luật pháp tương đối công chính, tin
tức và số liệu của chính quyền có thể tin được và cuối cùng, nhưng không kém
phần quan trọng là người ta có thể giữ và ủng hộ quan điểm của thiểu số mà
không bị bất kì đe dọa chết người nào. Trong hoàn cảnh như vậy người ta không
thể nào hiểu được những hiện tượng như trại tập trung, cưỡng ép di cư hàng
lọat, bỏ tù không cần xét xử, kiểm duyệt báo chí v.v... Tất cả những điều đọc
được trên báo chí về những nước như Liên Xô được tự động phiên dịch sang các
thuật ngữ của nước Anh và họ ngây thơ tin ngay những điều dối trá của bộ máy
tuyên truyền của chế độ toàn trị đó. Cho đến năm 1939, và cả sau này nữa, đa số
người Anh không hiểu được thực chất chế độ phát-xít ở Đức và nay họ cũng có ảo
tưởng tương tự như vậy đối với Liên Xô.
Điều đó đặc biệt có hại đối với phong trào Xã hội Anh và gây hậu
quả xấu đối với chính sách đối ngoại của nước Anh. Theo tôi, tin rằng nước Nga
là nước xã hội chủ nghĩa và mọi hành vi của những người cầm quyền ở đó đều nên
được tha thứ, nếu không nói là phải theo là sự phản bội đối với lí tưởng xã hội
chủ nghĩa. Vì vậy trong mười năm gần đây tôi đã đi đến kết luận rằng việc phá
tan huyền thoại Xô viết là việc làm vô cùng cần thiết nếu ta muốn tái sinh
phong trào xã hội chủ nghĩa.
Ngay sau khi trở về từ Tây Ban Nha tôi đã nghĩ đến việc vạch trần
huyền thoại Xô viết dưới dạng một câu chuyện dễ hiểu và dễ dịch sang các thứ
tiếng khác. Nhưng chi tiết của câu chuyện vẫn chưa có, cho đến một hôm (khi đó
tôi sống ở nông thôn) tôi trông thấy một cậu bé, khoảng mười tuổi, đang đánh
một chiếc xe ngựa to trên một con đường hẹp, cứ mỗi lần con ngựa định quay
ngang là cậu bé lại ra roi. Trong đầu tôi bỗng loé lên ý nghĩ rằng nếu loài vật
nhận thức được sức mạnh của chúng thì con người không thể nào còn điều khiển
được chúng nữa và con người bóc lột loài vật cũng hệt như các tầng lớp hữu sản
bóc lột giai cấp vô sản vậy.
Tôi tiến hành phân tích học thuyết của Marx trên quan điểm của súc
vật. Đối với loài vật thì rõ ràng là luận điểm về đấu tranh giai cấp giữa người
với người chỉ là một sự lừa mị, vì mỗi khi cần bóc lột súc vật là tất cả mọi
người lại đoàn kết với nhau để chống lại chúng: cuộc đấu tranh thực sự là cuộc
đấu tranh giữa loài vật và loài người. Từ đây việc tạo ra tác phẩm không còn
khó nữa. Tôi bận nhiều việc khác, không có thì giờ, cho nên mãi đến năm 1943
tôi vẫn chưa bắt đầu viết truyện này và cuối cùng tôi đã đưa thêm một số sự
kiện, thí dụ như Hội nghị Teheran là sự kiện xảy ra trong thời gian tôi viết.
Như vậy là đường hướng chính của câu chuyện đã nằm trong đầu tôi suốt sáu năm
trước khi tôi thực sự đưa nó lên giấy.
Tôi không có ý bình luận tác phẩm, nếu tác phẩm không có sức
thuyết phục thì có nghĩa là tác phẩm ấy đã thất bại. Tôi chỉ muốn nhấn mạnh hai
điểm: thứ nhất, mặc dù nhiều tình tiết được lấy từ lịch sử của cuộc Cách mạng
Nga nhưng chúng chỉ có ý nghĩa tượng trưng và trật tự đã được thay đổi cho cân
đối với cốt truyện. Điểm thứ hai thường bị các nhà phê bình bỏ qua, nguyên nhân
có thể là vì tôi chưa nhấn đúng mức. Nhiều độc giả sau khi đọc xong có cảm
tưởng rằng cuốn sách đã dừng lại ở sự hoà giải hoàn toàn giữa loài lợn và loài
người. Nhưng đấy không phải là ý của tôi, ngược lại, tôi cố ý kết thúc ở chỗ
chỉ rõ sự bất hoà, vì tôi viết chuyện này ngay sau Hội nghị Teheran, mọi người
lúc đó đều nghĩ rằng Hội nghị này sẽ thiết lập một mối quan hệ tốt đẹp nhất có
thể giữa Liên Xô và phương Tây. Cá nhân tôi không tin rằng quan hệ tốt đẹp đó
có thể kéo dài được lâu, và như các sự kiện cho thấy, tôi đã không lầm.
Tôi không biết phải nói gì thêm nữa. Nếu độc giả nào quan tâm đến
cá nhân tôi thì tôi xin nói thêm rằng tôi đã goá vợ, hiện tôi đang sống với con
trai ba tuổi, tôi là nhà văn chuyên nghiệp nhưng từ khi bắt đầu cuộc chiến thì
tôi làm việc chủ yếu như một phóng viên.
Tôi thường viết cho tờ Tribune, một tờ tuần báo đại diện cho phái
tả của đảng Lao động. Các cuốn sách sau đây của tôi có thể được độc giả quan
tâm: Những ngày ở Miến điện (câu chuyện về Miến điện), Tưởng nhớ Catalonia
(viết về những trải nghiệm của tôi trong cuộc nội chiến ở Tây Ban Nha) và tác
phẩm Phê bình (các bài viết về văn học đương đại Anh, được viết chủ yếu từ quan
điểm xã hội học hơn là quan điểm thuần tuý văn chương).
1947
CHƯƠNG 1
Ông Jones, chủ Điền
Trang đóng cửa chuồng gà, nhưng vì say quá nên quên đóng cửa chuồng lợn. Với
chiếc đèn bão trong tay, đung đưa, khi sang phải, khi sang trái, ông lảo đảo
đi qua sân, tới cửa sau thì lấy chân đạp ủng ra và bước vào bếp để uống nốt
vại bia cuối cùng trong ngày rồi leo lên giường, nơi vợ ông, bà Jones đã ngáy
khò khò.
Ngay khi đèn trong
phòng ngủ vừa tắt, đây đó bỗng dậy lên những tiếng sột soạt, thì thầm. Ngày
hôm đó có tin đồn rằng Thủ Lĩnh, một con lợn đực trắng, từng được huy chương
trong một cuộc triển lãm, đêm hôm trước có một giấc mơ kì lạ và muốn kể cho
mọi loài cùng nghe. Chúng thoả thuận với nhau là ngay sau khi ông Jones đi
ngủ sẽ tập trung trong nhà kho lớn. Tất cả các con vật trong trang trại đều
kính trọng Thủ Lĩnh (chúng gọi nó như vậy, mặc dù khi đi dự triển lãm nó mang
tên Willingdon Điển Trai) và sẵn sàng hi sinh giấc ngủ để được nghe nó nói
chuyện.
Thủ Lĩnh ngồi trên một
cái bục có nệm rơm phía trong cùng nhà kho, dưới ánh sáng của chiếc đèn bão
treo trên xà nhà. Nó đã mười hai tuổi, mặc dù thời gian gần đây có béo thêm,
với những chiếc răng nanh thò cả ra, nhưng trông nó vẫn có vẻ tiên phong đạo
cốt, phúc hậu. Những con khác bắt đầu lục tục kéo tới, mỗi con tìm một chỗ
ngồi thuận lợi. Đầu tiên là ba con chó Bluebell, Jessie và Pincher, sau đó là
lũ lợn; chúng ngồi trên đống rơm phía trước bục. Lũ gà leo lên bậu cửa sổ,
đám bồ câu đậu trên rui mè, bọn bò và cừu nằm phía sau lũ lợn và bắt đầu công
việc nhai lại của chúng. Hai con ngựa kéo xe tên là Chiến Sĩ và Bà Mập cùng
vào, từ từ lại gần cái bục, trước mỗi bước chúng đều thận trọng quan sát để
không giẫm bẹp một con thú nhỏ nào ở bên dưới lớp rơm. Bà Mập, một con ngựa
cái trung niên hiền lành, thân hình đã sồ sề vì bốn lần sinh nở. Chiến Sĩ,
một con tuấn mã cao đến gần hai mét và khoẻ bằng hai con ngựa khác. Vì có một
vệt trắng dọc sống mũi nên trông nó có vẻ đần, thực ra cu cậu cũng không
thuộc loại thông minh, nhưng bù lại, nó được các con khác tôn trọng vì tính
kiên định và hay lam hay làm. Sau đó là đến con dê trắng tên là Mona và con
lừa tên là Benjamin. Benjamin là con vật già nhất bọn, nhưng cũng là con xấu
tính nhất. Benjamin ít nói, nhưng hễ mở miệng là y như rằng nó tìm cách giễu
cợt, ví dụ có lần nó tuyên bố rằng Thượng Đế tạo cho nó cái đuôi để đuổi
ruồi, nhưng giá đừng có cả đuôi lẫn ruồi thì còn thích hơn. Nó là con vật duy
nhất không bao giờ cười. Nếu hỏi tại sao thì nó bảo: chẳng có lí do gì. Mặc
dù vậy và tuy không nói ra nhưng nó rất trung thành với Chiến Sĩ, chủ nhật
nào hai con cũng yên lặng gặm cỏ bên nhau ở bãi giữ ngựa phía sau khu vườn.
Hai con ngựa vừa nằm
xuống thì bầy vịt con mồ côi lao vào nhà kho, chúng vừa kêu chiếp chiếp khe
khẽ vừa chạy loanh quanh, mong tìm một chỗ an toàn. Bà Mập lấy chân trước
khoanh thành một khu cho chúng, lũ vịt con mau chóng chui vào đó rồi ngủ
thiếp đi lúc nào không hay. Ngay trước khi buổi nói chuyện bắt đầu thì
Mollie, một ả ngựa cái dốt nát, màu trắng, chuyên kéo chiếc xe nhỏ của ông
Jones, vừa đi vừa nhai một cục đường, mới õng ẹo bước vào. Nó lập tức chiếm
ngay vị trí phía trước cái bục và lắc lư bờm để mong những con khác chú ý đến
dải ruy băng đỏ trang điểm trên đó. Cuối cùng là một con mèo, nó nhìn quanh
và vẫn như mọi khi, cố tìm cho mình một chỗ thật ấm, rồi chen vào nằm giữa
Chiến Sĩ và Bà Mập, chị chàng sung sướng phát ra những tiếng gừ… gừ… trong cổ
họng, mặc Thủ Lĩnh muốn nói gì thì nói.
Thế là tất cả các con
vật trong Điền Trang đã có mặt đầy đủ, chỉ trừ con quạ Moses, nó ngủ trên
hàng rào ngay bên ngoài cửa sau. Khi Thủ Lĩnh thấy tất cả đã an vị và sẵn
sàng lắng nghe thì húng hắng ho lấy giọng và bắt đầu:
"Thưa các đồng
chí! Như các đồng chí đã biết, đêm qua tôi có một giấc mơ kì lạ. Nhưng tôi sẽ
nói chuyện đó sau. Đầu tiên tôi muốn nói với các đồng chí một số việc hoàn
toàn khác. Thưa các đồng chí, tôi nghĩ rằng tôi không ở lại với các đồng chí
được bao lâu nữa, vì vậy tôi cho rằng trước khi chết mình phải có trách nhiệm
chia sẻ với các đồng chí những kinh nghiệm mà tôi đã tích lũy được trong suốt
cuộc đời mình. Tôi đã có một cuộc đời phải nói là dài và tôi đã suy nghĩ rất
nhiều khi nằm một mình trong chuồng, tôi nghĩ rằng tôi có thể nói là tôi hiểu
đời không thua bất kì con vật nào trên thế gian này. Đó là điều tôi muốn nói
với các đồng chí.
Bây giờ, thưa các đồng
chí, thực chất đời sống của chúng ta là gì? Chúng ta hãy nhìn thẳng vào sự
thật. Cuộc đời của chúng ta là khổ sai, khốn nạn và yểu mệnh. Chúng ta sinh
ra, chúng ta được một khẩu phần vừa đủ để khỏi chết vì đói, những con nào có
thể làm thì phải làm đến kiệt sức và khi không làm được nữa thì chúng ta bị
giết một cách vô cùng dã man, tàn bạo. Không có con vật nào ở nước Anh này
biết đến hạnh phúc và niềm vui ngay khi vừa tròn một tuổi. Không có con vật
nào ở nước Anh này được tự do. Cuộc sống của loài vật là cuộc sống nghèo khổ
và nô lệ: sự thật trần trụi là như thế đấy.
Nhưng đấy có phải là
qui luật của tự nhiên không? Chả lẽ nước ta lại nghèo đến độ không nuôi nổi
những động vật sống ở đây ư? Không, ngàn vạn lần không, thưa các đống chí.
Đất Anh màu mỡ, thời tiết thuận hòa, thừa sức cung cấp thức ăn cho một số
lượng động vật lớn hơn hiện nay rất nhiều. Chỉ nội cái trang trại của chúng
ta đã có thể nuôi được một tá ngựa, hai chục bò, hàng trăm cừu và tất cả đều
có thể sống trong tiện nghi và phẩm giá mà nay chúng ta không thể nào tưởng
tượng nổi. Thế thì tại sao chúng ta lại cứ tiếp tục sống trong điều kiện khốn
nạn thế này? Bởi vì hầu như toàn bộ những gì chúng ta làm ra đều bị con người
chiếm đoạt hết. Đấy là nguyên nhân tất cả các vấn nạn của chúng ta. Nói ngắn
gọn bằng một từ là: Con Người. Con Người là kẻ thù của chúng ta. Nếu không
còn người nữa thì chúng ta vĩnh viễn sẽ không còn bị đói, không còn phải làm
công việc khổ sai nữa.
Người là giống vật duy
nhất chỉ ăn mà không làm. Người không làm ra sữa, không đẻ ra trứng, người
không thể kéo cày, không chạy nhanh bằng thỏ. Nhưng nó lại là chủ của tất cả
chúng ta. Nó bắt chúng ta làm việc, cướp lấy mọi thành quả lao động của chúng
ta, chỉ cho chúng ta ăn vừa đủ để không chết đói mà thôi. Chúng ta phải cày
bừa, phân chúng ta bón ruộng, thế mà chúng ta có gì? Chẳng có gì ngoài da bọc
xương. Các đồng chí bò đang ngồi trước mặt tôi đây, năm vừa qua các đồng chí
cho bao nhiêu lít sữa? Thế số sữa mà đáng lẽ dùng để nuôi các chú bò con ấy
đi đâu? Kẻ thù của chúng ta đã uống đến giọt cuối cùng. Còn các bạn gà, năm
vừa qua các bạn đã đẻ bao nhiêu trứng, trong đó có bao nhiêu quả nở thành gà
con? Lão Jones và gia nhân đã mang ra chợ bán lấy tiền hết rồi. Bà Mập, bốn
đứa con của bà, niềm vui và chốn nương tựa lúc tuổi cao bóng xế của bà đâu
rồi? Chúng đã bị đem bán khi vừa tròn một tuổi, bà sẽ không bao giờ được gặp
lại chúng nữa. Một khẩu phần ăn chết đói và cái chuồng, công cho bốn lần vượt
cạn cũng như công việc đồng áng của bà chỉ có thế mà thôi!
Nhưng dù khốn nạn như
thế chúng ta cũng có được sống trọn tuổi trời đâu. Riêng tôi thì chẳng có gì
phải phàn nàn, vì thực ra tôi đã gặp may. Năm nay tôi đã mười hai tuổi rồi,
tôi có hơn bốn trăm đứa con. Trời đất sinh ra giống lợn là như thế. Nhưng
cuối cùng thì cũng chẳng có con vật nào thoát khỏi lưỡi dao oan nghiệt. Tất
cả các bạn lợn thịt đang ngồi trước mặt tôi đây, trong vòng một năm nữa tất
cả các bạn sẽ phải từ giã cõi đời trên tấm phản mổ. Tất cả chúng ta, bò, lợn,
gà, cừu, không ai trong chúng ta tránh khỏi cái kết cục khủng khiếp đó. Số
phận của loài ngựa và loài chó cũng chẳng tốt đẹp hơn. Đồng chí Chiến Sĩ nữa,
ngay khi cơ bắp của đồng chí vừa yếu đi thì lão Jones sẽ bán đồng chí cho lão
mổ ngựa, hắn sẽ cắt cổ đồng chí rồi hầm dừ cho lũ chó săn ăn. Những con chó
già, rụng răng sẽ bị lão Jones buộc một viên gạch vào cổ và quăng xuống hồ.
Thưa các đồng chí, chả
lẽ các đồng chí không thấy rằng tất cả mọi khổ đau trong cuộc đời này của
chúng ta chính là do con người mà ra hay sao? Nếu chúng ta loại bỏ được Con
Người thì mọi thành quả lao động của chúng ta sẽ thuộc về chúng ta. Nếu làm
được thế thì chỉ sau một đêm chúng ta sẽ trở nên giàu có và tự do. Thế thì
chúng ta phải làm gì? Làm việc, không kể ngày đêm, cả bằng sức mạnh và tài
năng để lật đổ ách thống trị của loài người! Khởi nghĩa! Các đồng chí - đấy
là thông điệp của tôi. Tôi không biết khi nào thì cuộc Khởi Nghĩa sẽ xảy ra,
có thể trong tuần tới, cũng có thể là một trăm năm nữa, nhưng tôi biết rõ,
như tôi đang nhìn thấy những cọng rơm bên dưới chân tôi đây rằng sớm muộn gì
rồi công bằng cũng sẽ được thiết lập. Các đồng chí hãy nghĩ đến điều đó trong
suốt cuộc đời còn lại ngắn ngủi của mình! Ngoài ra, hãy chuyển thông điệp của
tôi đến các thế hệ tương lai, để các thế hệ đó tiếp tục cuộc đấu tranh cho
đến thắng lợi cuối cùng.
Các đồng chí hãy kiên
định. Không được dao động. Đừng có nghe theo lời tuyên truyền rằng Con Người
và các loài vật cùng có chung quyền lợi, rằng sự thịnh vượng của loài này
cũng là sự thịnh vượng của loài kia. Bịp bợm hết. Con Người không quan tâm
đến quyền lợi của ai, nó chỉ quan tâm đến chính nó mà thôi. Các loài vật
chúng ta phải đoàn kết nhất trí, phải có tinh thần đồng chí trong cuộc đấu
tranh này. Tất cả loài người đều là kẻ thù. Tất cả các con vật đều là đồng
chí."
Đúng lúc đó thì tiếng
ồn ào nổi lên. Chả là trong khi Thủ Lĩnh đang nói thì có bốn con chuột cống
bò ra khỏi hang và cũng đến nghe. Mấy con chó đã trông thấy và may là lũ
chuột kịp chạy vào hang, không thì đã mất mạng rồi. Thủ Lĩnh phải giơ chân
lên đề nghị im lặng.
"Thưa các đồng
chí", nó nói, "có một vấn đề cần phải giải quyết. Những con thú
hoang như chuột cống và thỏ, chúng là bạn hay là kẻ thù của chúng ta? Đề nghị
biểu quyết. Tôi xin đặt vấn đề với hội nghị như sau: Chuột có phải là đồng
chí không?"
Cuộc bỏ phiếu được thực
hiện ngay, đa số tán thành coi chuột là đồng chí. Chỉ có bốn phiếu chống, đấy
là ba con chó và một con mèo, nhưng sau này mới phát hiện ra rằng mèo ta bỏ
cả phiếu thuận lẫn phiếu chống. Thủ Lĩnh tiếp tục:
"Tôi xin nói thêm
một chút nữa. Tôi chỉ muốn nhắc lại rằng nhiệm vụ của các đồng chí là phải
luôn luôn tranh đấu với Con Người và tất cả những gì do nó tạo ra. Tất cả
những loài hai chân đều là kẻ thù. Tất cả những loài bốn chân hoặc có cánh
đều là bạn. Các đồng chí lại phải luôn luôn nhớ rằng chúng ta không được bắt
chước loài người trong cuộc đấu tranh chống lại chúng. Ngay cả khi đã chiến
thắng, chúng ta cũng không được tập nhiễm các thói xấu của chúng. Không có
con vật nào được sống trong nhà, ngủ trên giường, mặc quần áo, uống rượu, hút
thuốc, sử dụng tiền hoặc tham gia buôn bán. Tất cả phong tục của loài người
đều là có hại. Quan trọng nhất là không con nào được áp chế con nào. Khoẻ
cũng như yếu, thông minh tài trí cũng như bình thường, tất cả chúng ta đều là
anh em. Không được giết hại lẫn nhau. Mọi con vật sinh ra đều bình đẳng.
Và bây giờ, thưa các
đồng chí, tôi sẽ kể cho các đồng chí nghe giấc mơ của tôi tối hôm qua. Tôi
không thể mô tả được. Tôi mơ thấy trái đất khi con người đã biến đi rồi. Giấc
mơ này làm sống dậy trong trí tôi một việc như sau:
"Cách đây đã lâu,
khi tôi còn là một chú lợn nhỏ, mẹ tôi cùng với các cô bác lợn khác thường
hát một bài hát có từ ngày xưa: họ chỉ nhớ nhạc điệu và ba từ đầu tiên thôi.
Lúc bé tôi cũng thuộc nhạc điệu, nhưng tôi đã quên từ lâu. Thế mà đêm qua,
trong giấc mơ, tôi đã nhớ lại tất cả, hơn thế nữa, tôi còn nhớ lại được cả
lời bài hát, tôi tin chắc rằng ngày xưa các loài vật đã từng hát như thế,
nhưng sau này họ quên và mấy thế hệ gần đây hoàn toàn không biết hát nữa. Bây
giờ tôi sẽ hát cho các đồng chí nghe. Tôi đã già, giọng không còn trong,
nhưng khi tôi dạy nhạc điệu cho các đồng chí thì các đồng chí sẽ hát hay hơn.
Bài hát tên là: Súc Sinh Anh quốc".
Thủ lĩnh già hắng
giọng và bắt đầu hát. Giọng đúng là đã khàn, nhưng nó hát cũng không đến nỗi
tồi, giai điệu hỗn hợp giữa kiểu "Clementine" và "La
Cucuracha". Lời bài hát như sau:
"Súc sinh Anh
quốc
Súc sinh muôn nơi
Lắng nghe niềm vui mới
Của một ngày mai sáng
tươi
Đồng cỏ núi đồi
Mãi mãi xanh ngời
Khi lũ người
Không còn là ách trên
vai
Chạc, chạc không còn
Cương, cương cũng
không
Roi vọt, chửi mắng
Chỉ là quá khứ tối tăm
Ta giàu, ta có
Vườn cây, đồng lúa
Đậu, sắn, ngô, khoai
Là của chúng ta từ đây
Mặt trời sáng soi
Nước càng ngọt tươi
Gió mát muôn đời
Là ngày tự do tương
lai
Súc sinh Anh quốc
Súc sinh muôn nơi
Lắng nghe niềm vui mới
Của một ngày mai sáng
tươi" 1
Bài hát đã làm cho lũ
súc vật kích động tột độ. Một số con kịp bắt theo ngay trước khi Thủ lĩnh hát
hết bài. Ngay những con ngu dốt nhất cũng nắm được nhạc điệu và thuộc mấy từ,
còn những con thông minh hơn, như lũ chó và lũ lợn, thì thuộc lòng cả bài
ngay trong vài phút đầu. Sau vài lần tập, cả trang trại đã cùng đồng ca được
bài Súc Sinh Anh quốc. Mỗi loài hát một giọng, bò rống, chó sủa, cừu kêu be
be, ngựa hí, vịt kêu cạp cạp. Chúng khoái bài hát đến độ hát liền một mạch
năm lần và chúng có thể hát mãi như thế suốt đêm nếu không bị ngăn trở.
Đáng tiếc là tiềng ồn
ào đã làm ông Jones thức giấc, ông bước xuống giường vì tin chắc là có một
con cáo đã lọt vào sân. Ông tìm khẩu súng vẫn thường dựng ở góc phòng và bắn
một lọat đạn ghém lên trời. Có mấy viên găm vào tường nhà kho và cuộc họp mau
chóng kết thúc. Từng con quay về chỗ ngủ của mình. Gia cầm nhảy lên ổ, còn
gia súc thì nằm xuống đống rơm và chẳng bao lâu sau cả trang trại đã chìm vào
giấc ngủ.
--------------------------------
1 Nguyên văn hai bài
thơ " Súc Sinh Anh quốc":
Beasts of England
Beasts of England,
beasts of Ireland,
Beasts of every land
and clime,
Hearken to my joyful
tidings
Of the golden future
time.
Soon or late the day
is coming,
Tyrant Man shall be
o'erthrown,
And the fruitful
fields of England
Shall be trod by
beasts alone.
Rings shall vanish
from our noses,
And the harness from
our back,
Bit and spur shall
rust forever,
Cruel whips no more
shall crack.
Riches more than mind
can picture,
Wheat and barley, oats
and hay,
Clover, beans and
mangel-wurzels
Shall be ours upon
that day.
Bright will shine the
fields of England,
Purer shall its waters
be,
Sweeter yet shall blow
its breezes
On the day that sets
us free.
For that day we all
must labour,
Though we die before
it break;
Cows and horses, geese
and turkeys,
All must toil for
freedom's sake.
Beasts of England,
beasts of Ireland,
Beasts of every land
and clime,
Hearken well and
spread my tidings
Of the golden future
time.
|
Trại Súc Vật
Chương 2
|
Ba đêm sau Thũ Lĩnh già bình thản ra đi. Xác nó được chôn ở cuối
khu vườn.
Chuyện đó xảy ra vào đầu tháng ba. Lũ súc vật tăng cường hoạt động
ngầm liên tục trong ba tháng tiếp theo. Bài diễn văn của Thủ Lĩnh đã tạo ra một
quan niệm sống hoàn toàn mới nơi những con thông minh. Chúng không biết khi nào
thì cuộc Khởi Nghĩa mà Thủ Lĩnh tiên đoán sẽ xảy ra, chúng cũng không nghĩ sẽ
được chứng kiến cảnh tượng đó, nhưng chúng biết rõ một điều là có trách nhiệm
tiến hành công việc chuẩn bị. Công tác giáo dục và tổ chức dĩ nhiên là được
giao cho bọn lợn vì chúng vốn được coi là loài thông minh nhất. Hai con lợn đực
giống trẻ tên là Tuyết Tròn và Napoleon đang được ông Jones vỗ béo để bán là hai
con nổi tiếng nhất. Napoleon là một con lợn đực, trông hung dữ, giống Berkshire
duy nhất trong Điền Trang, nó vốn kiệm lời nhưng nổi tiếng kiên nhẫn. Tuyết
Tròn thì hoạt bát, dẻo miệng hơn, có nhiều sáng kiến hơn, nhưng đa số cho rằng
tính cách không được sâu sắc bằng Napoleon. Số còn lại đều là lợn thịt. Con nổi
bật nhất trong số đó tên là Chỉ Điểm, một con lợn nhỏ, khá béo nhưng lanh lợi,
hai má phính, đôi mắt đảo lia lịa còn giọng nói thì the thé. Nó là một diễn giả
có hạng, khi cần chứng minh một vấn đề khó khăn thì nó nhảy qua nhảy lại và vẫy
đuôi, trông rất thuyết phục. Đồn rằng nó có thể biến đen thành trắng dễ như
chơi.
Ba con này đã phát triển học thuyết của Thủ Lĩnh già thành một hệ
thống triết học hoàn chỉnh mà chúng gọi là Súc Sinh Kinh. Đêm nào cũng vậy, cứ
sau khi ông Jones đi ngủ là chúng bí mật tụ họp trong nhà kho để giảng giải cho
những con khác các luận điểm chủ yếu của Súc Sinh Kinh. Thoạt đầu quả là có
nhiều khó khăn vì lũ súc vật tỏ ra hờ hững và rất ngu dốt. Có con nói rằng có
nghĩa vụ trung thành với ông Jones mà nó gọi là ông chủ, có con còn phát biểu
một cách thiếu ý thức: "Ông Jones nuôi chúng ta. Không có ông ấy thì ta
chết đói rã họng ra ấy chứ". Một số con còn đặt câu hỏi đại loại:
"Quan tâm đến chuyện sau khi ta chết để làm gì?" hoặc "Đằng nào
thì cuộc khởi nghĩa cũng sẽ diễn ra, ta làm hay không làm thì cũng thế
thôi". Mấy con lợn phải khó khăn lắm mới thuyết phục được chúng rằng những
luận điệu như thế là hoàn toàn trái với tinh thần của Súc Sinh Kinh. Nhưng những
câu hỏi ngu xuẩn nhất lại là của ả ngựa cái màu trắng tên là Mollie. Đầu tiên ả
hỏi Tuyết Tròn:
"Thế sau khi khởi nghĩa thì có đường không?"
"Không", Tuyết Tròn ngắt lời, "Chúng ta không sản
xuất đường. Thực ra đồng chí sẽ không cần đường. Đồng chí sẽ có đủ yến mạch và
rơm mà đồng chí cần."
"Thế tôi có còn được đeo ruy băng nữa không?"
"Đồng chí", Tuyết Tròn nói, "Cái ruy băng mà đồng
chí yêu thích đó chính là biểu tượng của tinh thần nô lệ. Chả lẽ đồng chí không
thấy rằng tự do đáng quí hơn cái ruy băng hay sao?"
Mollie đồng ý, nhưng trông nó có vẻ không tin tưởng lắm.
Bọn lợn còn gặp nhiều khó khăn hơn trong việc bác bỏ những luận
điệu do con quạ Moses đưa ra. Moses là con vật cưng của ông Jones, nó chuyên đi
rình rập nhưng lại nhớ rất nhiều chuyện cổ tích và cũng là một diễn giả có
hạng. Nó bảo rằng có biết một vương quốc thần thoại tên là Núi Xôi, nơi linh
hồn các con vật sẽ tới sau khi chầu trời. Moses nói rằng vùng đó nằm không xa,
sau các đám mây. Ở đó cả bảy ngày trong tuần đều là chủ nhật hết, còn cỏ ba lá
thì xanh quanh năm, đường phèn và bánh khô thì mọc ngay trên bờ dậu. Các con
vật rất ghét Moses vì nó chỉ nói chứ không làm, nhưng có vài con lại tin là có
miền cực lạc Núi Xôi của nó, thành ra lũ lợn phải vất vả lắm mới thuyết phục
được chúng rằng không thể nào có một miền như thế được.
Tông đồ tin cậy nhất của chúng là hai con ngựa kéo xe, Chiến Sĩ và
Bà Mập. Hai con này vốn dĩ chậm hiểu nhưng khi chúng đã coi lũ lợn là sư phụ
rồi thì nuốt lấy từng lời giáo huấn rồi giảng giải lại cho những con khác bằng
thứ ngôn ngữ dễ hiểu hơn. Hai con này không bỏ bất cứ một buổi họp nào và
thường là những kẻ cầm càng bài Súc Sinh Anh quốc mỗi khi cuộc họp kết thúc.
Cuộc Khởi Nghĩa xảy ra sớm hơn và dễ dàng hơn chúng tưởng rất
nhiều. Trong những năm gần đây, ông Jones, vốn là một điền chủ giỏi và nghiêm
khắc, đã gặp nhiều sự cố. Sau khi bị mất nhiều tiền vào việc kiện tụng, ông trở
nên ủ dột và uống nhiều rượu hơn bình thường. Ông thường ngồi cả ngày trên
chiếc ghế bành trong bếp, vừa đọc báo vừa uống bia, thỉnh thoảng lại cho con
Moses những mẩu vỏ bánh mì chấm bia. Gia nhân thành ra một lũ lười nhác, trộm
cắp, đồng nội thành bãi đất hoang, nhà cửa dột nát, rào dậu nghiêng đổ, súc vật
thường xuyên bị bỏ đói.
Đã sang tháng sáu, đây là mùa cắt cỏ. Trước ngày Hạ chí 2 , hôm ấy
là thứ bảy, ông Jones đi Willingdon và uống đến say khướt tại nhà hàng Sư Tử
Đỏ, trưa chủ nhật mới về. Bọn gia nhân thì vội vàng vắt sữa từ sáng sớm rồi bỏ
đi săn thỏ mà không thèm cho súc vật ăn tí nào. Về đến nhà ông Jones leo ngay
lên ghế sopha trong phòng khách rồi lấy tờ "News of the World" 3 phủ
lên mặt và ngủ, súc vật bị bỏ đói cho đến tận chiều tối. Cuối cùng chúng hết
chịu nổi. Một con bò cái húc đổ cửa nhà kho và thế là tất cả mọi con vật cùng
lao vào các thùng chứa ngũ cốc. Đúng lúc đó thì ông Jones thức giấc. Ông và bốn
người làm công lập tức vồ lấy roi và lao vào kho, họ cứ thế quật túi bụi lên
lưng lũ súc vật khốn nạn. Lũ súc vật đói khát không thể chịu đựng thêm được
nữa. Dù không hẹn trước, chúng cùng xông lên và lao thẳng vào những kẻ áp bức.
Ông Jones và gia nhân bất ngờ bị đá, bị húc từ mọi hướng. Tình hình trở nên
không thể kiểm soát được. Họ chưa từng gặp chuyện như thế bao giờ, cuộc nổi
loạn bất thình lình của lũ súc vật mà trước đây muốn đánh đập, muốn hành hạ thế
nào mặc lòng, đã làm họ hoảng loạn. Họ chỉ cầm cự được vài phút rồi phải bỏ
chạy. Cả năm người vội vã lao ra con đường nhỏ để chạy lên đường làng, trong
khi lũ súc vật hào hứng truy kích theo.
Qua cửa sổ phòng ngủ, bà Jones đã nhìn thấy hết mọi chuyện, bà vội
vàng cho một vài thứ vào cái túi vải rồi luồn theo cửa sau trốn khỏi Điền
Trang. Moses cũng kịp lao ra khỏi tổ rồi vừa kêu vừa bay theo bà chủ. Lũ súc
vật sau khi truy kích thắng lợi đã quay về và đóng cổng. Thế là, cuộc Khởi
Nghĩa đã toàn thắng, ông Jones bị đuổi đi, Điền Trang là của bọn súc sinh ngay
trước khi chúng kịp hiểu mọi chuyện.
Ban đầu chúng không tin là số phận đã mỉm cười với chúng. Việc làm
đầu tiên của chúng là tập trung lại và chạy vòng quanh khu nhà để tìm xem có
còn sót người nào bên trong không, sau đó chúng lao vào các toà nhà để phá hủy
tàn tích của chế độ cai trị độc tài của ông Jones. Kho công cụ ở phía cuối
chuồng ngựa bị đập phá, thế là bao nhiêu hàm thiếc ngựa, vòng đeo mũi bò, xích
chó, dao hoạn lợn và cừu bị ném hết xuống giếng. Còn dây cương, dây thòng lọng,
các miếng da che mắt ngựa, giỏ thức ăn cũ thường treo ở cổ ngựa thì bị quăng
vào đống lửa giữa sân. Những chiếc roi cũng cùng chung số phận. Mọi con vật
cùng nhảy cỡn lên khi trông thấy những cái roi bắt lửa. Tuyết Tròn còn vất luôn
vào lửa những cái ruy băng vẫn thường buộc trên bờm và đuôi ngựa mỗi kì hội
chợ.
"Ruy băng", nó tuyên bố, "phải được coi là quần áo,
cũng là biểu tượng của loài người. Mọi con vật đều phải khỏa thân."
Nghe thấy thế Chiến Sĩ vội tháo cái mũ rơm mà nó thường mang trong
mùa hè để ngăn ruồi khỏi lọt vào tai và ném vào lửa.
Chẳng mấy chốc lũ súc vật đã phá hủy tất cả những thứ có liên quan
đến ông Jones. Napoleon dẫn cả bọn vào kho và phát gấp đôi khẩu phần ăn hàng
ngày, mỗi con chó được hai bánh qui bơ. Sau đó chúng hát bài Súc Sinh Anh quốc
bảy lần liền, rồi cả bọn đi ngủ, chưa bao giờ chúng ngủ ngon như hôm ấy.
Như thường lệ, chúng thức dậy khi trời vừa rạng sáng, nhưng chúng
lập tức nhớ ngay đến sự kiện vinh quang vừa xảy ra và thế là cả bọn cùng lao ra
đồng cỏ. Trên đồng cỏ có một cái gò nhỏ, từ đây có thể nhìn thấy hầu khắp trang
trại. Lũ súc vật chạy lên đó và ngắm nhìn khung cảnh trong ánh hồng của một
ngày mới. Tất cả, tất cả những gì trước mắt kia giờ đây đã thuộc về chúng!
Trong trạng thái ngất ngây, chúng cứ chạy quanh, chạy quanh mãi, thỉnh thoảng
chúng lại nhảy lên vì sung sướng! Chúng lăn mình trên sương ướt, chúng gặm đầy
mồm cỏ ngọt mùa hè, chúng hất tung lên những nắm đất đen và hít hà mùi vị ấm
nồng của nó. Sau đó chúng đi kiểm tra một vòng khắp trang trại, chúng yên lặng
ngắm nhìn khu ruộng lúa, đồng cỏ, vuờn quả, ao cá, lùm cây. Chúng ngắm nhìn như
chưa từng nhìn thấy những thứ ấy bao giờ, và ngay cả lúc này chúng cũng chưa
tin rằng tất cả những thứ đó đã là của chúng.
Sau đó cả bọn lại cùng nhau quay về và yên lặng tập trung trước
ngôi nhà chính. Dù ngôi nhà này cũng đã thuộc về chúng nhưng chúng còn ngại,
chưa dám vào ngay. Nhưng Tuyết Tròn và Napoleon đã mau chóng lấy lại được bình
tĩnh và dùng vai phá cửa, rồi từng con lục tục, thận trọng bước vào, tránh
không làm xáo trộn các đồ vật bên trong. Chúng nhón gót đi từ phòng nọ sang
phòng kia, thì thào, hồi hộp ngắm nhìn cảnh xa hoa không thể nào tin được đang
bày ra trước mắt, nào giường nệm lông vịt, nào gương soi, nào ghế nệm lông
ngựa, nào thảm nhung 4, rồi ảnh nữ hòang Vitoria [5] treo trên lò sưởi trong
phòng khách. Nhưng khi xuống đến bậc tam cấp thì chúng bỗng phát hiện ra là
thiếu mất Mollie. Chúng quay vào và thấy Mollie còn đứng trong căn phòng ngủ
đẹp nhất nhà. Hoá ra cô nàng đã lấy một dải ruy băng màu xanh trên bàn trang
điểm của bà Jones, vắt lên vai và đang thẫn thờ soi gương. Các con khác túm
ngay lấy nó và lôi ra khỏi nhà. Mấy cái đùi lợn muối treo trong bếp được đem đi
chôn, thùng bia trong phòng rửa bát thì bị Chiến Sĩ đá thủng, những thứ khác
hầu như được giữ nguyên chỗ cũ. Một nghị quyết về việc giữ toà nhà chính làm
viện bảo tàng được nhất trí thông qua ngay tại chỗ. Tất cả đều đồng ý là không
con nào có quyền sống trong toà nhà này.
Chúng đi ăn sáng và sau đó Tuyết Tròn và Napoleon mời tất cả tập
trung.
"Thưa các đồng chí", Tuyết Tròn nói, "Bây giờ là
bảy giờ rưỡi, chúng ta còn cả một ngày nữa cơ. Hôm nay chúng ta sẽ bắt đầu cắt
cỏ, nhưng chúng ta còn một việc phải làm trước đã."
Thế là hai con lợn nói rằng nhờ những cuốn sách vỡ lòng của con
ông Jones tìm được trong đống rác mà suốt ba tháng qua chúng đã học và nay
chúng đã biết đọc, biết viết. Napoleon sai đi lấy một lọ sơn đỏ, một lọ sơn
trắng rồi dẫn cả bọn đi ra cổng lớn. Tuyết Tròn (vì nó là con viết đẹp nhất)
kẹp cái chổi sơn giữa hai móng chân, xoá chữ Điền Trang và viết chữ Trại Súc
Vật lên cái thanh trên cùng của cánh cổng. Từ nay trở đi đấy sẽ là tên chính
thức của trại này. Sau đó cả bọn quay lại khu nhà, Tuyết Tròn và Napoleon lại
ra lệnh tìm một cái thang rồi dựng sát vào đầu hồi nhà kho. Chúng giải thích
rằng sau một thời kì khổ công nghiên cứu, ba tháng gần đây chúng đã đúc kết các
luận điểm của Súc Sinh Kinh thành Bảy Điều Răn. Bảy Điều Răn sẽ được kẻ lên
tường và sẽ là luật vĩnh viễn bất di bất dịch của tất cả các thành viên Trại
Súc Vật. Tuyết Tròn leo lên thang một cách khó nhọc (vì lợn khó giữ thăng bằng
khi đứng trên thang) và bắt đầu viết, trong khi Chỉ Điểm cầm hộp sơn đứng bên
dưới mấy bậc. Các điều răn được viết bằng sơn trắng trên bức tường quét hắc ín,
đứng xa cả ba chục mét cũng đọc rõ. Nội dung như sau:
BẢY ĐIỀU RĂN
Tất cả các loài hai chân đều là kẻ thù.
Tất cả các loài bốn chân hoặc có cánh đều là bạn.
Không con vật nào được mặc quần áo.
Không con vật nào được ngủ trên giường.
Không con vật nào được uống rượu.
Loài vật không được giết hại lẫn nhau.
Mọi con vật sinh ra đều bình đẳng.
Các chữ đều được viết rõ ràng và cả đoạn chỉ có hai lỗi chính tả
mà thôi, đấy là chữ "giường" bị viết thành "gưìơng" và một
chữ S bị viết ngược. Tuyết Tròn đọc to lên cho tất cả cùng nghe. Tất cả đều gật
đầu đồng ý, những con thông minh hơn lập tức học thuộc lòng các Điều Răn.
"Bây giờ, thưa các đồng chí'' Tuyết Tròn vừa ném cái chổi sơn
xuống đất vừa gào lên, "tất cả ra đồng cắt cỏ! Chúng ta phải thu hoạch
nhanh hơn lão Jones và lũ gia nhân của hắn.''
Đúng lúc đó thì ba con bò cái vốn cảm thấy khó chịu từ trước bỗng
rống lên. Suốt hai mươi bốn tiếng đồng hồ qua chúng chưa được vắt sữa, vú của
chúng căng mọng như muốn nổ ra đến nơi. Sau một chút đắn đo, lũ lợn sai mang xô
tới và đã thực hiện công việc khá thành thạo, chân chúng tỏ ra phù hợp với công
việc này. Chẳng mấy chốc đã vắt được năm xô đầy sữa béo, một số con tò mò đến
xem.
"Làm gì với số sữa này nhỉ'', có con hỏi.
"Lão Jones thỉnh thoảng có trộn sữa vào thức ăn của chúng tôi
đấy'', một chị gà mái lên tiếng.
"Các đồng chí, để ý đến sữa làm gì!'', Napoleon vừa gào lên
vừa bước ra đằng trước mấy xô sữa, "Để đấy rồi tính sau. Thu hoạch quan
trọng hơn. Đồng chí Tuyết Tròn sẽ dẫn đầu. Tôi sẽ ra sau một lúc. Các đồng chí,
tiến lên! Vụ thu hoạch đang cần chúng ta.''
Các con vật tiến ra cánh đồng và bắt đầu cắt cỏ, nhưng chiều về
thì chúng không thấy mấy xô sữa đâu nữa.
--------------------------------
2 Hạ chí: ngày 24 tháng 6.
3 News of the World - Tờ báo ra vào chủ nhật, thường đăng các tin
giật gân, không mang tính chất chính trị, phát hành 5 triệu bản mỗi số. Xuất
bản từ năm 1843.
4 Nguyên văn the Brussels carpet - Thảm Brussels.
5 Nữ hoàng Anh trị vì từ năm 1837 đến năm 1901.
Phải công nhận là
chúng làm việc rất chăm, không quản mệt mỏi, chỉ cốt thu hoạch cho xong! Công
khó của chúng đã được đền bù, chúng thu được nhiều hơn dự kiến.
Đôi khi chúng cũng gặp
một số khó khăn vì tất cả công cụ đều được làm để dành cho người chứ không
phải cho súc vật, mà muốn sử dụng công cụ đó thì phải đứng được trên hai chân
sau. Nhưng phải nói bọn lợn là một giống thông minh - khó đến đâu chúng cũng
có cách. Còn lũ ngựa thì hiểu rõ từng thửa ruộng, mà cắt và vun cỏ thành đống
thì chúng làm thạo hơn ông Jones và gia nhân nhiều. Bọn lợn không làm mà chỉ
hướng dẫn và kiểm tra các con khác. Với kiến thức như thế thì việc chúng nắm
vai trò lãnh đạo là đương nhiên. Chiến Sĩ và Bà Mập tự khoác lên mình máy cắt
hoặc máy bừa cỏ (dĩ nhiên là không cần hàm thiếc, cũng chẳng cần cương) và kiên
nhẫn đi khắp cách đồng, trong khi một con lợn nào đó bước theo sau, thỉnh
thoảng lại kêu "Đi thẳng, đồng chí!" hoặc "Quay lại, đồng
chí!". Tất cả các con vật, không kể lớn nhỏ, đều tham gia cắt và xếp cỏ.
Ngay đến bọn gà vịt cũng phơi mình dưới nắng suốt ngày để tham gia vận chuyển
từng lọn cỏ nhỏ bằng mỏ. Chúng đã hoàn tất công việc một cách nhanh chóng,
phải nói là nhanh hơn người, nếu ông Jones và gia nhân làm thì phải hai ngày
nữa mới xong. Hơn nữa đấy lại là một vụ mùa năng suất nhất từ trước đến nay.
Không có chuyện rơi vãi vì bọn gà, vịt rất tinh mắt, chúng nhặt đến từng cọng
một. Và cũng không có con nào ăn vụng, dù chỉ một miếng ngoạm.
Công việc của trang
trại diễn ra thuận lợi trong suốt mùa hè năm đó. Bọn súc vật cảm thấy vô cùng
sung sướng, chúng chưa bao giờ nghĩ rằng chuyện đó lại có thể xảy ra. Ăn là
cả một niềm vui, vì bây giờ thức ăn là của chúng, do chúng và vì chúng chứ
không phải là thứ do một ông chủ keo bẩn bố thí cho nữa. Sau khi chúng đã
tống khứ được lũ người ăn bám vô tích sự đi rồi thì khẩu phần mỗi con dĩ
nhiên là nhiều hơn. Và mặc dù chưa có kinh nghiệm, chúng vẫn có nhiều thời
gian thư giãn hơn. Chúng có gặp một số khó khăn, ví dụ khi thu hoạch ngũ cốc
thì phải dùng sức để thổi trấu đi vì trang trại không có máy đập, nhưng với trí
thông minh của lũ lợn và sức khoẻ của Chiến Sĩ thì việc gì mà chúng chẳng làm
được. Chiến Sĩ rất được kính trọng. Ngay khi còn ông Jones nó đã chăm chỉ
rồi, nhưng bây giờ nó làm việc bằng ba, có ngày tưởng chừng như toàn bộ công
việc của trại đều đổ dồn lên vai nó. Nó kéo rồi đẩy từ sáng đến tối và bao
giờ cũng có mặt ở những chỗ khó khăn nhất. Nó nhờ một con gà trống đánh thức
trước nửa tiếng và tự nguyện làm một số việc cần kíp nhất trước khi ngày làm
việc chính thức bắt đầu. Trước bất cứ khó khăn, trở ngại nào nó đều nói:
"Tôi sẽ cố gắng hơn nữa!", câu ấy đã trở thành phương châm hành
động của chính nó.
Những con khác cũng
làm việc hết mình. Thí dụ lũ gà và vịt đã mót được đến hai tạ ngũ cốc. Thói
ăn cắp vặt; những tiếng ỉ eo về miếng ăn, miếng uống; chuyện cãi vã, cắn xé;
thói ghen tị - những thói xấu đó của quá khứ đã biến mất hẳn. Không con nào
trốn việc - đúng ra là gần như không con nào. Mollie không thích dậy sớm và
tìm cách chuồn trước, nại rằng có hòn đá nhỏ dắt vào móng. Thái độ của con
mèo cũng đáng ngờ. Cứ khi nào cần là y như rằng nó đã bỏ đi đâu mất từ trước
rồi. Chị chàng thường bỏ đi đâu đó rất lâu và chỉ xuất hiện, như chưa có
chuyện gì xảy ra, ngay trước bữa ăn hay vào buổi chiều, khi công việc đã hoàn
tất. Nhưng nó luôn luôn tìm được cách giải thích và kêu gừ gừ một cách đáng
yêu, thành ra khó mà nghi ngờ được thiện chí của nó. Chỉ có con lừa già
Benjamin là vẫn như cũ. Nó vẫn làm công việc một cách chậm chạm cố hữu như
thời còn ông Jones, không bao giờ trốn việc, cũng chẳng bao giờ làm hơn. Nó
không nói gì về cuộc Khởi Nghĩa cũng như những đổi thay sau đó. Nếu được hỏi
có cảm thấy vui hơn thời còn ông Jones không, thì nó bảo: "Đời lừa dài
lắm. Các vị chưa thấy lừa chết bao giờ cơ mà" - bao giờ nó cũng nói một
câu bí hiểm như vậy.
Ngày chủ nhật nghỉ.
Bữa sáng ăn muộn hơn một tiếng và sau đó bao giờ cũng có một cuộc họp mặt
long trọng. Trước hết là lễ kéo cờ. Tuyết Tròn tìm được trong kho dụng cụ một
tấm khăn trải bàn cũ màu xanh của bà Jones rồi vẽ một cái móng và một cái
sừng màu trắng lên trên. Và thế là buổi sáng chủ nhật nào chiếc khăn trải bàn
cũng tung bay trên cột cờ trong vườn hoa. Tuyết Tròn giải thích rằng màu xanh
tượng trưng cho đồng ruộng Anh quốc, còn sừng và móng là biểu tượng của nước
Cộng Hòa Súc Vật tương lai, khi đã lật đổ được toàn bộ giống người rồi. Sau
khi kéo cờ mọi con vật cùng đến tập trung trong nhà kho lớn, chúng gọi đấy là
Họp. Chúng lập kế họach cho tuần sau cũng như thảo luận và ra nghị quyết về
các kiến nghị khác nhau tại đây. Chỉ có bọn lợn đưa ra kiến nghị mà thôi.
Những con khác chỉ biết biểu quyết chứ không kiến nghị gì bao giờ. Tuyết Tròn
và Napoleon thảo luận hăng nhất. Nhưng hai con này luôn luôn chống đối nhau:
hễ con này đưa ra ý kiến gì là con kia lập tức phản đối. Ngay cả khi vấn đề
đã được quyết định rồi, như việc dành một miếng đất nhỏ phía sau khu vườn làm
chỗ dưỡng già, không ai có thể phản đối chuyện đó, thì hai con này lại tranh
luận gay gắt về việc loài nào, đến bao nhiêu tuổi thì được nghỉ hưu. Các buổi
Họp bao giờ cũng kết thúc bằng bài đồng ca " Súc Sinh Anh quốc",
còn buổi chiều thì chúng được nghỉ tự do.
Bọn lợn dành cái kho
dụng cũ làm tổng hành dinh. Buổi tối chúng học nghề mộc, nghề rèn và những
nghề khác qua những cuốn sách nhặt được trong toà nhà chính. Tuyết Tròn còn
đưa những con khác vào các tổ chức mà nó gọi là Ủy Hội Súc Sinh. Nó làm việc
này một cách say sưa, không biết mệt là gì. Nó đã thiết lập được Ủy Ban Trứng
cho lũ gà mái, Ủy Ban Chăm Sóc Đuôi cho lũ bò, Hiệp Hội cải huấn các đồng chí
thú hoang (mục đích là cải tạo bọn chuột và thỏ rừng); Phong Trào giữ lông
thật trắng cho bọn cừu, vân vân và vân vân, đấy là chưa kể các tổ xoá nạn mù
chữ nữa. Nói chung các dự án của Tuyết Tròn đều không có kết quả. Việc cải
tạo lũ thú hoang thất bại gần như ngay từ đầu. Thái độ của chúng chẳng thay
đổi tí nào, mà cư xử tốt thì chúng lại càng láo thêm. Con mèo cũng có chân
trong Hiệp Hội cải huấn và đã họat động rất tích cực trong mấy ngày đầu. Có
lần nó lên tận mái nhà nói chuyện với mấy con chim sẻ đậu ngoài tầm với của
nó. Nó bảo rằng bây giờ mọi loài đều là đồng chí và nếu con sẻ nào muốn thì
có thể đậu ngay lên chân trước nó; nhưng bọn sẻ không dám lại gần.
Các lớp học đọc, học
viết thu được kết quả khả quan. Trước khi mùa thu về đa số các con vật trong
trại đều đã thoát nạn mù chữ ở những mức độ nhất định.
Bọn lợn đọc thông viết
thạo. Lũ chó cũng biết đọc, nhưng chúng chỉ đọc mỗi Bảy Điều Răn mà thôi. Con
dê tên là Muriel đọc thông hơn lũ chó nên buổi tối nó thường đọc cho những
con khác nghe các mẩu báo nhặt được trên đống rác. Lừa Benjamin đọc nhanh
không kém gì lũ lợn, nhưng nó chẳng đọc cái gì bao giờ. Nó bảo chẳng thấy có
gì đáng đọc. Bà Mập học thuộc cả bảng chữ cái nhưng không biết ghép vần.
Chiến Sĩ không vượt qua được chữ D. Nó thường lấy những cái móng to kềnh của
mình để viết lên cát những chữ cái A, B, C, D rồi đứng ngắm, tai cụp lại phía
sau, thỉnh thoảng lại vẫy vẫy bờm, cố gắng nhớ xem sau đó là chữ gì, nhưng
chẳng bao giờ nhớ ra. Đôi khi nó cũng thuộc được các chữ cái E, F, G, H,
nhưng bao giờ cũng vậy, hễ thuộc mấy chữ đó thì lại quên các chữ A, B, C, D.
Cuối cùng nó đành thoả mãn với bốn chữ cái đó và ngày nào cũng viết một hai
lần để rèn trí nhớ. Mollie chỉ học năm chữ cái ghi đủ tên nó mà thôi. Nó
thường lấy cành cây nhỏ để xếp các chữ đó rồi trang trí thêm bằng một vài bông
hoa, sau đó đi vòng quanh để ngắm.
Những con khác không
vượt qua chữ A. Những loài ngu hơn như cừu, gà và vịt không thể thuộc được
Bảy Điều Răn. Sau khi suy nghĩ, Tuyết Tròn tuyên bố rằng có thể rút Bảy Điều
Răn thành một cách ngôn như sau: "Bốn chân tốt, hai chân xấu". Nó
bảo đấy chính là nguyên lí cơ bản của Súc Sinh Kinh. Chỉ cần nắm vững cách
ngôn này thì không còn sợ gì ảnh hưởng của con người nữa. Bọn gà vịt phản đối
vì cho rằng chúng chỉ có hai chân, nhưng Tuyết Tròn đã chứng minh không phải
như vậy.
"Cánh chim, thưa
các đồng chí", Tuyết Tròn nói, "là cơ quan để vận động chứ không
phải để cầm nắm. Cánh cũng là chân thôi. Đặc trưng để phân biệt với Giống
Người là bàn tay, mọi việc xấu xa đều do đôi bàn tay của chúng làm hết."
Bọn gà vịt không hiểu
hết bài thuyết pháp tràng giang đại hải đó, nhưng chúng đồng ý với cách giải
thích của Tuyết Tròn và tất cả những con vật ngu si hơn lại phải học thuộc
lòng cách ngôn mới. BỐN CHÂN TỐT, HAI CHÂN XẤU được viết to hơn, bên trên Bảy
Điều Răn. Khi đã thuộc lòng rồi thì lũ cừu tỏ ra rất khoái cách ngôn này, mỗi
khi nằm nghỉ là chúng lại đồng thanh tụng "Bốn chân tốt, hai chân xấu!
Bốn chân tốt, hai chân xấu!" và cứ thế hàng giờ liền không biết mệt.
Napoleon không quan
tâm đến các ủy hội của Tuyết Tròn. Nó bảo rằng giáo dục thế hệ trẻ quan trọng
hơn công tác vận động những con đã trưởng thành. Hai con chó cái Jessie và
Bluebell đẻ được chín con chó con khoẻ mạnh ngay sau vụ thu hoạch. Napoleon
bắt lũ chó con ngay khi chúng vừa cai sữa, nó bảo sẽ chịu trách nhiệm giáo
dục bọn trẻ. Nó đem lũ chó con giấu trên gác xép, bên trên kho dụng cụ, phải
có thang mới trèo lên được, và giữ chúng ở đó kín đến nỗi dần dần không con
nào còn nhớ đến lũ chó con ấy nữa.
Chuyện mất sữa không
còn là bí mật. Bọn lợn đem trộn vào cám ăn hàng ngày. Những quả táo đầu mùa
đã chín, ngày nào cũng có quả rụng trên đám cỏ trong vườn. Mọi con vật đều
nghĩ là sẽ đem chia đều, nhưng một hôm có lệnh nhặt táo rụng rồi đem vào nhà
kho dụng cụ để dành riêng cho lũ lợn. Có mấy con phàn nàn về chuyện này,
nhưng không đi đến đâu. Về vấn đề này thì lũ lợn, kể cả Tuyết Tròn và
Napoleon, đều thống nhất quan điểm. Chỉ Điểm được cử đi làm công tác tư
tưởng.
"Thưa các đồng
chí", Nó nói, "Tôi hy vọng là các đồng chí không nghĩ rằng loài lợn
chúng tôi làm như thế là do ích kỉ và đặc quyền đặc lợi chứ? Nhiều đồng chí
lợn cũng ngán sữa và táo lắm. Tôi cũng chẳng thích gì hai thứ đó. Mục đích
của chúng tôi khi ăn những thứ đó chỉ là nhằm bảo vệ sức khoẻ mà thôi. Sữa và
táo (Thưa các đồng chí, khoa học đã chứng minh) có chứa nhiều chất cực kì cần
thiết cho sức khoẻ loài lợn. Loài lợn chúng tôi làm công việc trí óc. Chúng
tôi nắm toàn bộ công tác tổ chức và quản lí trang trại này. Vì sự phồn vinh
của các đồng chí mà chúng tôi phải làm việc cả ngày lẫn đêm. Chúng tôi uống
sữa và ăn táo vì lợi ích của chính các đồng chí đấy. Các đồng chí có tưởng
tượng được chuyện gì sẽ xảy ra nếu loài lợn chúng tôi không cáng đáng nổi
nhiệm vụ không? Lão Jones sẽ quay về! Vâng, lão Jones sẽ quay về! Chắc chắn
là như thế, thưa các đồng chí", Nó van vỉ gào to, vừa gào vừa nhảy từ
phải sang trái, đuôi vẫy nhặng lên, "Chắc chắn là không ai trong chúng
ta muốn lão Jones quay về rồi, có phải thế không ạ?"
Chắc chắn là không một
con vật nào muốn lão Jones quay về rồi. Đặt vấn đề theo cách đó thì không con
nào dám mở miệng ra nữa. Sức khoẻ loài lợn là việc hệ trọng, chuyện đó không
cần phải bàn. Thế là chúng đi đến thống nhất mà không bàn cãi thêm là sữa và
táo rụng (khi vào mùa thì toàn bộ) chỉ để dành cho riêng loài lợn dùng mà
thôi.
Đến cuối mùa hè thì tin tức về Trại Súc Vật đã bay ra khắp nửa
nước. Ngày nào Tuyết Tròn và Napoleon cũng cử từng đàn bồ câu thâm nhập vào
các trang trại khác để tuyên truyền về cuộc Khởi Nghĩa và dạy hát bài
"Súc Sinh Anh quốc".
Trong khi đó ông Jones hầu như ngày nào cũng ngồi trong nhà hàng
Sư tử Đỏ ở Willingdon để than van với bất cứ người chịu chuyện nào về việc bị
lũ súc vật vô tích sự cướp đoạt mất tài sản. Các chủ trại khác tỏ ra thông
cảm, nhưng lại chẳng chịu giúp đỡ gì cả. Không những thế, trong thâm tâm bọn
đó lại còn tìm cách lợi dụng tai hoạ của lão nữa. May là chủ hai điền trang
tiếp giáp với Trại Súc Vật luôn luôn bất hoà với nhau. Một trại có tên là
Trại Cáo, một trại lớn nhưng bị bỏ bê, canh tác theo lối cũ, nhiều chỗ cây
mọc um tùm, các bãi chăn thả bị dẫm nát, hàng rào thì xiêu vẹo. Chủ trang
trại này, ông Pilkington là một người vô lo, dùng phần lớn thì giờ vào việc
săn bắn và câu cá. Trang trại thứ hai tên là Trại Keo, nhỏ hơn nhưng được
chăm sóc kĩ lưỡng hơn. Chủ trang trại này là ông Frederick, một người thô
bạo, sắc sảo, thường xuyên dính líu vào các vụ kiện cáo và nổi tiếng là một
tay lừa gạt có hạng. Hai vị này ghét nhau đến nỗi không thể tìm được tiếng
nói chung ngay cả trong việc bảo vệ quyền lợi của chính mình.
Nhưng cuộc Khởi Nghĩa ở Trại Súc Vật đã làm cả hai hoảng sợ và
họ tìm mọi cách ngăn không cho tin tức ở đó lọt vào trang trại của mình. Đầu
tiên họ giả vờ chế giễu chuyện bọn súc vật tự điều hành trang trại. "Chỉ
ba bảy hai mốt [1] ngày là toi", họ bảo. Họ tung tin là lũ súc vật trong
Điền Trang (họ khăng khăng gọi là Điền Trang chứ không chịu chấp nhận tên
Trại Súc Vật) suốt ngày tranh giành nhau và chẳng mấy nữa rồi sẽ chết đói
thôi. Một thời gian sau, thấy lũ súc vật không chết đói, Frederick và
Pilkington liền đổi giọng và bắt đầu nói về những cảnh tượng vô luân không
thể tưởng tượng được đang diễn ra trong Trại Súc Vật. Họ bảo rằng lũ súc vật
ăn thịt lẫn nhau, chúng tra tấn nhau bằng móng sắt nung đỏ, còn những con cái
thì thành vợ chung. "Chống lại qui luật của Tự Nhiên thì kết quả như vậy
đấy", Frederick và Pilkington nói.
Nhưng chuyện đó cũng chẳng có mấy người tin. Lời đồn về một
trang trại kì lạ, nơi con người bị đuổi đi và các con vật tự điều hành lấy
công việc tiếp tục được truyền tụng một cách tù mù và xuyên tạc, suốt năm đó
làn sóng bạo động lan tràn khắp cả vùng nông thôn. Những con bò đực vốn dễ
bảo bỗng trở nên hung dữ, cừu thì phá đổ hàng rào và dẫm nát đồng cỏ, bò cái
hất đổ xô sữa, ngựa đua thì không chịu nhảy qua hàng rào mà hất tung kị sĩ
lên cao. Nhạc điệu và lời của bài "Súc Sinh Anh quốc" phổ biến đến
tận hang cùng ngõ hẻm. Nó được truyền bá với một tốc độ nhanh chưa từng thấy.
Bài hát làm cho con người phát điên lên được, nhưng họ lại giả đò như đấy chỉ
là một trò lố bịch. Ngay cả súc vật cũng không thể nào lại hát một thứ rác
rưởi đê tiện như thế được, họ bảo. Con vật nào bị bắt quả tang đang hát bài
đó lập tức bị đánh đòn tại trận. Thế mà vẫn không cấm tuyệt được. Sáo hót bài
đó trên hàng rào, bồ câu gù trên cây, bài hát đi vào tiếng dế nỉ non, vào cả
tiếng chuông nhà thờ nữa. Con người run lên mỗi lần nghe thấy nó, họ như nghe
thấy điềm báo trước tai họa của chính mình.
Đầu tháng mười, khi đã thu hoạch và đưa hết ngũ cốc vào kho, một
số đã được đập thì có một đàn bồ câu bất ngờ xé không khí lao tới đậu xuống
sân trang trại, dáng vẻ vô cùng xúc động. Ông Jones cùng với gia nhân và
khoảng nửa tá thanh niên của Trại Cáo và Trại Keo đã vượt qua cổng lớn và
đang tiến vào trang trại này. Ông Jones lăm lăm khẩu súng đã lên đạn, còn
những người khác đều được trang bị bằng gậy gộc. Không còn nghi ngờ gì nữa,
họ muốn tái chiếm trang trại.
Nhưng lũ súc vật không bị bất ngờ, ngược lại, chúng đã chuẩn bị
cho sự kiện này từ lâu. Tuyết Tròn, trước đây đã từng nghiên cứu kĩ lưỡng
cuốn sách viết về các chiến dịch của Julius Ceasar [2] , mà nó tìm thấy trong
ngôi nhà chính, được phân công tổ chức phòng vệ. Nó lập tức đưa ra các mệnh
lệnh và các con vật mau chóng chiếm lĩnh các vị trí được phân công.
Tuyết Tròn ra lệnh tấn công ngay khi nhóm người kia vừa tiến gần
đến dãy nhà trong trang trại. Ba mươi lăm con bồ câu xuất kích, chúng bay qua
bay lại và ỉa vào đầu đám người phía dưới, trong khi họ mải tránh và phủi thì
lũ ngỗng, phục kích sẵn sau hàng rào xông ra và cắn vào chân. Nhưng đấy mới
chỉ là đòn chiến thuật có tác dụng làm rối loạn hàng ngũ đối phương bởi vì
người ta dễ dàng dùng gậy để xua lũ ngỗng đi. Mũi tấn công thứ hai được đưa
ra mặt trận. Muriel, Benjamin và toàn thể bầy cừu do chính Tuyết Tròn dẫn đầu
xông lên vây chặt đám người rồi lao vào húc lấy húc để trong khi Benjamin
quay lưng về phía họ và đá vung vít. Nhưng lần này lũ súc vật cũng không
thắng, gậy và giày đinh mà con người sử dụng là những vũ khí quá mạnh đối với
chúng. Thấy tình thế bất lợi, Tuyết Tròn hí lên một tiếng và đấy chính là tín
hiệu tạm lui binh, lũ súc vật vội tháo chạy vào trong sân.
Tiếng hò reo chiến thắng vang lên. Những người tấn công thấy
quân thù đã bỏ chạy như dự kiến nên chẳng cần chỉnh đốn hàng ngũ, vội vàng
xông lên truy kích. Đúng như Tuyết Tròn đã dự liệu. Khi người đã vào hết
trong sân thì ba con ngựa, ba con bò và tất cả lũ lợn còn lại trước đó đã nằm
mai phục sẵn trong chuồng bò liền lao ra cắt đứt đường rút lui. Tuyết Tròn hạ
lệnh tổng công kích. Chính nó lao thẳng vào ông Jones. Ông Jones trông thấy
nó lao tới liền bóp cò. Phát đạn ghém đã làm Tuyết Tròn bị thương dọc sống
lưng, máu chảy lênh láng và làm chết một con cừu. Không lưỡng lự một giây,
Tuyết Tròn cứ thế đâm thẳng tấm thân tạ rưỡi của nó vào chân ông Jones. Ông
ngã sóng soài lên đống phân, súng văng ra xa. Nhưng khủng khiếp nhất là Chiến
Sĩ, nó đứng trên hai chân sau và giáng xuống đầu người bằng những chiếc móng
sắt. Cú nện đầu tiên của nó khiến anh chàng dọn chuồng ngựa của Trại Cáo ngã
vật ra đất, bất tỉnh nhân sự. Có mấy người vứt gậy và bỏ chạy. Không bỏ lỡ
thời cơ, lũ súc vật liền đuổi theo vòng quanh sân. Chúng húc bổng họ lên, rồi
cắn, đá, đạp. Không có con nào trong trại là không tham gia báo thù theo cách
của mình. Ngay con mèo cũng nhảy từ mái chuồng bò xuống vai anh chăn bò rồi
vừa cắn vào cổ vừa gào như lên cơn động cỡn. Vừa thấy có thể rút lui được là
mọi người vội chạy khỏi sân để ra đường lớn. Thế là thâm nhập chưa được năm
phút, họ đã phải tháo chạy, phía sau là lũ ngỗng vừa cắn vào đùi vừa rú rít
đuổi theo.
Có một người không chạy thoát. Trong sân, Chiến Sĩ đang cố lật
anh dọn chuồng ngựa vẫn nằm úp mặt xuống bùn lên. Anh chàng không hề động
đậy.
"Hắn chết rồi!", Chiến Sĩ buồn bã thốt lên, "Tôi
đâu có định làm như vậy. Tôi quên mất là mình đeo móng sắt. Bây giờ ai mà tin
là tôi không chủ ý chứ?"
"Thôi đừng có ủy mị, đồng chí!", Tuyết Tròn nói, máu
trên lưng nó vẫn rỉ ra từng lúc, "Chiến tranh là chiến tranh. Người tốt
là người đã chết."
"Tôi không có ý giết, ngay cả giết người", Chiến Sĩ cứ
nhắc đi nhắc lại như thế, mắt đẫm lệ.
"Thế Mollie đâu nhỉ?", Có con nào đó hỏi.
Đúng là không thấy Mollie đâu. Ban đầu chúng rất lo, chúng sợ
rằng Mollie có thể đã bị thương hoặc bị bọn người kia bắt theo cũng nên. Cuối
cùng cô nàng đã được tìm thấy đang trốn trong chuồng ngựa, đầu rúc trong đống
rơm. Nó đã bỏ trốn ngay khi nghe thấy tiếng súng nổ. Trong khi các con vật đi
tìm Mollie thì anh chàng dọn chuồng ngựa hồi tỉnh và trốn mất.
Lũ súc vật đã tụ tập lại đầy đủ, chúng vô cùng phấn khích, tranh
nhau nói. Lễ mừng chiến thắng được tổ chức ngay lập tức. Cờ được kéo lên và
chúng hát bài "Súc Sinh Anh quốc" mấy lần liền, sau đó chúng làm lễ
mai táng con cừu tử trận và trồng trên mộ của nó một bụi táo gai. Tuyết Tròn
đọc một bài diễn văn ngay bên cạnh mộ chiến sĩ trận vong, nhấn mạnh rằng mọi
con vật đều phải sẵn sàng hi sinh cho Trại Súc Vật khi cần.
Lũ súc vật nhất trí lập ra phần thưởng cho những chiến công vừa
qua, đấy là danh hiệu Súc vật Anh hùng hạng nhất, danh hiệu này được trao
ngay cho Tuyết Tròn và Chiến Sĩ. Phần thưởng là một chiếc huy chương đồng
(chính là tấm đồng trang trí yên ngựa tìm được trong kho dụng cụ) được đeo
vào ngày lễ và chủ nhật. Danh hiệu Súc vật Anh hùng hạng hai được trao cho
con cừu đã hy sinh.
Chúng tranh cãi rất lâu về chuyện đặt tên cho chiến thắng. Cuối
cùng chúng quyết định gọi là Chiến dịch Chuồng bò vì cuộc phục kích diễn ra
trong chuồng bò. Chúng tìm được khẩu súng của ông Jones trong đám bùn, đạn
thì trong trại vẫn có sẵn. Khẩu súng được mang đặt dưới chân cột cờ, giả như
súng đại bác ở các nơi khác, chúng sẽ bắn súng mừng hai lần trong một năm,
một lần vào dịp hạ chí để mừng ngày Khởi Nghĩa, lần khác vào ngày hai mươi
tháng mười để mừng Chiến Thắng.
Càng đến gần mùa đông thì Mollie càng trở nên khó chịu. Sáng nào
cô nàng cũng đi làm muộn, viện cớ là ngủ quên; ngoài ra nó còn phàn nàn là bị
những căn bệnh lạ, mặc dù vẫn ăn như thuồng luồng vậy. Nó thường tìm mọi cách
để trốn việc và chạy ra hồ nước, thẫn thờ đứng ngắm bóng mình. Nhưng cứ như
tin đồn thì nó còn mắc những khuyết điểm nghiêm trọng hơn nhiều. Một hôm, nó
đang đi dạo trong sân, vô tư vẫy cái đuôi dài, miệng nhai một nắm cỏ thì Bà
Mập kéo sang một bên và bảo:
"Mollie, chị có vài điều cần nói với em. Sáng nay chị trông
thấy em đứng bên hàng rào giữa Trại Súc Vật và Trại Cáo. Bên kia hàng rào là
người của nhà Pilkington. Dù đứng rất xa nhưng chị chắc chắn là lúc đó hắn ta
đang nói chuyện với em, chị nhìn thấy rõ như thế, còn em thì đã cho nó vỗ vỗ
vào hai bên má. Mollie, chuyện đó là thế nào?"
"Anh ta không vỗ! Em không đứng ở đó! Làm gì có chuyện
đó!" - Mollie gào lên , hai chân nhảy dựng và nện ầm ầm xuống mặt đất.
"Mollie, hãy nhìn thẳng vào mắt chị đây! Em có dám thề với
chị là gã đó chưa từng vỗ vào má em không?"
"Không có chuyện đó!", Mollie nhắc lại, nhưng nó không
dám nhìn Bà Mập và lập tức phóng ra đồng.
Một ý nghĩ chợt lóe lên trong đầu Bà Mập. Không nói cho con nào
biết, nó từ từ tiến lại phía chuồng của Mollie và lấy móng lật đống rơm trong
chuồng lên. Bên dưới đống rơm có một cục đường và mấy sợi ruy băng đủ màu
sắc.
Ba ngày sau Mollie biến mất. Sau mấy tuần vẫn chưa có tin tức
gì, nhưng rồi lũ bồ câu báo cáo lại là đã nhìn thấy Mollie ở bên ngòai
Willingdon. Nó kéo một cái xe nhỏ, sơn hai màu đen-đỏ lộng lẫy, đứng nghỉ gần
một quán bia. Một gã đàn ông béo tốt, mặt đỏ gay, mặc quần ca rô, ống chẽn,
đi ghệt; có vẻ như là chủ quán; đang vừa vỗ về vừa đút cho nó miếng đường.
Bờm nó mới được cắt chải cẩn thận, đám bờm trên trán có thắt một dải ruy băng
màu đỏ tươi. Theo những con bồ câu nói lại thì trông nó có vẻ thoả mãn. Từ đó
không con nào nhắc đến nó nữa.
Bước sang tháng giêng, thời tiết trở nên vô cùng khắc nghiệt.
Đất rắn như đá, không thể làm được việc gì nữa. Các cuộc Họp được chuyển vào
nhà kho lớn, lũ lợn chuyên tâm vào việc lập kế hoạch cho vụ tới. Chúng nhất
trí rằng vì lũ lợn thông minh nhất nên sẽ chịu trách nhiệm về đường lối chung
của trại, nhưng quyết định của chúng phải được thông qua với đa số tuyệt đối.
Mọi việc sẽ vô cùng hoàn hảo nếu như Tuyết Tròn và Napoleon không thường
xuyên chống đối nhau. Hai con này bất đồng nhau về mọi vấn đề mỗi khi có dịp.
Nếu con này bảo phải gieo nhiều lúa mạch hơn thì con kia nhất định sẽ nói
phải gieo nhiều yến mạch hơn; nếu một con nói cánh đồng nào đó hợp với bắp
cải thì con kia nhất định sẽ bảo vùng đó chỉ có thể trồng củ cải. Con nào
cũng có một số ủng hộ viên cho nên các cuộc tranh luận thường diễn ra rất
quyết liệt. Do biết ăn nói nên Tuyết Tròn thường giành được đa số trong các
cuộc Họp, còn ở bên ngoài thì đa số lại ủng hộ Napoleon. Trung thành nhất với
Napoleon là bầy cừu. Thời gian gần đây lũ cừu thường tụng "Bốn chân tốt,
hai chân xấu" khi có lí do cũng như chẳng cần lí do gì và các cuộc Họp
cũng thường bị gián đoạn là vì thế. Đặc biệt là cứ đến những đoạn quan trọng
nhất trong các bài phát biểu của Tuyết Tròn là y như rằng lũ cừu lại gào lên
"Bốn chân tốt, hai chân xấu". Tuyết Tròn đã nghiên cứu kĩ tạp chí
"Trồng trọt và chăn nuôi" tìm được trong ngôi nhà chính, trong đầu
nó có cả một mớ kế hoạch cải cách và hiện đại hóa công tác sản xuất. Nó kể về
hệ thống thoát nước cho đồng ruộng, lò ủ chua, phân phốt phát cho cả trại
nghe, nó còn soạn ra một sơ đồ đi vệ sinh, sao cho từng con "đi"
mỗi lần ở một nơi khác nhau cho đỡ tốn công vận chuyển sau này. Napoleon thì
ngược lại, không soạn gì cả, nhưng lại rỉ tai các con khác rằng Tuyết Tròn
chỉ nói nhảm và có vẻ như đang đợi thời cơ để ra tay. Nhưng cuộc tranh chấp
dữ dội nhất giữa hai con là về việc xây dựng cối xay gió.
Trên cánh đồng cỏ, không xa những dãy nhà của trại là mấy, có
một cái gò nhỏ, cũng là chỗ cao nhất trong trại. Sau khi đã khảo sát, Tuyết
Tròn tuyên bố rằng đây là khu vực tốt nhất để xây dựng một chiếc cối xay gió,
chúng sẽ lắp lên đó một máy phát điện để cung cấp điện cho toàn trại. Các
chuồng rồi sẽ có đèn điện, mùa đông thì sẽ có lò sưởi, chưa nói đến việc sẽ
dùng điện để chạy máy cưa, máy thái cỏ, máy thái củ cải đỏ, máy vắt sữa nữa.
Lũ súc vật chưa từng được nghe chuyện như thế bao giờ (trại này vốn thuộc
loại lạc hậu, chỉ có các máy đơn giản nhất), chúng vô cùng kinh ngạc lắng
nghe Tuyết Tròn thao thao bất tuyệt về những chiếc máy kì diệu sẽ thay chúng
làm việc trong khi chúng có thể ung dung gặm cỏ ngoài đồng hoặc ngồi đọc sách
và tranh luận để nâng cao dần trí óc.
Chỉ vài tuần sau Tuyết Tròn đã hoàn tất các tài liệu kĩ thuật về
dự án cối xay gió. Các bản vẽ chi tiết phần cơ khí được soạn thảo dựa trên ba
cuốn sách của ông Jones: "Một ngàn đồ vật hữu dụng trong gia đình",
"Tự làm thợ xây" và "Người bắt đầu làm thợ điện cần
biết". Tuyết Tròn dùng cái nhà kho, trước đây vốn là khu ấp trứng, làm
văn phòng vì ở đó có một cái nền phẳng bằng gỗ rất thích hợp cho việc vẽ kĩ
thuật. Tuyết Tròn ngồi trong đó hàng giờ liền. Nó lấy một hòn đá đè lên trang
sách cần thiết, một chân kẹp viên phấn; nó nhảy qua nhảy lại, vừa nhảy vừa
vẽ, đôi khi khoái quá lại rít lên khe khẽ. Dần dần, các bản vẽ bao gồm rất
nhiều trục và bánh răng xoắn xuýt lấy nhau xếp kín gần nửa gian nhà kho, các
con khác tuy chẳng hiểu gì nhưng vô cùng thán phục. Ngày nào các con vật cũng
đến xem các bản vẽ của Tuyết Tròn ít nhất một lần. Ngay cả lũ gà, vịt cũng
tới, nhưng đứng xa xa dòm vào để không đạp phải các hình vẽ bằng phấn. Chỉ có
Napoleon là không hề bận tâm. Nó phản đối ngay từ đầu. Mặc dù vậy, một hôm nó
đã đến kiểm tra dự án mà không báo cho con nào biết trước. Nó đi xung quanh
khu kho, rồi vào xem xét kĩ lưỡng các bản vẽ, hít chỗ này chỗ kia, rồi nhấc
chân lên tè vào đấy một bãi, sau đó nó bình thản đi ra mà không thèm nói một
lời nào.
Vì việc xây dựng cối xay gió mà trại chia làm hai phái đối địch
nhau. Tuyết Tròn không giấu giếm rằng việc xây cối xay gió sẽ đòi hỏi một sự
hy sinh to lớn. Phải khai thác, vận chuyển đá đến công trường, rồi xây, sau
đó mới lắp cánh quạt, động cơ và dây điện (làm sao kiếm được những thứ đó thì
Tuyết Tròn không nói). Nhưng nó vẫn khẳng định rằng có thể hoàn tất công
trình trong vòng một năm. Còn sau đó, nó tuyên bố, công việc sẽ bớt đi rất
nhiều và chúng sẽ chỉ phải làm ba buổi một tuần mà thôi. Ngược lại, Napoleon
cho rằng nhiệm vụ quan trọng nhất hiện nay là sản xuất lương thực, nếu chúng
phí thì giờ vào việc xây dựng cối xay gió thì chúng sẽ bị chết đói. Lũ súc
vật chia thành hai phe; một phe đưa ra khẩu hiệu: "Ủng hộ Tuyết Tròn và
ba ngày làm việc một tuần"; phe kia đưa ra khẩu hiệu: "Ủng hộ
Napoleon và no bụng". Chỉ có Benjamin là không tham gia phe phái nào. Nó
không tin là rồi đây thức ăn sẽ dư thừa, cũng chẳng tin là cối xay gió sẽ
giúp giảm công việc chân tay. Có cối xay hay không cối xay thì cũng thế thôi,
chúng đã sống thế nào thì rồi cũng sẽ sống như vậy, nghĩa là còn khổ.
Ngoài cối xay gió thì chúng còn tranh cãi về việc phòng vệ nữa.
Tất cả đều hiểu rằng tuy con người bị thua trong Chiến dịch Chuồng bò nhưng
nhất định họ sẽ đánh một trận nữa, trận này sẽ dữ dội hơn, để giành lại trang
trại cho ông Jones. Người ta nhất định sẽ làm như thế vì tin đồn về trận đại
bại của con người đã lan khắp vùng thôn quê và lũ súc vật trong các trang
trại khác nay trở nên ra bướng bỉnh hơn bao giờ hết. Cũng như mọi khi, Tuyết
Tròn và Napoleon không tìm được tiếng nói chung. Theo Napoleon thì việc cần
làm trước hết là tìm mua và tập sử dụng vũ khí nóng. Theo Tuyết Tròn thì việc
cấp bách hiện nay là cử những đàn bồ câu đến các trang trại khác để kêu gọi
các cuộc khởi nghĩa ở đó. Một con cho rằng nếu chúng không tự phòng vệ được
thì chúng nhất định sẽ bị người ta chinh phục, con kia thì nói rằng nếu khởi
nghĩa nổ ra khắp nơi thì không cần phòng vệ nữa. Các con vật nghe Napoleon
rồi nghe Tuyết Tròn, nhưng không quyết định được là con nào đúng, thực ra cứ
con nào đang nói là con ấy đúng, chúng chẳng có chính kiến gì hết.
Cuối cùng Tuyết Tròn đã hoàn tất toàn bộ bản vẽ đồ án của mình.
Trong cuộc Họp vào hôm chủ nhật, vấn đề xây dựng cối xay gió được đưa ra biểu
quyết. Tất cả lũ súc vật tập hợp đầy đủ trong nhà kho lớn, Tuyết Tròn phát
biểu trước và mặc dù thỉnh thoảng lại bị bày (bầy) cừu chẹn họng, nó đã trình
bày một cách đầy thuyết phục các lợi ích của cối xay gió. Sau đó đến lượt
Napoleon. Nó tuyên bố một cách nhẹ nhàng rằng cối xay gió là chuyện nhảm nhí
và khuyên mọi con chớ có ủng hộ dự án này; nó chỉ nói chừng ba mươi giây rồi
bình thản ngồi xuống, có vẻ như nó cũng chẳng thèm quan tâm đến hiệu quả vừa
tạo ra nơi thính giả. Tuyết Tròn đứng lên trên hai chân sau và lập tức ứng
khẩu một bài diễn văn hùng hồn nhằm thuyết phục những con khác biểu quyết xây
dựng cối xay gió, nó nói to đến nỗi át được cả bầy cừu. Trước đó trang trại
vốn chia làm hai phe đều nhau, nhưng lần này Tuyết Tròn đã thuyết phục được
đa số ủng hộ. Nó nói về tương lai của Trại Súc Vật, một tương lai vô cùng
tươi sáng, khi lao động chân tay không còn đè nặng lên lưng chúng nữa. Trí
tưởng tượng của nó còn đi xa hơn những máy thái rơm, máy thái củ cải. Điện,
nó nói, có thể chạy máy gặt đập, máy cày, máy bừa, máy cán; ngoài ra còn cung
cấp điện chiếu sáng, nước nóng, nước lạnh và lò sưởi cho tất cả các chuồng
nữa. Có thể thấy kết quả biểu quyết ngay trước khi Tuyết Tròn kết thúc bài
diễn văn. Nhưng đúng lúc đó thì Napoleon đứng lên, nó liếc xéo về phía Tuyết
Tròn rồi rít lên lanh lảnh như tiếng còi, chưa con nào nghe thấy tiếng rít
như thế bao giờ.
Có tiếng chó sủa dữ dội ở bên ngoài, rồi một bày chín con chó
cực to, cổ đeo vòng đồng lao vào nhà kho. Chúng xông thẳng vào Tuyết Tròn,
may mà cu cậu tránh được cú táp của lũ chó. Tuyết Tròn vội chạy ra ngoài còn
bầy chó thì rượt theo sau. Lũ súc vật còn lại vô cùng ngạc nhiên và hoảng sợ,
cùng kéo nhau ra cửa để xem cuộc rượt đuổi. Tuyết Tròn chạy băng qua đồng cỏ
để ra đường cái lớn. Nó chạy thục mạng còn bày chó cũng luôn bám sát ngay
sau. Bất thình lình cu cậu bị trượt chân, cứ tưởng bầy chó sẽ nhai nó đến
nơi. Nhưng cu cậu lại gượng dậy được, lần này nó còn chạy nhanh hơn và bầy
chó vẫn bám sát. Tưởng chừng như một con chó đã đớp được đuôi Tuyết Tròn rồi,
may mà lúc ấy cu cậu kịp vẫy sang hướng khác. Nó lại tăng tốc và lần này bỏ
xa lũ chó được một đoạn, rồi nó chui qua được một lỗ thủng bên hàng rào.
Không con nào còn nhìn thấy Tuyết Tròn nữa.
Vô cùng hoảng sợ, lũ súc vật im lặng quay lại nhà kho. Lũ chó
săn cũng trở về ngay sau đó. Lúc đầu con nào cũng tự hỏi: mấy con chó ấy ở
đâu ra thế nhỉ? Nhưng sau đó thì điều ấy cũng chẳng phải là bí mật nữa: mấy
con này đã bị Napoleon bắt từ lúc còn bé rồi mang đi nuôi riêng. Dù chưa phát
triển hoàn toàn nhưng trông chúng đã to và dữ không khác gì chó sói. Chúng
đứng ngay cạnh Napoleon. Chúng cũng vẫy đuôi mừng Napoleon như những con khác
thường mừng ông Jones vậy.
Napoleon, được lũ chó hộ tống, bước lên cái bục mà trước đây Thủ
Lĩnh từng đứng nói chuyện. Nó tuyên bố rằng từ nay các cuộc Họp vào ngày chủ
nhật hàng tuần sẽ bị hủy bỏ. Nó nói rằng những cuộc Họp đó là vô bổ, chỉ mất
thì giờ. Từ nay các vấn đề liên quan đến công việc của trang trại sẽ do một
ủy ban toàn lợn và chủ tịch là Napoleon giải quyết. Đấy sẽ là các cuộc Họp
kín, nghị quyết sẽ được thông báo cho toàn trại sau. Các con vật sẽ vẫn tiếp
tục tập họp vào sáng chủ nhật để chào cờ, hát "Súc Sinh Anh quốc"
và nhận công việc sẽ làm trong tuần sau nhưng không còn các cuộc thảo luận
nữa.
Mặc dù bị sốc vì vụ trục xuất Tuyết Tròn, quyết định hủy bỏ các
cuộc thảo luận làm cả bọn thất vọng hoàn toàn. Một số con chắc chắn sẽ phản
đối nếu chúng tìm được lí lẽ khả dĩ. Ngay Võ Sĩ cũng cảm thấy bất an. Nó dựng
tai lên, rung rung bờm mấy lần, ý nghĩ cứ nhảy lung tung và dù rất cố gắng nó
vẫn chẳng biết phải nói thế nào. Nhưng mấy con lợn thì dẻo miệng hơn. Bốn con
lợn thịt ở hàng đầu gào lên phản đối, rồi cả bốn con cùng nhảy dựng lên đồng
thanh nói. Nhưng những con chó đứng quanh Napoleon đã sủa vang và mấy con lợn
đó đành phải ngậm miệng, im lặng về chỗ. Sau đó là lũ cừu với bài tụng
"Bốn chân tốt, hai chân xấu" kéo dài khoảng mười lăm phút, chấm hết
mọi cuộc bàn thảo. Chỉ Điểm được cử đi giải thích cho những con khác.
"Thưa các đồng chí", Chỉ Điểm nói, "Tôi hy vọng
rằng tất cả các đồng chí đều đánh giá cao sự hy sinh của đồng chí Napoleon
khi đồng chí ấy đứng ra cáng đáng công việc lãnh đạo trại. Các đồng chí đừng
nghĩ rằng lãnh đạo là việc dễ! Ngược lại, đấy là trách nhiệm cực kì nặng nề
và khó khăn. Không có ai trong chúng ta tin tưởng một cách sâu sắc bằng đồng
chí Napoleon rằng tất cả các con vật sinh ra đều bình đẳng. Đồng chí ấy sẽ
rất sung sướng nếu các bạn có thể tự quyết định lấy số phận của mình. Nhưng
ai có thể đảm bảo rằng đôi khi các đồng chí sẽ không có quyết định sai, khi
đó trại của chúng ta sẽ ra sao? Ví dụ các đồng chí có thể đi theo tên Tuyết
Tròn với cái cối xay gió hão huyền của nó, đi theo một tên mà hành tung không
khác gì một tên tội phạm thì sao?"
"Anh ta đã chiến đấu một cách dũng cảm trong Chiến dịch
Chuồng bò", có con lên tiếng.
"Dũng cảm không chưa đủ", Chỉ Điểm nói, "Lòng
trung thành và sự phục tùng còn quan trọng hơn. Nói về Chiến dịch Chuồng bò,
tôi tin rằng sẽ đến lúc chúng ta thấy vai trò của Tuyết Tròn đã bị thổi phồng
một cách quá đáng. Kỉ luật, thưa các đồng chí, kỉ luật sắt! Đấy là khẩu hiệu
của chúng ta trong giai đoạn hiện nay. Chỉ một bước đi sai lầm là kẻ thù sẽ
tấn công ngay. Chắc chắn là các đồng chí không muốn lão Jones quay lại
chứ?"
Lí lẽ của nó quả là khó bác bỏ được. Chắc chắn là không có con
nào muốn lão Jones quay về rồi, nếu những cuộc tranh cãi vào các ngày chủ
nhật tạo cớ cho lão Jones trở về thì chúng sẽ không tranh cãi nữa. Chiến Sĩ
đã suy nghĩ kĩ, nó thay mặt tất cả phát biểu:
"Đồng chí Napoleon nói gì cũng đúng. Đồng chí Napoleon
không bao giờ sai."
Từ đó ngoài "Tôi sẽ cố gắng hơn nữa", Chiến Sĩ còn có
thêm một khẩu hiệu mới: "Đồng chí Napoleon lúc nào cũng đúng".
Thời tiết đã ấm dần lên, bắt đầu một mùa cày mới. Khu kho, nơi
Tuyết Tròn vẽ thiết kế cối xay gió đã bị đóng cửa và có lẽ các bản vẽ cũng bị
xoá rồi. Cứ mười giờ sáng chủ nhật là lũ súc vật lại tụ tập trong nhà kho lớn
để nhận nhiệm vụ sản xuất cho cả tuần sau. Sọ của Thủ Lĩnh, nay chỉ còn xương
được đào lên và đặt trên một gốc cây, cạnh khẩu súng, dưới chân cột cờ. Sau
khi dự lễ kéo cờ, lũ súc vật phải trịnh trọng bước đều ngang qua nơi đặt sọ
Thủ Lĩnh rồi mới đi vào nhà kho. Nay chúng cũng không còn ngồi lẫn lộn với
nhau như mọi khi nữa. Napoleon, Chỉ Điểm và Kế Tục, một con heo có biệt tài
trong việc soạn bài hát và làm thơ ngồi trên cái bục gỗ, chín con chó làm
thành nửa vòng tròn bao quanh, những con lợn khác ngồi ở phía sau. Các con
vật còn lại ngồi trên nền nhà. Napoleon đọc bản phân công công việc cho tuần
sau, rồi chúng hát một lần bài "Súc Sinh Anh quốc" và giải tán.
Ngày chủ nhật thứ ba, kể từ khi trục xuất Tuyết Tròn, các con
vật bỗng nghe Napoleon tuyên bố rằng nhất định phải xây dựng cối xay gió. Nó
không giải thích vì sao lại thay đổi quyết định, nhưng bảo rằng nhiệm vụ này
đòi hỏi mọi con phải cố gắng, hi sinh rất nhiều, không lọai trừ khả năng là
phải cắt bớt khẩu phần ăn hàng ngày nữa. Dự án đã được lập đến từng chi tiết.
Một ủy ban toàn lợn đã nghiên cứu dự án này suốt ba tuần qua. Việc xây dựng
cối xay gió và các công trình phụ trợ khác có thể kéo dài trong hai năm.
Buổi chiều, Chỉ Điểm đến giải thích cho từng con rằng thực ra
Napoleon không chống đối việc xây dựng cối xay gió. Ngược lại, ngay từ đầu nó
đã ủng hộ dự án và những bản vẽ mà chúng thấy trong khu ấp trứng chính là do
Tuyết Tròn đánh cắp của Napoleon. Cối xay gió là sáng kiến riêng của
Napoleon. Thế thì tại sao - một số con hỏi - trước đây Napoleon lại kiên
quyết chống? Chỉ Điểm tỏ ra rất ranh mãnh. Đấy - nó giải thích - đấy là sự
khôn khéo của đồng chí Napoleon. Đồng chí ấy chỉ giả vờ chống để có thể tống
khứ Tuyết Tròn, kẻ thù nguy hiểm có thể dẫn chúng vào con đường lầm lạc bất
cứ lúc nào. Bây giờ, khi Tuyết Tròn không còn thì chúng có thể tiến hành mà
không sợ nó gây rối nữa. Đấy gọi là chiến thuật, Chỉ Điểm nói. Nó nhắc đi
nhắc lại: "Chiến thuật, các đồng chí, đấy chính là chiến thuật" rồi
vừa mỉm cười vừa nhảy xung quanh, đuôi ngoáy tít. Lũ súc vật chẳng hiểu gì,
nhưng Chỉ Điểm nói rất hùng hồn đồng thời ba con chó đi cùng với nó bỗng sủa
ầm lên, nên chúng đành chấp nhận mà không hỏi gì thêm nữa.
Mùa đông năm đó rất khắc nghiệt. Bão rồi đến mưa, sau đó là
tuyết và băng giá, sang tháng hai mà băng chưa tan. Thế mà lũ súc vật vẫn
miệt mài xây dựng lại cối xay gió, chúng biết rằng người ta đang theo dõi
chúng và bọn người độc ác ấy sẽ có cớ để vui mừng nếu chúng không hoàn thành
công trình đúng hạn.
Để trêu tức chúng, người ta còn làm ra vẻ không tin là Tuyết
Tròn đã phá cối xay gió, họ bảo rằng nó sập là do tường mỏng quá. Nhưng lũ
súc vật thì tin chắc là không phải thế. Dù sao chúng cũng quyết định sẽ xây
tường dày một mét chứ không phải bốn mươi phân như trước đây nữa, và như vậy
thì cần phải khai thác nhiều đá hơn trước. Mỏ đá chìm dưới tuyết trong một
thời gian dài nên không thể bắt đầu được. Sau đó thì trời tuy có lạnh nhưng
khô ráo, nhưng công việc quả là khủng khiếp, lũ súc vật không còn hăng hái
như xưa nữa. Chúng không những bị lạnh mà còn thường xuyên bị đói nữa. Chỉ có
Chiến Sĩ và Bà Mập là vẫn nhiệt tình. Chỉ Điểm động viên phong trào bằng
những buổi nói chuyện, nó chứng minh một cách hùng hồn rằng lao động là hạnh
phúc và vinh quang. Nhưng những buổi nói chuyện của Chỉ Điểm cũng không có
tác dụng, chính sức khoẻ và câu "Tôi sẽ cố gắng hơn nữa" của Chiến
Sĩ là nguồn động viên rất lớn đối với những con khác.
Lương thực bắt đầu cạn vào tháng giêng. Khẩu phần bằng ngũ cốc
bị cắt bớt, thay vào đó là khoai tây. Khi đó lại phát hiện ra là đa số khoai
tây đánh đống đã bị nhũn vì không được che đậy cẩn thận, số ăn được còn lại
chẳng đáng là bao. Nhiều hôm chúng chỉ được ăn mỗi cỏ và củ cải. Nạn đói bắt
đầu đe doạ.
Tin này dứt khoát phải giữ kín, không được để cho người xung
quanh biết. Phấn chấn vì vụ sập cối xay gió người ta càng tung nhiều tin thất
thiệt về Trại Súc Vật hơn. Người ta đồn nào là lũ súc vật sắp sửa chết vì đói
và bệnh đến nơi, nào là chúng đánh nhau suốt ngày, nào là chúng đang ăn thịt
lẫn nhau, rồi giết cả những con non nữa. Napoleon hiểu rằng sẽ có nhiều phiền
toái nếu người ngoài biết trại đang gặp khó khăn về lương thực nên quyết định
dùng Whymper làm công cụ phản tuyên truyền. Trước đây lũ súc vật thường đứng
xa xa mỗi khi Whymper ghé vào trại, nhưng bây giờ một số con được chọn, chủ
yếu là cừu, được phép đến gần và làm như vô tình, nói rằng dạo này khẩu phần
có tăng. Ngoài ra, Napoleon còn ra lệnh đổ cát cho gần đầy bồ bịch trong kho
rồi lấy ngũ cốc và bột phủ lên trên. Mỗi khi có dịp là chúng lại dẫn Whymper
đi ngang qua nhà kho để ông ta có thể nhìn thấy lương thực chứa trong đó.
Whymper đã bị xỏ mũi và thường nói với mọi người là Trại Súc Vật vẫn đủ lương
thực.
Mặc dù vậy, đến cuối tháng giêng thì thấy rõ là phải tìm cách
mua thêm ngũ cốc. Dạo này Napoleon ít khi đi ra ngoài, nó ngồi lì trong ngôi
nhà chính, các cửa ra vào đều có những con chó dữ canh phòng nghiêm ngặt. Nếu
nó đi ra ngoài thì bao giờ cũng có sáu con chó hộ tống xung quanh, bọn này lập
tức nhe nanh gầm gừ, đe dọa khi thấy những con khác đến gần. Nó cũng không
còn tham gia các buổi Họp ngày chủ nhật nữa mà giao cho một con lợn khác,
thường là Chỉ Điểm, đọc bảng phân công công việc.
Một lần, vào chủ nhật, Chỉ Điểm tuyên bố là lũ gà mái, bọn này
vừa bắt đầu đẻ, phải giao nộp trứng. Thông qua Whymper, Napoleon đã kí hợp
đồng cung cấp bốn trăm quả trứng mỗi tuần. Tiền bán trứng đủ mua lương thực
cho đến mùa hè và khi đó mọi sự sẽ dễ dàng hơn.
Lũ gà mái gào toáng lên. Trước đây chúng cũng đã được nhắc nhở
là cần phải hy sinh, nhưng không ngờ mọi sự lại tồi tệ đến như vậy. Chúng đã
chuẩn bị tổ cho vụ ấp xuân, chúng tuyên bố là bây giờ mà lấy trứng thì khác
gì sát sinh. Kể từ ngày trục xuất ông Jones, đây là lần đầu tiên có một cuộc
tụ tập giống như bạo loạn. Ba con gà mái tơ giống Minorca cầm đầu cuộc nổi
dậy chống lại kế họach của Napoleon. Biện pháp của chúng là bay lên xà nhà và
đẻ xuống cho trứng vỡ. Napoleon hành động nhanh chóng và quyết liệt. Nó hạ
lệnh không cho bọn gà mái ăn nữa và còn tuyên bố là con nào cho lũ gà dù chỉ
một hạt thóc sẽ bị tử hình ngay lập tức. Lũ chó được phân công theo dõi. Lũ
gà mái cầm cự được năm ngày, cuối cùng đã phải đầu hàng và trở về đẻ vào tổ
như cũ. Chín con gà mái chết. Chúng bị coi là chết vì bệnh cầu trùng và được
chôn trong vườn. Whymper không hề biết chuyện này và đều đặn tuần nào cũng có
một chiếc xe đến lấy trứng.
Không thấy Tuyết Tròn đâu. Có tin đồn là nó trốn trong Trại Cáo
hay Trại Keo gì đó. Quan hệ giữa Napoleon với các trại xung quanh đã được cải
thiện phần nào. Lúc đó chúng bỗng phát hiện được một đống gỗ trong sân trại,
số gỗ này bị đốn cách đây khoảng chục năm. Số gỗ tìm được thật đúng lúc,
Whymper khuyên Napoleon đem bán, cả Pilkington và Frederick đều muốn mua.
Napoleon lưỡng lự, không biết nên bán cho ai. Cứ hễ nó định bán cho Frederick
thì có tin nói là Tuyết Tròn đang trốn trong Trại Cáo, mà khi nó ngả sang
Pilkington thì lại có tin Tuyết Tròn đang trong Trại Keo.
Đầu tháng giêng toàn trại bỗng sôi động vì một tin bất ngờ như
sét đánh giữa trời quang. Hoá ra là Tuyết Tròn vẫn thường bí mật thâm nhập
trại vào ban đêm! Lũ súc vật lo lắng đến mất ngủ. Đồn rằng đêm nào Tuyết Tròn
cũng mò vào phá hoại. Nó ăn trộm lương thực, hất đổ các xô sữa, đạp vỡ trứng,
dẫm nát các đám mạ và nhai vỏ cây trong vườn. Khó khăn thất bại nào cũng bị
qui là tại Tuyết Tròn. Nếu cửa sổ bị vỡ hay ống thoát nước bị tắc là y như
rằng có con nói là tại Tuyết Tròn phá, ngay khi chìa khóa nhà kho bị mất thì
cả trại cũng cho rằng Tuyết Tròn đã ném xuống giếng. Điều lạ là sau khi đã
tìm thấy chìa khóa bên dưới túi bột thì cả trại vẫn tin là tại Tuyết Tròn. Lũ
bò khẳng định rằng ban đêm Tuyết Tròn chui vào chuồng và vắt trộm sữa khi
chúng ngủ. Đồn rằng lũ chuột, bọn này từng gây nhiều rắc rối mùa đông vừa
rồi, cũng liên kết với Tuyết tròn.
Napoleon hạ lệnh phải điều tra thật kĩ các hoạt động của Tuyết
Tròn. Napoleon, được mấy con chó hộ tống, khảo sát một vòng tất cả các toà
nhà trong trại, trong khi những con khác đi theo xa xa phía sau. Nó bảo nó có
thể đánh hơi được Tuyết Tròn nên cứ đi vài bước lại dừng lại và ngửi đất để
tìm dấu vết. Góc nào nó cũng ngửi, ngửi cả nhà kho, chuồng bò, chuồng gà,
vườn rau và chỗ nào cũng có dấu vết Tuyết Tròn cả. Nó dí mũi xuống đất vài
lần rồi hít vào thật sâu, sau đó tuyên bố bằng một giọng nghe đã rợn người:
"Tuyết Tròn! Hắn đã mò đến đây! Ta đã nhận ra mùi của nó!", cứ nghe
mỗi từ "Tuyết Tròn" là lũ chó lại nhe nanh và sủa phụ họa.
Tất cả run lên vì sợ. Có cảm tưởng như tên Tuyết Tròn bí ẩn và
đầy quyền năng đang ẩn náu đâu đây, rất gần và sẵn sàng trút tai họa xuống
đầu chúng.Tối hôm đó, Chỉ Điểm gọi tất cả lại và với bộ mặt nghiêm trọng nó
bảo rằng có một số tin khẩn cấp cần thông báo.
"Thưa các đồng chí!", nó gào lên, "chúng tôi đã
phát hiện ra một tội ác không thể tha thứ được. Tuyết Tròn đã bán mình cho
Frederick của Trại Keo, lão này vẫn đang dự định tấn công để cướp trại của
chúng ta! Một khi chiến tranh xảy ra thì Tuyết Tròn sẽ làm nhiệm vụ dẫn
đường. Nhưng nó còn táng tận lương tâm hơn thế nhiều. Trước đây chúng ta từng
nghĩ rằng Tuyết Tròn gây rối là do tính tự phụ và ham hố quyền lực. Nhưng
thưa các đồng chí, chúng ta đã lầm. Các đồng chí có biết lí do thật sự nằm ở
đâu không? Ngay từ đầu nó đã liên kết với lão Jones! Nó là gián điệp nằm vùng
của lão Jones. Chứng cớ đã được thể hiện trong những tài liệu mà nó để lại và
chúng ta mới tìm thấy gần đây. Thưa các đồng chí, tôi cho rằng điều đó lí
giải nhiều việc. Chả lẽ chúng ta chưa nhận ra là nó đã cố gắng, may mà không
thành, làm cho chúng ta thua và tan rã trong Chiến dịch Chuồng bò hay
sao?"
Tất cả đều ngớ ra. Tội ác này thật quá khủng khiếp, vượt xa việc
phá hoại cối xay gió. Phải một lúc sau chúng mới nhận thức được hết tính chất
nghiêm trọng của sự việc. Tất cả chúng vẫn nhớ, hay chúng tưởng là vẫn nhớ
hình ảnh của Tuyết Tròn khi nó xông lên dẫn đầu cuộc tấn công trong Chiến
dịch Chuồng bò, khi nó đoàn kết và cổ vũ chúng, khi nó không buông bỏ dù đã
bị lão Jones bắn bị thương. Thật khó tưởng tượng làm sao chuyện đó lại xảy ra
nếu như nó là gián điệp của lão Jones. Ngay cả Chiến Sĩ, vốn kiệm lời, cũng
cảm thấy bối rối. Chiến Sĩ nằm xuống, co hai chân trước vào bụng, nhắm mắt
lại, cố gắng tập trung tư tưởng và cuối cùng nói:
"Tôi không tin, trong Chiến dịch Chuồng bò Tuyết Tròn đã
chiến đấu dũng cảm. Chính mắt tôi nhìn thấy như thế. Chẳng phải chúng ta đã
phong nó làm Súc vật Anh hùng hạng nhất ngay sau chiến dịch là gì?"
"Thưa các đồng chí, đấy chính là sai lầm của chúng ta. Bây
giờ chúng ta biết rằng, những việc này đều ghi rõ trong các tài liệu mật mà
chúng ta mới tìm thấy, nó định dụ chúng ta vào bẫy cho bọn kia tiêu
diệt."
"Nhưng nó cũng bị thương", Chiến Sĩ nói, tất cả chúng
ta đều nhìn thấy máu chảy khi nó đang chạy."
"Đấy là do đã sắp đặt từ trước!", Chỉ Điểm gào lên,
"phát súng của lão Jones chỉ sượt qua người nó thôi. Ước gì các đồng chí
biết đọc để tôi có thể chỉ cho các đồng chí thấy tên Tuyết Tròn đã viết rõ
bằng giấy trắng mực đen như thế nào. Chúng đã thoả thuận là vào lúc nguy kịch
nhất thì Tuyết Tròn sẽ hạ lệnh rút lui, nhường trận địa cho địch quân. Và nó
đã suýt thành công, tôi có thể nói rằng nó chắc chắn sẽ thành công nếu như
không có nhà Lãnh đạo Anh hùng, Đồng chí Napoleon kính mến của chúng ta. Các
bạn còn nhớ lúc lão Jones và gia nhân tiến vào sân chứ? Tuyết Tròn quay lưng
bỏ chạy và nhiều con đã chạy theo hắn. Chả lẽ các bạn không nhớ rằng đúng lúc
đó, khi mà hỗn loạn bắt đầu lan ra và có vẻ như vỡ mặt trận đến nơi, thì đồng
chi Napoleon xông lên và hô "Giết!" rồi lao thẳng vào chân lão
Jones ư? Thưa các đồng chí, chắc chắn các đồng chí nhớ tình tiết đó!",
Chỉ Điểm vừa nói vừa nhảy từ bên này sang bên kia.
Bây giờ, khi Chỉ Điểm mô tả sống động như thế thì lũ súc vật
dường như đã nhớ ra. Dù sao thì chúng cũng nhớ rõ là Tuyết Tròn đã quay đầu
chạy đúng vào lúc nguy ngập. Nhưng Chiến Sĩ thấy vẫn chưa ổn.
"Tôi không tin là Tuyết Tròn đã phản bội ngay từ đầu",
nó nói, "sau này lại là chuyện khác. Tôi tin rằng trong Chiến dịch
Chuồng bò Tuyết Tròn vẫn là một đồng chí tốt."
"Lãnh tụ của chúng ta, đồng chí Napoleon", Chỉ Điểm
nói một cách chậm rãi và kiên quyết, "đã tuyên bố dứt khoát, tôi xin
nhắc lại, thưa các đồng chí, tuyên bố dứt khoát rằng ngay từ đầu Tuyềt Tròn
đã là gián điệp của lão Jones, từ trước khi chúng ta nghĩ đến Khởi nghĩa
cơ."
"Thế thì khác!", Chiến Sỹ bảo "Đồng chí Napoleon
đã nói thì nhất định đúng."
"Đấy là một thái độ thực sự cầu thị, thưa các đồng
chí!", Chỉ Điểm reo lên, nhưng mọi con đều thấy đôi mắt ti hí, đảo điên,
hằn học của nó chiếu thẳng vào Chiến Sĩ. Nó đã định đi, nhưng còn nói thêm
đầy đe dọa, "Tôi xin báo trước là các bạn phải cảnh giác. Có đầy đủ cơ
sở để nghĩ rằng trong trại này vẫn còn tay sai của Tuyết Tròn đấy!"
Bốn ngày sau, buổi chiều, Napoleon hạ lệnh tất cả phải có mặt
ngoài sân. Khi tất cả đã đến đủ thì Napoleon xuất hiện, ngực đeo hai huy
chương (nó mới tự phong cho mình danh hiệu Súc vật anh hùng bậc I và Súc vật
anh hùng bậc II) với chín con chó to lớn, vừa chạy quanh vừa sủa to đến nỗi
lũ súc vật sợ đến nổi gai ốc. Chúng ngồi yên lặng, thu mình lại, như chờ đợi
một trận cuồng phong dữ dội.
Napoleon nghiêm khắc nhìn đám đông, rồi rít lên lảnh lảnh như
tiếng còi. Ngay lập tức lũ chó lao vào cắn tai bốn con lợn thịt, mấy con đó
ngất đi vì đau và sợ, rồi kéo đến chân Napoleon. Máu chảy ra từ tai mấy con
lợn, và lũ chó phát điên lên khi ngửi thấy mùi máu tươi. Mọi con còn ngạc
nhiên hơn nữa khi có ba con chó lao vào Chiến Sĩ. Chiến Sĩ liền giơ chân lên
tóm lấy một con và đè xuống đất. Con đó vội kêu ầm lên xin tha mạng, hai con
kia cụp đuôi lại, bỏ chạy. Chiến Sĩ nhìn Napoleon có ý hỏi nên xéo chết hay
nên thả con chó bị giữ. Napoleon thay đổi nét mặt và hạ lệnh cho Chiến Sĩ
thả, thế là Chiến Sỹ nhấc chân lên, con chó thảm hại, mình mảy thâm tím, vừa
lết đi vừa rên ư ử.
Trật tự nhanh chóng được vãn hồi. Bốn con lợn nằm chờ số phận,
người run bắn, tội lỗi hiện rõ trên từng nét mặt. Napoleon hạ lệnh cho chúng
phải thú nhận tội lỗi. Đấy chính là bốn con lợn đứng lên phải đối khi
Napoleon quyết định hủy bỏ những cuộc Họp vào ngày chủ nhật. Ngay lập tức
chúng thú nhận đã từng bí mật tiếp xúc với Tuyết Tròn từ khi nó bị trục xuất
khỏi trại, đã giúp nó phá cối xay gió và thỏa thuận cùng với nó bán đứng Trại
Súc Vật cho Frederick. Chúng còn khai thêm rằng Tuyết Tròn đã nói với chúng
rằng nó là gián điệp của lão Jones từ nhiều năm trước. Khi chúng vừa nói xong
thì lũ chó lao lên cắn đứt cổ họng cả bốn con, sau đó Napoleon, bằng một
giọng đe doạ, nghe đã nổi gai gà, hỏi có con nào thấy cần phải thú tội không.
Ba con gà cầm đầu cuộc nổi loạn về trứng bước lên phía trước và
tuyên bố rằng chúng mơ thấy Tuyết Tròn kích động chúng bất tuân mệnh lệnh của
Napoleon. Chúng cũng bị hành quyết. Sau đó có một con ngỗng bước ra và thú
nhận đã lấy sáu bông lúa trong vụ mùa vừa qua để đến đêm ăn. Rồi một con cừu
cái thú nhận đã bị Tuyết Tròn xúi giục đái vào bể nước ăn, rồi hai con cừu
nữa thú nhận đã hành hạ đến chết một con cừu đực già, con này đặc biệt trung
thành với Napoleon, chúng đuổi nó chạy quanh đống lửa khi nó bị ho. Tất cả
những con này đều bị tử hình tại chỗ. Cứ thế, hành quyết đi liền ngay sau lời
thú tội. Chẳng mấy chốc dưới chân Napoleon đã là một đống xác, còn không khí
thì nồng nặc mùi máu tươi, một cảnh tượng chưa từng có từ ngày ông Jones bị
trục xuất.
Những con vật còn lại sau vụ hành quyết, tất nhiên không kể lũ
chó và lũ lợn, tụ tập thành một đám và lặng lẽ bò ra khỏi sân. Trông chúng
thật nhỏ nhoi và khốn nạn. Chúng không hiểu giữa sự phản bội của những con
liên kết với Tuyết Tròn và sự trừng phạt dã man mà chúng vừa chứng kiến, cái
nào gây sốc mạnh hơn. Ngày xưa chúng đã từng chứng kiến những cảnh thảm sát
không kém phần man rợ, nhưng lần này sự việc rõ ràng khủng khiếp hơn vì đây
là chúng giết lẫn nhau. Từ ngày lão Jones ra đi đến giờ chưa có con nào bị
giết cả. Ngay cả chuột cũng chưa bị giết. Chúng đi lên khu đồi rồi cùng nằm
sát vào nhau cho ấm bên cạnh cái cối xay gió đang xây dở: Bà Mập nằm cạnh
Mona, Benjamin, rồi đến bầ bò, cừu, gà, ngỗng, vắng mỗi con mèo, nó đã lỉnh
ngay trước khi Napoleon triệu tập. Chúng nằm yên lặng. Chỉ có Chiến Sĩ là vẫn
đứng. Nó cứ đi đi lại lại, đuôi đập liên hồi vào hai bên sườn, thỉnh thoảng
lại hí khe khẽ đầy lo âu. Cuối cùng nó nói:
"Tôi chẳng hiểu gì cả. Không thể nào tin được là chuyện đó
có thể xảy ra trong trại của chúng ta. Có thể là chính chúng ta cũng có lỗi.
Chỉ có một lối thoát, đấy là làm việc nhiều hơn. Từ nay tôi sẽ dậy trước một
tiếng đồng hồ."
Rồi nó buồn bã bước về khu mỏ đá. Cu cậu nhặt đầy hai xe và kéo
đến công trường xây dựng trước khi đi ngủ.
Lũ súc vật túm tụm cạnh Bà Mập nhưng vẫn không có con nào lên
tiếng. Từ trên đỉnh đồi chúng có thể nhìn thấy toàn cảnh khu vực. Chúng trông
thấy gần như toàn bộ Trại Súc Vật - bãi chăn thả kéo dài đến tận con đường
chính, đồng trồng cỏ, rừng cây, bể nước, cánh đồng trồng trọt với những cây
lúa mì đang lên xanh tốt và mái ngói của những ngôi nhà trong trang trại với
những vệt khói ngoằn ngoèo. Đấy là một buổi chiều mùa xuân, trời quang mây
tạnh. Ánh chiều tà đổ vàng trên thảm cỏ và trên những bờ dậu phía xa xa.
Chúng ngạc nhiên nhớ lại rằng trang trại này là của chúng, mỗi thước đất ở
đây đều là tài sản của chúng, mỗi thước đất đều đáng quí xiết bao. Bà Mập
nhìn ra xa, mắt đẫm lệ. Nếu có thể nói hết được những điều nó nghĩ thì chắc
chắn nó sẽ nói rằng đấy không phải là điều chúng định làm khi chúng quyết
định lật đổ ách thống trị của giống người. Trong cái đêm Thủ Lĩnh già kêu gọi
chúng khởi nghĩa, chúng không thể nào tưởng tượng lại có cảnh khủng bố và
giết hại hàng loạt như ngày hôm nay. Nếu lúc đó nó có nghĩ về tương lai thì
đấy phải là một xã hội của những con vật không còn bị đói, không còn bị đòn
roi, tất cà đều bình đẳng, tất cả đều làm việc theo năng lực, con khoẻ bảo vệ
con yếu, như nó từng bảo vệ lũ vịt con mồ côi trong cái đêm Thủ Lĩnh già nói
chuyện đó. Thế mà, nó không thể hiểu vì sao, giờ đây không con nào còn dám
nói lên ý nghĩ thật của mình nữa, lũ chó săn hung dữ lùng sục khắp nơi và tất
cả phải chứng kiến cảnh giết hại các đồng chí sau khi những con này thú nhận
đã phạm những tội ác tày trời. Nhưng trong đầu nó không hề có một ý nghĩ bất
tuân hay tạo phản nào. Dù sao chúng vẫn sướng hơn thời còn lão Jones và điều
chính yếu là phải ngăn chặn con người quay trở lại. Dù thế nào thì nó cũng
vẫn trung thành với sự nghiệp, tiếp tục lao động quên mình, hoàn thành mọi
nhiệm vụ, tiếp tục đi theo con đường mà Napoleon đã chọn. Nhưng chả lẽ đấy
chính là điều chúng hằng ao ước, là cái chúng đã khổ công mới tạo dựng được?
Không, chúng xây cối xay gió với một mục đích hoàn toàn khác, cuộc chiến đấu
sống còn với lão Jones cũng là để tạo dựng một xã hội khác hẳn cái mà chúng
nhận được ngày hôm nay. Đấy là những ý nghĩ lướt qua đầu Bà Mập, nhưng nó
không thể nói thành lời.
Không thể tìm được lời để nói, Bà Mập đành hát bài " Súc
Sinh Anh quốc", đấy cũng là một cách thể hiện những tình cảm đang cuộn
dâng trong lòng. Các con khác lập tức hát theo. Chúng hát ba lần, tiếng hát
du dương, chậm và buồn; chưa bao giờ chúng hát như thế.
Khi chúng vừa hát xong lần thứ ba thì Chỉ Điểm, có hai con chó
hộ tống, tiến lại. Cứ trông dáng chúng là biết ngay có tin quan trọng cần
phải thông báo gấp. Nó tuyên bố rằng bài "Súc Sinh Anh quốc" đã bị
hủy bỏ theo một nghị định đặc biệt của Đồng chí Napoleon. Từ nay trở đi cấm
không con nào được hát bài đó nữa.
Các con vật đều ngớ ra.
"Tại sao?", Muriel hỏi.
"Thưa các đồng chí, bài hát này đã lỗi thời rồi", Chỉ
Điểm lạnh lùng nói, "Bài "Súc Sinh Anh quốc" là bài hát kêu
gọi khởi nghĩa. Cuộc khởi nghĩa đã thắng lợi hoàn toàn. Vụ hành quyết chiều
nay chính là trận cuối cùng đấy. Kẻ thù, cả bên trong lẫn bên ngoài đều đã bị
đánh bại. Bài "Súc Sinh Anh quốc" nói lên ước mơ của chúng ta về
một xã hội tốt đẹp hơn trong tương lai. Xã hội đó đã xây dựng xong. Bài hát
này rõ ràng là không còn cần thiết nữa."
Dù đã rất hoảng sợ, nhưng chắc chắn sẽ có con đứng lên phản đối
nếu như lúc đó lũ cừu không tụng ngay như thường lệ: "Bốn chân tốt, hai
chân xấu", chúng tụng liền mấy phút thành ra không con nào còn có ý kiến
gì được nữa.
Không con nào còn hát "Súc Sinh Anh quốc" nữa. Thay
vào đó, Kế Tục, một thi sĩ mới nổi, đã viết một bài hát khác, bắt đầu như
sau:
Súc Vật Trại này, Súc Vật Trại này
Kẻ thù đến sẽ tan thây.
Từ đó trở đi bao giờ chúng cũng hát bài này sau lễ kéo cờ vào
các sáng chủ nhật hàng tuần. Nhưng lũ súc vật cho rằng cả nhạc điệu lẫn lời
bài mới đều không hay bằng bài "Súc Sinh Anh quốc" trước đây.
|
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét